Προγόνων αναμνήσεις : Δ Κ Μπερτσιάς

Δημήτριος Κ Μπερτσιάς γεννήθηκε το 1909 στο Κόκκινο ( Λούτσοβος)  γιός του Κωνσταντίνου και της Μαρίας το γένος Κοράκη .Τέλείωσε το δημοτικό στο χωριό του και συνέχισε τις σπουδές του στο Λιδωρικι και τέλείωσε το λεγόμενο τότε Σχολαρχείο,σταδιοδρόμισε στην ελληνική χωροφυλακή ως αξιωματικός .Σπουδασε παράλληλα με την εργασία του στην Παντειο.Ασχόλήθηκε ενεργά με τα κοινά και προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στον τόπο και τους συμπατριώτες του , διετέλεσε διευθυντής του πολιτικού γραφείου στην δεκαετία του 60 του Κρίκου ,βουλευτή Φωκίδας και μετά την μεταπολίτευση του Α Κρίκου , βουλευτή Β Αθηνών.

Gary d Bartsias (Μπερτσιας) 

“ ΤΟ…ΣΤΡΙΦΤΟ..”  Το Κωστας Καψάλης στο blog του το lidoriki αναφέρετε στο στριφτό που δεν ήταν μόνο λιδωρικιωτικο έθιμο  και στο Λουτσοβο είχε φανατικούς οπαδούς ...

 

ΕΝΑ..ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΙΚΟ ΕΘΙΜΟ ..ΕΤΗΣΙΑΣ..ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ..!!!
    Δεν γνωρίζω φίλοι  μου  , πότε ακριβώς μπήκε αυτό το..αγνό γιορτινό ..σπορ στη Λιδορικιώτικη ζωή , πάντως , παιδί ακόμα , στη δεκαετία του 50 , το θυμάμαι  σε..πλήρη..άνθιση .
   Τι όμως ήταν το στριφτό ; ένα απλό..τζογαδόρικο παιχνίδι , που μπορούσε να παιχτεί οπουδήποτε , τα απαραίτητα..σύνεργα ήταν μόνο δύo κέρματα , κάπως μεγάλου μεγέθους , " στριφτάρες " τα λέγαμε , και φυσικά..πελάτες , παίχτες . Πως παιζόταν ; απλά, πολύ απλά , όπως ξέρουμε όλοι τα κέρματα έχουν δύo όψεις , απ' τη μια , συνήθως ένα πρόσωπο , και το λέγαμε " κορώνα " , κι' απ' την άλλη μια οποιαδήποτε παράσταση και γράμματα , τα " γράμματα " , ένας απ' τους παίχτες έκανε τη " μάνα " και οι υπόλοιποι πόνταραν , όποιο ποσό μπορούσαν , υπήρχε όμως , συνήθως , κάποιο όριο , στο ποντάρισμα , για να υπάρχει κάποιος έλεγχος , και τα χρήματα τα κρατούσε κάποιος κοινής εμπιστοσύνης , μάνας και παιχτών .

