Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2021

Κάρκαρος, Γαλαξιδιωτικό διήγημα

Ο Κάρκαρος

Είχανε έρθει στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του 60 από την Αυστραλία. Τρία αγόρια και δυο κοπέλες, κλασσικοί τουρίστες έφτασαν στο Γαλαξίδι και ξαφνικά, στους πρόποδες ενός λόφου, στο μυχό του λιμανιού είδαν μια φυσική είσοδο που τους παραξένευσε.

Μπαίνοντας διέσχισαν ένα στενό διαδρομάκι, σαν τούνελ για είκοσι-τριάντα μέτρα και μετά στα φώτα των φακών τους, φάνηκε  μια μεγάλη αίθουσα, όπως μια πελώρια εκκλησία, επίπεδο το πάτωμα και με δυο λιμνίτσες στις άκρες.

Η είσοδος σήμερα

Οι ντόπιοι την ήξεραν σαν τον Κάρκαρο, είχε σταθερή θερμοκρασία 17 βαθμούς χειμώνα-καλοκαίρι και χρησίμευε κάποτε για κοινοτικό ψυγείο τυριών, πριν έρθει το ρεύμα στο χωριό. Σαν ήλθε το ρεύμα, εγκαταλελειμμένη και ανοικτή, στέγαζε εφήμερους έρωτες στα σκοτεινά και την χρησιμοποιούσε για να ψαρεύει χέλια στις λιμνίτσες ο «γιος τ’ παπά ο μεγάλος», όταν ήταν η εποχή τους.

Ο Ιαν ήταν αναμφισβήτητα ο ηγέτης των τουριστών και είχε δαιμόνιο επιχειρηματικό μυαλό και πείσμα. Ετρεξε, έψαξε, ρώτησε και κατάφερε να νοικιάσει σχεδόν τσάμπα την σπηλιά για κάποια χρόνια. Εβγαλε άδεια νυχτερινού κέντρου κι’ έβαλε ρεύμα και μηχανήματα εξαερισμού, η υγρασία  ήταν τόση πολλή που μπορούσες να την κόψεις με το μαχαίρι μέσα στην σπηλιά. Δεν πείραξε τα βράχια, τα άφησε για φυσικό ντεκόρ, έβαλε κρυφούς φωτισμούς σ’ αυτά, έφτιαξε μια κυκλική πίστα για τον χορό, αγαλματάκια στις λιμνούλες και φωτάκια στο τούνελ της εισόδου.

Η «Σπηλιά» ήταν έτοιμη, έφτανες στην είσοδο και δεν άκουγες τίποτε, προχωρώντας άρχιζε να μισοακούγεται η μουσική και πιο μετά έβλεπες σιγά-σιγά μέσα στους ατμούς της ομίχλης και τον κρυφό φωτισμό,  την νεολαία να χορεύει στην πίστα.  Εξωπραγματική κατάσταση αν προσθέσεις και την δροσιά των 17 βαθμών όταν έξω πλησίαζε τους σαράντα.

 

Ο Ιαν είχε προσεγγίσει τους πιτσιρικάδες και τους είχε προτείνει με δυο εισιτήρια κάθε εβδομάδα να έχουν ελεύθερη είσοδο όλες τις μέρες, πράγμα που βόλευε οικονομικά τους πιτσιρικάδες και εξασφάλιζε «μαγιά» για το μαγαζί του ώστε να μην είναι ποτέ άδειο  και «κρύο» για τους πρωτοεμφανιζόμενους πελάτες. Εξ άλλου η παραμονή στην σπηλιά πάνω από δυο ώρες ήταν προβληματική λόγω της υγρασίας, οι πιτσιρικάδες βγαίνανε, κάνανε τον περίπατό τους στο παρακείμενο δασάκι και ξαναέμπαιναν.

Μετά τις 12, αν είχαν πλακώσει τα γειτονικά χωριά, ο Ιαν το γύριζε σε «μελαχρινάκι, ντιμπιντιμπιντάι» και κονόμαγε χοντρά, να βγάλει τον χειμώνα πίσω στην Αυστράλια.

Η σπηλιά ήταν κάτι ξεχωριστό, κάτι εκτός σύγκρισης, κάποιοι κοσμογυρισμένοι λέγανε πως υπήρχε μια άλλη τέτοια σπηλιά-ντισκοτέκ στο Μεξικό.

Η ντισκοτέκ έγινε γρήγορα γνωστή και επισκέψιμη από τους έχοντες σκάφος ενώ από στεριά οι επισκέπτες έρχονταν από Πάτρα μέχρι Λειβαδιά, προκαλώντας την μήνιν των άλλων ιδιοκτητών ντισκοτέκ που δεν μπορούσαν να την συναγωνισθούν.

Μουσικά η Ελλάδα τότε υπαγότανε στα γούστα του Μαστοράκη κι έτσι μουσικά γεγονότα όπως το Γούντστοκ,  συγκροτήματα όπως οι Τζέφερσον και τραγουδιστές όπως ο Ντύλαν  δεν κυκλοφορούσαν σε δίσκους αλλά στην σπηλιά η δισκοθήκη της ερχότανε κάθε άνοιξη από την Αυστραλία και ήταν πλήρως ενημερωμένη με τραγούδια που ακούστηκαν κάποια χρόνια μετά στην Ελλάδα.

Με τα χρόνια οι δυο Αυστραλοί που την λειτουργούσαν και οι δυο κοπέλες που είχαν την δισκοθήκη και το μπαρ είχαν αποκτήσει φιλικές σχέσεις με τους σταθερούς του καλοκαιριού και τους ντόπιους όπως ήταν φυσικό.

Νωρίς, μόλις σκοτείνιαζε, ο γράφων έμπαινε μέσα στην σπηλιά και μόλις τον έβλεπε η αυστραλέζα στους δίσκους έβαζε το Winterlude που του άρεσε και μετά το “Man In Me” που της άρεσε, τα άκουγε κι έφευγε. Οταν καθόταν περισσότερο ακούγανε όλο το ελ πι (New morning, Bob Dylan, 1971), δεν ήταν μουσική για ντίσκο.

Οπως όλα τα καλά πράγματα τελειώνουν κάποτε, έτσι και η περίοδος ενοικίασης της σπηλιάς έληξε (νομίζω μαζί με την χούντα ή κάνα χρόνο μετά) και για την ανανέωση η τιμή εκτινάχτηκε στα ουράνια. Οι αυστραλοί έκριναν ασύμφορο το καινούργιο νοίκι και αποχώρησαν, η σπηλιά περιήλθε στα χέρια ενός επιχειρηματία από την Αμφισσα.

Με αυτόν η σπηλιά άλλαξε, έχασε την αισθητική της που είχαν διατηρήσει οι αυστραλοί, μοντερνοποιήθηκε με προβολείς και εκατοντάδες πολύχρωμα λαμπάκια και άλλα που ίσως συμβάδιζαν με τα γούστα της καινούργιας  νεολαίας.

Η καθεστωτική αλλαγή όμως έφερε κι άλλες εκτιμήσεις για την νομιμότητα και οι αγώνες των εχθρικών ντισκοτέκ από Λειβαδιά ως την Πάτρα δικαιώθηκαν. Η σπηλιά δεν είχε έξοδο κινδύνου και μετά μια σεζόν η άδεια της ανακλήθηκε αν και για αρκετά χρόνια είχε λειτουργήσει απρόσκοπτα. Πρακτικά ήταν αδύνατον να φτιαχτεί  έξοδος κινδύνου από την κυρίως αίθουσα που βρίσκεται μέσα στο βουνό κυριολεκτικά.

Μια χρονιά βγήκε με μια μέρα ανοικτή, δυο κλειστή, η επόμενη σεζόν με μια-δυο μέρες λειτουργίας στα κρυφά, με υπόγεια πληροφόρηση, μετά ησυχία και η τελευταία μέρα που λειτούργησε πρέπει να ήταν μια απελπισμένη προσπάθεια στην δεκαετία του 80 που έληξε εν τη γενέσει της.