   Η μάνα λοιπόν , αφού τέλειωνε το ποντάρισμα , έστριβε τα νομίσματα , πετώντας τα ψηλά , κατά τέτοιο τρόπο ώστε και στην άνοδο , αλλά και την κάθοδο , να περιστρέφονται , όπως ακριβώς και όταν στρίβουμε ένα νόμισμα στο..κορώνα η γράμματα , όταν λοιπόν κι' οι δυο στριφτάρες είχαν κεφάλι , κορώνες δηλαδή , κέρδιζε η μάνα , κι' όταν έρχονταν γράμματα , κέρδιζαν οι παίχτες , όταν ερχόταν ένα κι' ένα , η μάνα επαναλάμβανε το στρίψιμο , μέχρι να ‘ρθει ή κορώνα ή γράμματα .
   Κατά το στρίψιμο , και πριν πέσουν οι στριφτάρες στο χώμα , μπορούσε , για διάφορους λόγους , να ακυρωθεί το στρίψιμο είτε απ' τη μάνα , είτε απ' τους παίχτες , κι' έφτανε γι'αυτό να φωνάξουν : “ κομμένη “ , κι' η ριξιά , θεωρούνταν άκυρη , βέβαια πολλές φορές , η επανάληψη του : “ κομμένη “ , δημιουργούσε μικροπροβλήματα και..μικροκαυγάδες , αλλά ήταν μια διαδικασία , κοινά αποδεκτή .
   Θα πρέπει , βέβαια , εδώ να τονίσουμε , πως γύρω-γύρω απ' τη μάνα , που έστριβε , οι..παίχτες-πελάτες , είχαν κάνει ένα κύκλο και...αδημονώντας να δουν την..έκβαση του αγώνα φώναζαν πολλά και..διάφορα , που μερικά δεν ..λέγονται , αλλά αυτό που επικρατούσε ήταν , φυσικά , το..Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Α Α Α , γιατί αυτό τους..βόλευε...
   Όταν λοιπόν έρχονταν κορώνες , η μάνα έπαιρνε όλα τα συγκεντρωμένα λεφτά , κάτι που βέβαια δεν άρεσε στο..κοινό , ενώ όταν έρχονταν γράμματα , ο κάθε παίχτης έπαιρνε το διπλάσιο ποσό απ' αυτό που είχε ποντάρει , και γινόταν σωστό...πανηγύρι , γρήγορο , απλό και...αποδοτικό παιχνίδι λοιπόν το στριφτό , και κυρίως προσιτό σε όλους , μια και μπορούσαν τα παιδιά να ποντάρουν και μικροποσά , που σημειωτέον , τις μέρες εκείνες , Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς , διέθεταν..κάποιο..χαρτζιλίκι , λόγω καλάντων , χαρτζιλίκι , που με το στριφτό , συνήθως , εξανεμιζόταν..γρήγορα .
   Το παιχνίδι γινόταν σε..απόμερα σημεία , σε μέρη που δεν φαίνονταν απ' το δρόμο , κυρίως στο γυμναστήριο του Γυμνασίου , αλλά και στις Λάκκες , και τον Ψαλά , βέβαια παρόμοιες..εκδηλώσεις είχαμε και στις γειτονιές , Γυφτομαχαλά , Βαρούσι , αλλά το..χοντρό , το δυνατό παιχνίδι , γινόταν στο Γυμνάσιο , και μη φαντασθείτε , πως στο ...άθλημα επιδίδονταν μόνο πιτσιρικάδες , όοχι βέβαια  , υπήρχαν και..παιδικά..τμήματα , και..μεγάλων , αλλά και...μεικτά , μικρών και μεγάλων .
   Βέβαια αυτό το παιχνίδι που ξεκίνησε σαν ένα παιχνίδι για το..καλό , που λέμε , και παιζόταν τις γιορτές , στην αρχή τουλάχιστον με..διασκεδαστική διάθεση , εξελίχθηκε , κυριολεκτικά , σε...μάστιγα , που διαρκούσε μάλιστα όλο , σχεδόν , το χρόνο , με όχι και τόσο ευχάριστα αποτελέσματα , για να μην πω τραγικά , μερικές φορές .
   Κι' επειδή οι διαστάσεις που πήρε , με τον καιρό , ήταν ..ανεξέλεγκτες , όπως , φυσικά , και τα..αποτελέσματα , οι τζογαδόροι και φανατικοί οπαδοί του στριφτού , όταν το πράγμα είχε πια παραγίνει και άρχισαν οι ενοχλήσεις , είτε απ' τις οικογένειές τους , είτε απ' την Αστυνομία , έλυσαν το ..πρόβλημά τους με την μεταφορά του..αγώνα εκτός ..έδρας , σε ερημικά μέρη εκτός Λιδορικίου , η σε άλλα χωριά , που δεν θα είχαν και την..παρενόχληση της Αστυνομίας .
   Κάποια περίοδο μάλιστα , θυμάμαι , το πρόβλημα είχε γίνει , πια , κοινωνική..μάστιγα και η..Αστυνομική..επιτήρηση..έντονη , οι παθιασμένοι..παίχτες , λοιπόν , πήγαιναν να παίξουν έξω απ' το..Γαλαξίδι , σε ένα ερημοκλήσι , όπου και γινόταν πραγματική...σφαγή , μέχρι βέβαια που μαθεύτηκε το..στέκι , και πάρθηκαν τα κατάλληλα μέτρα , προς ..σωτηρίαν πολλών..Λιδορικιωτών οικογενειαρχών....
   Με τα χρόνια , ατόνησε το..δραχμοφάγο αυτό..έθιμο , προς μεγάλην ανακούφισιν των..πασχουσών..οικογενειών , που ήταν..αρκετές , πολλοί , απ' τους...φανατικούς , έφυγαν απ' το χωριό , και άλλοι έφυγαν απ' τη ζωή , ας είναι αναπαυμένοι , τώρα δεν ξέρω αν εξακολουθεί να υπάρχει το..έθιμο αυτό , κι' αν υπάρχει πόσο..χρόνο διαρκεί , πάντως για πολλά-πολλά χρόνια ήταν αναπόσπαστο ..κομμάτι της....Λιδορικιώτικης ζωής . Βέβαια αυτό δεν σημαίνει πως..εξέλιπεν..ολοσχερώς ο..τζόγος , αλλοίμονο , απλώς υπάρχει με άλλα...ονόματα , Θανάσης..Βαγγέλης ή....δεν ξέρω πως.....και παίζεται και με την άδεια της...Αστυνομίας , όπως λέμε....σε στεγασμένους...χώρους ....