Μια φωτογραφία δείχνει τους βανδαλισμούς που ακολούθησαν,  πριν σφραγισθεί οριστικά.







διήγημα του Gpointofview 

Πηγή: sarantakos.Wordpress.com









Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2021

Γεώργιος Καψάλης

 Είχα τύχη να γνωρίζω πολύ καλά και τον Γιώργο και τον αδελφό του Κώστα και την ιδιαίτερη χαρά να με τιμήσουν με την φιλία τους . Το έργο τους για την Λιδωρίκι και για την Δωρίδα είναι τεράστιο και οφείλουμε ως Δωριείς μεγάλη ευγνωμοσύνη σε αυτούς τους άνδρες .

Κ Γ Μπερτσιάς 

Γεώργιος Καψάλης (1938 - 1999): ο "βιογράφος" του Λιδωρικίου και της Φωκίδας

Πηγή:orinidorida.blogspot.com

 





















Ο  Γεώργιος Καψάλης του Ευθυμίου, δημοσιογράφος και συγγραφέας,  γεννήθηκε στις 
11.11.1938 στο Λιδωρίκι. Παντρεύτηκε την  Χρύσα Γρ. Χασάπη με την οποία απέκτησε δύο γιούς.
 Σπούδασε στο Κέντρο Δημοσιολογικών Ερευνών και προσλήφθηκε στην ΑΤΕ (Αγροτική Τράπεζα), 
τοποθετήθηκε αρχικά το 1965 στο Λιδωρίκι  και μετά από λίγα χρόνια αποσπάστηκε στο 
κεντρικό Κατάστημα των Αθηνών. Αργότερα υπήρξε μετακλητός διευθυντής του υπουργείου Παιδείας 
και του υπουργείου Δημ. Έργων.
 

Υπήρξε μέλος του Συμβουλίου των Ελλήνων, του ΕΕΣ, της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της 

Εταιρείας Ελλήνων Δημοσιολόγων, της Δωρικής Αδελφότητας, του Συνδέσμου Λιδωρικιωτών κ.α. 

 Αφιέρωσε τον ελεύθερο χρόνο του στην ιστορική έρευνα του Λιδωρικίου και ευρύτερης περιοχής 

καταφέρνοντας να εκδόσει σημαντικά λαογραφικά και ιστορικά βιβλία. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει 

στην Εφημερίδα "Λιδωρίκι" που εξέδιδε την δεκαετία του '80. 


 Έργα του:

  • Δωριείς που ξεχώρησαν
  • Προσωπικότητες της Ρούμελης
  • Φωκίδα - Λησμονημένες σελίδες
  • Οι εφημερίδες του '21
  • Θανάσης Νανίκας και οι πολιορκητές του κάστρου των Σαλώνων
  • Στην Φωκίδα του 1851
  • Η πρώτη Δωρική εφημερίδα
  • Λιδωρικιώτικα 1983
  • Το Θέμα της Αλεξανδρέττας
  • Λιδωρίκι: επιτέλους Δήμος

Για την προσφορά του τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο της Ιεράς Πόλεως του Μεσολογγίου, με το παράσημο 

του Τάγματος Αγιάς Αικατερίνης Σινά κ.α.

Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2021

Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2021

"Παροιμίες και εκφράσεις της Δωρίδας"

 

 "Παροιμίες και εκφράσεις της Δωρίδας"
















Η Δωρίδα, η Παρνασσίδα, η Φωκίδα ολόκληρη, βρίσκεται στην καρδιά της Ρούμελης. Η Ρούμελη, τόπος 

με πολύ βαθιά ιστορία με πρώτους κατοίκους τους Πελασγούς, υπήρξε στην ιστορική της πορεία 

τόπος ιερός, 

σεβαστός, τόπος αντρειοσύνης και αυτοθυσίας, που τόσα και τόσα πρόσφερε στο Έθνος και 

τη φυλή μας. 

Ύψιστες αρετές του Ελληνισμού όπως η ελευθερία, η άδολη περηφάνια, η λιτότητα, η σεμνότητα, 

η ευθύτητα, η 

φιλοξενία, η φιλοτιμία, βρήκαν γόνιμο έδαφος και ρίζωσαν σ' έναν κακοτράχαλο ορεινό όγκο 

των Βαρδουσίων, 

της Οίτης, της Γκιώνας του Παρνασσού, της μάνας Ρούμελης. 

Οι ορεσίβιοι της Δωρίδας, Παρνασσίδας, Φωκίδας καλλιέργησαν αυτές τις αρετές και με τα ήθη, 

τα έθιμα, τους

 μύθους τους θρύλους, τις παραδόσεις, τις δοξασίες, τις παροιμίες, τα γνωμικά τους, τις στερεότυπες

 εκφράσεις τους, 

τον πλούσιο συναισθηματικό τους πλούτο, την ντοπιολαλιά τους που εκφράζει τη λαϊκή ψυχή 

και σφραγίζει

 όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνικής τους ζωής, σμίλεψαν το λαϊκό μας πολιτισμό της Λωρίδας,

 της Παρνασσίδας, 

της Φωκίδας, της Ρούμελης ολάκερης. [...]

  Εκδόσεις: ΠΛΗΘΩΡΑ, Έκδοση: 28/05/2020, ISBN: 9789608203600, Αρ. Σελίδων 123

 

Ο Φώτης Κατσούδας γεννήθηκε στο Παλαιοξάρι Δωρίδας-Φωκίδας το 1949. Τελείωσε το Δημοτικό

 Σχολείο 

στο χωριό του και το Γυμνάσιο στο Ευπάλιο Δωρίδας. Έδωσε εξετάσεις το 1967 στο Πανεπιστήμιο

 και

 εισήχθη στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έλαβε το πτυχίο του και μετά την 

στρατιωτική 

του θητεία διορίστηκε στη μέση εκπαίδευση ως φιλόλογος καθηγητής και υπηρέτησε στο 

Λύκειο Αρρένων 

του Αγίου Δημητρίου (Μπραχάμι), στο Γυμνάσιο και Λύκειο Κατούνας Ξηρομέρου 

Αιτωλοακαρνανίας, στο 2ο 

Γυμνάσιο Αρρένων Ναυπάκτου , στο Γυμνάσιο και Λύκειο Δροσιάς Αττικής ,

 στο 2ο Γυμνάσιο και Λύκειο 

Χολαργού και τέλος στο 1ο Λύκειο Νέου Ψυχικού ως καθηγητής και Διευθυντής Λυκείου, 

απ’ όπου και συνταξιοδοτήθηκε.
Παράλληλα με το διδακτικό του έργο ασχολήθηκε και με τα κοινά του χωριού. Διετέλεσε 

μέλος και Πρόεδρος

 της Ένωσης Παλαιοξαριτών και αρθρογραφούσε στην εφημερίδα της Ένωσης «Το Παλαοξάρι».

 Με τη συνταξιοδότηση του εγκαταστάθηκε σχεδόν μόνιμα στο χωριό του και ασχολείται αποκλειστικά

 με την συγγραφή. Είναι παντρεμένος και έχει δύο παιδιά. 

 

Περπατώντας προς το χωριό Κάλλιο. Μία Τοπολογία Συνύπαρξης.