Ανατολική πλευρά του χωριου διακρίνεται η θέση βαρκά

Στο σπίτι του Κ Καραγιάννη πολλα χρόνια πριν 

πανοραμική άποψη από την Αγία Παρασκευή.

Σε πρώτο πλάνο Γ Μπερτσιάς Γ Καραμπέτσος και Μ Κρανιάς

Μερική άποψη του χωριού με φόντο τον Προφήτη Ηλία

Λιμνη Μόρνου και τα παρακείμενα χωριά από το google earth

Μερική άποψη του χωριού

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ  ΜΠΕΡΤΣΙΑΣ στο ΝΤΟΥΛΟΘ της ΜΙΝΕΣΣΟΤΑ

θέση παλιάμπελα

2010 Γιάννης Καραμπέτσος,Ευθύμιος Καραγιάννης,Σοφία Στέφου & Χαράλαμπος Καραδήμας πίνουν το καφεδάκι τους στον ΑΓΙΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ στο μαγαζί του Κανόνια

1993 Όταν τα νερά της λίμνης είχαν υποχωρήσει λόγω παρατεταμένης ανομβρίας.

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΉ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ

1922.  ΜΠΕΡΤΣΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Τρύγος 1972, στην θέση παλιάμπελα τρύγητές ,ευθυμία και κατίνα Μπερτσιά και τα παιδιά τους Κώστας και Μαρία

Τρύγος 1972 θέση παλιάμπελα 

Μετά τον εμφύλιο γύρω στα 1950 Γιώργος Κ Μπερτσιάς και Παναγιώτα Καραδήμα αργότερα σύζυγος του Γιώργου Καραμπέτσου που έμεινε στα Χάνια.