 Το χωριό Κάλλιο και η τεχνητή λίμνη του Μόρνου, συνιστούν την βάση του 

θέματος αυτής της διπλωματικής εργασίας. Προσεγγίζεται ο τόπος στον οποίο 

αυτά συνυπάρχουν, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο ενός υδάτινου οικοσυστήματος - με 

αυτό να σημαίνει, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες του, τα δυναμικά του στοιχεία και

 τις μεταβολές που αυτά επιφέρουν στο τοπίο, σε βάθος χρόνου. Το χωριό Κάλλιο, μέσα 

στα νερά του ταμιευτήρα, αποδομείται στον δικό του φυσικό χρόνο, συνιστά την μορφολογία 

του βυθού και υπενθυμίζει τον ανθρωπογενή χαρακτήρα του τοπίου. Κατά την μελέτη

 του τόπου, γίνεται η προσπάθεια κατανόησης των εμφανών στο τοπίο στοιχείων - των

 ιζηματικών αυτών αφηγήσεων -  που εξιστορούν τί συνέβη αλλά και τί συμβαίνει 

σε αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο πεδίο.

 Oι πρακτικές που προτείνονται για την υποστήριξη του υδάτινου βιοτικού κι αβιοτικού 

κόσμου, σε συνδυασμό με την διάθεση μιας διαδρομής στον επισκέπτη της λίμνης, 

επιχειρούν την ανάπτυξη συμβιωτικών σχέσεων, προβάλλουν ένα ξεκίνημα συνύπαρξης, 

μέσα από τον σχεδιασμό, κι ίσως ένα διάλογο μεταξύ των humanκαι non-humanοργανισμών 

της περιοχής.

Επιβλέποντες: Κοτιώνης Ζήσης, Κουζούπη Ασπασία



Αριθμός Αναφοράς: 813

Στο βυθό της λίμνης


 Μερική άποψη του κάμπου του Λούτσοβου-σήμερα στο βυθό της λίμνης Μόρνου-

Η φωτογραφία είναι του 1972 τον Σεπτέμβριο. Έχει τραβηχτεί από την πανύψηλη καρυδιά του παππού μου Νίκου Κοράκη στην θέση Τσαμπάδες . Σε πρώτο φόντο είναι το αγροτόσπιτο του Γιώργου Κολοκυθά (αγροφύλακας) και στο βάθος ,στο τέλος του δρόμου, ο μικρός λόφος  της Αγίας Μονής.

Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2021

Κων Σάθας

 


Κων Σάθας: Ο αφοσιωμένος στην Πατρίδα ιστορικός

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 

          Ο Κωνσταντίνος Σάθας (1842-1914), Γαλαξειδιώτης στην καταγωγή, είναι

 ο « αφοσιωμένος πολυγραφώτατος, ερευνητικώτατος και εμβριθέστατος

 φυσιοδίφης» της Ελλάδος, όπως επιγραμματικά τον χαρακτηρίζει ο εξαίρετος

 ιστορικός Τάσος Γριτσόπουλος ( Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία,

 Τόμος 10ος, στηλ. 1117-1119). Επί μία πεντηκονταετία ο Σάθας αναλώθηκε 

στην αποκάλυψη μιας εξόχου εποχής της Ελληνικής Ιστορίας, εντός της 

οποίας κυοφορήθηκε η μεγάλη Επανάσταση του 1821 και κερδήθηκε η ελευθερία 

του Έθνους.  Γράφει στην ίδια σελίδα ο Γριτσόπουλος: «Το όνομα του Κ. Σάθα

 εις την ιστορικήν έρευναν καταλαμβάνει θέσιν σπουδαίαν δια το πολύ και 

πρωτότυπον υλικόν, που περισυνέλεξε και εξέδωκε με πολλάς στερήσεις και

 υγείαν των οφθαλμών του όχι σταθεράν...Επομένως πρόκειται δια

χαλκέντερον ερευνητήν».

          Ο διατελέσας πρόεδρος της Δημοκρατίας Κων. Τσάτσος, ανηψιός του Κ. Σάθα

 εκ μητρός, σημειώνει: «Ησχολήθη εκ των πρώτων με την σκοτεινήν αυτήν περίοδον 

της ιστορίας του Έθνους (Σημ. γρ. Την Τουρκοκρατία)  και έφερε πρώτος εις

 φως ανεκτιμήτου αξίας κείμενα και σημαντικά γεγονότα...Απέθανε εις

 Παρισίους πτωχός και εγκαταλελειμένος, με την πικρίαν ότι δεν εβοηθήθη 

εις το εκδοτικόν του έργον».(Πρόλογος Κων. Τσάτσου εις βιβλίο Κων. Σάθα

 «Τουρκοκρατούμενη Ελλάς», Τόμος πρώτος, Εκδ. Οργ. Λιβάνη, Αθήνα, 1995, σελ. 11-12).

 Το πλείστο μέρος του βίου του ο Σάθας το πέρασε στις βιβλιοθήκες 

της Βενετίας, των Παρισίων, των Αθηνών και των Πατριαρχείων της Ανατολής.

          Στο βιβλίο του «Τουρκοκρατούμενη Ελλάς» (1η Εκδ. τέκνων Αν. Κορομηλά, 

Αθήνησι, 1869) με εμπεριστατωμένο και τεκμηριωμένο  τρόπο περιγράφει το 

πώς οι Έλληνες από της ημέρας της Αλώσεως της Βασιλεύουσας αγωνίσθηκαν

 να διατηρήσουν την ταυτότητά τους και να αποτινάξουν τον ζυγό της τυραννίας. 

Γράφει στον πρόλογο (τον ονομάζει «Είδηση») του εν λόγω έργου ότι οι Έλληνες

 που διεσπάρησαν στην Δυτική Ευρώπη αποδείχθηκαν «στοιχεία ζωτικά, έκαστον

 των οποίων έφερεν εντός αυτού ολόκληρον το έθνος» και «το τέως

 μυκτηριζόμενον όνομα του Βυζαντινού Γραικύλου εθαυμάσθη υπό της Ευρώπης, 

την οποίαν εξεπαίδευσε και της οποίας τους στρατούς ωδήγησεν εις τα πεδία των νικών». Γράφει και για τον Έλληνισμό, που έμεινε στην υπό τυραννία πατρίδα, 

«αμέσως ανακύψας και επί των ορέων κατασκηνώσας κατά τον μέγαν εκείνον 

και πολυχρόνιον κλύδωνα ηνδρούτο διωκόμενος και εναλλάξ νικών και 

νικώμενος παρθένος διετηρήθη, ως οι διασώσαντες αυτόν παρθενικοί βράχοι» 

(Σελ. α΄ και β΄).

          Για όλη αυτή τη δράση του Έθνους τονίζει ο Σάθας, στην ίδια «Είδηση»:

 «Υπέρ πίστεως και πατρίδος ηγωνίσθη το έθνος. Δια του σταυρού και της

 ρομφαίας απέκτησε την ελευθερίαν. Οι μάρτυρες της ορθοδόξου πίστεως 

και οι αρειμάνιοι του εθνισμού πρόμαχοι εισίν οι δίδυμοι της ελληνικής 

ελευθερίας αστέρες» (Σελ. β΄).

Γράφει και κάτι πολύ επίκαιρο σήμερα ο Σάθας: «Η Δύση με την Άλωση

 είδε να εκπληρώνεται ο σκοπός, τον οποίο «από εξακοσίων ετών 

λυσσωδώς επεδίωκεν» (Σελ. 1). Αλλά η χαρά της εκείνη ήταν στιγμιαία, 

διότι οι Φράγκοι αμέσως έκπληκτοι είδαν ότι οι Τούρκοι εξ ίσου 

θεωρούσαν εχθρούς και τους λατρεύοντας τον Χριστόν και τους ασπαζομένους 

τα σανδάλια του θεωρουμένου διαδόχου του αλιέως (Απ. Πέτρου). Και

 σήμερα στη Δύση κάποιοι δεν θέλουν να καταλάβουν ότι οι προκλήσεις

 των Τούρκων σε βάρος της Ελλάδος και της Κύπρου αφορούν άμεσα και τους ίδιους.