Στην Ζοφριά Αττικής οπου είχε ενα κτήμα ο Χ Καραδήμας σε κάποια Πρωτομαγιά στην δεκαετία του 80  στην φωτο διακρίνονται ο Κ Μπερτσιάς (καθιστός) ,ο ΧΡ Καραδήμας,ο ΣΠ Μπερτσιάς και ο Γ Μπερτσιάς

1970.  Νίκος Μπερτσιάς και Κώστας Στεφόπουλος(ο Παπακώστας)

Τα αδέλφια Γιώργος και Σπύρος Μπερτσιάς και ο Θέμις Δροσόπουλος από την Σκαλούλα ,που η μητέρα του καταγόταν από το χωριό,αδελφή του Κ Καραδήμα (Γρανίτσα) σε κάποια εκδρομή στην Χασιά.

Αγία Μονή μια από τις δύο εκκλησίες που σκεπάσθηκαν από τα νερά της λίμνης Μόρνου, ήταν δεξιά του δρόμου Λιδωρικίου- Ναυπάκτου ,στο ύψωμα απέναντι από την θέση που το αβορόρεμα συναντούσε τον Μόρνο. Η άλλη εκκλησία είναι η Μεταμόρφωση του  Σωτήρος, παρακείμενη του ποταμού Κόκκινου απέναντι από το χάνι του Καραπιστόλη

Κάμπος ,το σπίτι της οικογενείας του Κ Δ Μπερτσιά, φωτογραφία του 1972

 

Γάμοι πριν 115  χρόνια 

Απο το blog του ΚΩΣΤΑ ΚΑΨΑΛΗ  το Λιδωρικι www.lidoriki.com

045. 16  Απριλίου  1898

Θεμιστ. Αδάμ. Καραδήμας – Λούτσοβο – ετών  25

Ευθυμία Π. Κολοκύθα – Λούτσοβο – ετών 17

Γεώργ. Παπαχαραλάμπους

Α’- Κοίμηση  Θεοτόκου  - Λούτσοβο

παπα Χ. Τριανταφύλλου

--------------------------

046. 19 Απριλίου  1898

Κωνστ. Αδάμ  Καραδήμας – Λούτσοβο – ετών 21

Ευσταθία Αναστ. Καραπλή – Λούτσοβο – ετών 22

Δημ. Αθ. Κοράκης

Α’- Κοίμηση  Θεοτόκου – Λούτσοβο

παπα Χ. Τριανταφύλλου

Αρχές δεκαετίας πενήντα Γιωργος Κ Μπερτσιάς  και Ηλίας Κοντογιάννης 

Στην λίμνη γύρω στο 1990  στην θέση παλιογκορτσιές.

Μερική άποψη του κάμπου πριν την λίμνη .Η φωτογραφία είναι του 1972, τραβηγμένη από το άκρο του κτήματος του Κ  Γ ΜΠΕΡΤΣΙΑ που συνόρευε με το χωράφι του Γ Ανέστου (Κασιμέρη) , που είχε δυο θεόρατες ωραίες συκιές,μεσολαβούσε ο μικρός δρόμος που ερχόταν από το Στενό διέσχιζε τον ποταμό Κόκκινο  και έφθανε μέχρι του Τσιριμώκου , όπου συναντούσε τον δημόσιο δρόμο.  

Καλμαντής Ευθύμιος 

Μαθητές γυμνασίου Λιδωρικίου δεκαετία 60 από  τον Κόκκινο  είναι δύο μαθητές αριστερά με το πουλόβερ ο Γιάννης Κρανιάς και τρίτος από αριστερα όρθιος ο Μετάνιας Γιώργος 

Αρχές δεκαετίας 60 πρόσκοποι απο το Λιδωρίκι έχουν κατασκηνώσει λίγο πιο κάτω από το Στενό δίπλα από το αυλάκι που οδηγούσε το νερό στο κάμπο του χωριου Κόκκινου από την δέση που ήταν  κάτω από την γέφυρα του Στενού.Απέναντι διακρίνεται ο δρόμος για τον Αβορο και η θεση Άγιος Βασίλης που άνηκε στο Σεβεδίκο (Δωρικό).

Φωτο

Απο το blog του ΚΩΣΤΑ ΚΑΨΑΛΗ  το Λιδωρικι www.lidoriki.com