          Η επίμοχθη εργασία του Σάθα στη Βενετία, από το 1872 έως το 1894, 

στη Μαρκιανή βιβλιοθήκη και σε αυτή της ενορίας του Αγ. Γεωργίου των Ελλήνων, απέδωσε την έκδοση της επτάτομης «Μεσαιωνικής Βιβλιοθήκης». Αυτή 

περιέχει συλλογή βυζαντινών και μεταβυζαντινών κειμένων, μετά εισαγωγών 

και υπομνημάτων. Σημαντικό για την κατανόηση της εποποιίας των Ελλήνων για 

να φθάσουν στην Επανάσταση του 1821 είναι το άνω των χιλίων σελίδων 

σύγγραμμά του «Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων

 (1453 – 1821)» (Εν Αθήναις, Τυπ. Τέκνων Ανδρ. Κορομηλά, 1868).  Στο εν λόγω 

πόνημά καταγράφει 1315 διδασκάλους του Γένους, από τους οποίους οι 365 τον

 18ο αιώνα. Σχεδόν όλοι τους είναι κληρικοί, ή λαϊκοί πιστά μέλη της 

Ορθοδόξου Εκκλησίας (Βλ. σχ. Γ.Ν. Παπαθανασόπουλου «Ο Διαφωτισμός και ο 

Ελληνισμός», Εκδ. «Τήνος», Αθήναι, 2019, σελ. 28-29).    

          Ο Σάθας ζει στην εποχή, που πολλοί μορφωμένοι Έλληνες επηρεάζονται 

από το μίσος του Κοραή προς τον άνω της χιλιετίας διατηρηθέντα Βυζαντινό πολιτισμό. Ο ίδιος δεν έμεινε ανεπηρέαστος. Στην εργασία του «Έλληνες στρατιώται εν τη 

Δύσει και αναγέννησις της Ελληνικής τακτικής» γράφει ότι υπήρχε αντίθεσις

 μεταξύ Βυζαντίου και Ελλήνων, λες και οι Έλληνες δεν ήσαν το Βυζάντιο. 

Στη συνέχεια απεναντίας αναφέρει: «Η αληθής αναγέννησις του ελληνικού 

έθνους άρχεται από της ιδρύσεως (Σημ. γρ. Αμέσως μετά την Άλωση) των πρώτων

 εν Ελλάδι σχολείων, εν οις παραδόξως βλέπομεν αυτούς τους 

καλογήρους διδασκάλους, εμπνέοντας εις τους ακροατάς των ίσην προς την πατρίδα

 και την πίστιν αγάπην. Εν ονόματι του Λεωνίδα και του Χριστού πίπτουσιν

 εν Θερμοπύλαις δύο καλόγηροι, ο Διάκος και ο Σαλώνων Ησαΐας....» 

 (Περ/κό «ΕΣΤΙΑ», τόμος ΙΘ΄ -2/6/1885 και Τόμος Κ΄ -8/9/1885, Ανατύπωση Βιβλ.

 Διονυσίου Νότη Καραβία, Αθήνα, 1986, σελ. 40).

          Ως έντιμη προσωπικότητα ο Σάθας διχάζεται ανάμεσα στα όσα

 γράφει αβασάνιστα  ο Κοραής και σε όσα ο ίδιος ανακαλύπτει στην 

μακροχρόνια ιστορική έρευνά του. Ένα παράδειγμα: Στη μελέτη για τους 

στρατιώτες στη Δύση γράφει πως στα μέσα του 15ου αιώνα στην Βενετία 

υπήρχαν αρκετές χιλιάδες Έλληνες, που ζούσαν «περιφρονούμενοι ως σχισματικοί

 και αναγκαζόμενοι να φοιτώσι εις τους καθολικούς ναούς. Ούτε τα πτώματα

 των νεκρών εσέβετο ο φανατικός παπικός κλήρος, όστις ελάμβανε μεν χρήματα, 

όπως τοις χορηγήση ταφήν, αλλά μετ’ ολίγον τους εξέθαπτε και τους έρριπτε εις

 την θάλασσαν». Τότε οι υπηρετούντες στον ενετικό στρατό άνδρες υπέβαλαν 

στο συμβούλιο των Δέκα αναφορά, με την οποία ζήτησαν να επιτραπεί στο

 ελληνικό γένος να κατασκευασθεί ναός στο όνομα του προστάτη τους Αγίου

 Γεωργίου. Το αίτημα έγινε δεκτό και έκτοτε οι Έλληνες στη Βενετία έχουν το Ναό τους. Η αναφορά των Ελλήνων στρατιωτών άρχιζε έτσι: « Έκαστος πιστός 

χριστιανός χρεωστεί να προτιμά παντός άλλου την αγίαν θρησκείαν, θεραπεύων 

ταύτην πάση δυνάμει και επιμελεία, ως αρχήν και θεμέλιον πάσης πράξεως και

 οδηγόν προς το ποθητόν τέλος της μακαριότητος» (Αυτ. σελ. 247-249). 

          Όπως συμβαίνει με πολλούς λογίους, που προσέφεραν πολλά στην Πατρίδα, 

έτσι και ο Κων. Σάθας και το σπουδαίο έργο του έχουν αποθάνει στη μνήμη των 

περισσοτέρων Ελλήνων. Ακόμη και των Γαλαξειδιωτών, των απογόνων της ιδιαίτερης Πατρίδος του. Για το Γαλαξείδι εξέδωσε, με δική του επιμέλεια, το 1865 ένα από τα σημαντικότερα μεταβυζαντινά κείμενα, με τον τίτλο «Το χρονικό του Γαλαξειδίου», γραμμένο το 1703 από τον ιερομόναχο Ευθύμιο (Πενταγιώτη) στη μονή του Σωτήρος Χριστού, στο Γαλαξείδι.

Δευτέρα 11 Ιανουαρίου 2021

 Ένα μεγάλο μπράβο και πολλές ευχαριστίες στους συντελεστές αυτού του ωραίου έργου!!

Κ Μ



Καλοκαίρι στον Κόκκινο και όπως συνηθίζεται εδώ και πολλά χρόνια ο απογευματινός περίπατος των χωριανων. Έτσι συνήθιζε και η θεία Μαρία με τον μπάρμπα Χαράλαμπο. Ξεκίνησαν από το χωριό αλλά όταν έφτασαν στα μπλοηθια δεν μπορούσε να ακολουθήσει ο μπάρμπα Χαράλαμπος τους υπόλοιπους για τις καστανιες. Βρήκε μια πέτρα στην άκρη του γκρεμού και καθησε να ξαποστάσει. Η θεία Μαρία όμως ήταν δίπλα και τον κρατούσε να μην κάνει κάποια κίνηση και πέσει στον γκρεμό. Βλέποντας αυτήν την τρυφερή σκηνή ο αγαπημένος μου ταξιδιώτης και την αγάπη της θείας Μαρίας να τον προστατεύσει εμπνεύστηκε και έγινε αυτό το έργο. Σήμερα η θεία Μαρία πήγε και είδε το έργο που τελείωσε και δάκρυα κύλησαν στα μάγουλα της. Η φωτογραφίες δείχνουν το αριστούργημα... Πλατεία πέτρινη με πεζουλι, βρύση, αμερικάνικο μπάρμπεκιου, παγκάκια, στάση, προσκυνηταρι και φυσικά πλατεία χωρίς πλάτανο δεν γίνεται. Όλα αυτά σε μια τοποθεσία με θέα την λίμνη του Μορνου!!! Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον δημιουργό που άλλαξε η είσοδος του χωριού μας. Επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Κώστα Κοράκη, Γιάννη Μπάκα, Βασίλη Καραμπετσο και Θανάση Κουρσουμη για την προσωπική δουλειά που προσέφεραν. Το καλοκαίρι πιστεύω να βρεθούμε να ψήσουμε στο μπάρμπεκιου και να γλεντησουμε όπως παλιά. — Βάσω Καλιαντέρη