Δημήτρης Αρμάος (1959-2015) από το Κροκύλειο

 

Σαν σήμερα έφυγε από την ζωή ο Δ. Αρμάος (1959-2015) με καταγωγή από το Κροκύλειο 

Ο Δημήτρης Αρμάος, γιός του Κροκυλιώτη Πτολεμαίου Αρμάου και της Χρυσαφούλας (το γένος Αναστ. Ξηρού), γεννήθηκε στις 3 Αυγούστου 1959 στην Άμφισσα, όπου και έζησε τα παιδικά του χρόνια. Σπούδασε Φιλολογία στη Φιλοσοφική σχολή του Ε.Κ.Π.Α και έγινε διδάκτορας στη Νεοελληνική Λογοτεχνία. Κυρίως, όμως, ήταν ποιητής, άνθρωπος των Γραμμάτων και του Πνεύματος. Σ' αυτό το χώρο αφιέρωσε τη ζωή του. 
Έγραψε ποιήματα που άλλα έχουν εκδοθεί, άλλα βρίσκονται σε συλλογές ή σε περιοδικά και άλλα είναι ανέκδοτα. Έγραψε, επίσης και δημοσίευσε άρθρα, μελέτες, κριτικές ενώ έχει μεταφράσει και ξένη λογοτεχνία. Αν και για 20 χρόνια υπηρέτησε στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, όπου διακρίθηκε ως άριστος εκπαιδευτικός και αγαπημένος "δάσκαλος" των μαθητών του, εκεί που ένιωθε ότι ανήκε ήταν ο χώρος των βιβλίων. Σ' αυτόν το χώρο ξεχώρισε ως Επιμελητής εκδόσεων, από τους καλύτερους που διέθετε η χώρα.
Έχει δημοσιεύσει τα Ποιήματα Ι και ΙΙ (1979 και 1984), καθώς και ανάτυπα ποιητικών εργασιών (Μητρόπολη, 1989· Ηθογραφία, 1997·Μυθολόγημα, 2000· Ανάστημα Ορθίου & Καλένδες, 2001), έργα για τη διδασκαλία και τη διδακτική της λογοτεχνίας, μεταφράσεις (Ο Μπωντλαίρ, τα Άνθη του Κακού και το Ύψος του E. Auerbach, 1984· Χρόνος και Ιστορία του G. Agamben, 2003· Η Επιστολή στον Cangrande του Dante, 2004). Τελευταία κυκλοφόρησε κι ένας συγκεντρωτικός τόμος των ποιημάτων του από τις εκδόσεις Ύψιλον με τον τίτλο «Βίαιες εντυπώσεις των ετών 1975-2007».
Ο Δημήτρης Αρμάος έφυγε απ' τη ζωή στις 31 Μάη 2015. Αδελφός της φιλολόγου Ελένης Αρμάου και σύζηγος της επίσης φιλολόγου Ζωής Μπέλλα, με την οποία απέκτησαν μαζί δυο γιούς, τον Κωνσταντίνο και τον Πτολεμαίο.

φωτογραφία: Δημήτρης Κανελλόπουλος

1971, μαθητές γυμνασίου Λιδωρικίου

 Από αριστερά: Κώστας Κολοκύθας, Γιώργος Φαλίδας και Κώστας Μπερτσιάς.

1968, Αθηναίοι εκδρομείς φωτογραφίζονται στον κάμπο του Λουτσόβου στον Μόρνο.

 Επικεφαλής της μεγάλης αθηναϊκής εκδρομικής  παρέας ήταν ο Δημήτρης Μπερτσιάς που  βρήκε  την ευκαιρία για μια σύντομη στάση για να  συναντήσει τον πατέρα του ( στο κέντρο της φωτό), που κατοικούσε στο σπίτι που είναι ακριβώς πίσω. Όλη η περιοχή σήμερα είναι σκεπασμένη από τα νερά της λίμνης.

1975,τρύγος στα λουτσοβιώτικα αμπελοτόπια

 από αριστερά: Γεωργία Καραμπέτσου, Βασιλική Κοράκη, Νικολός Κοράκης και Ευθυμία Μπερτσιά.

Το γεφύρι της Μπελεσίτσας θαμμένο στα νερά του Μόρνου

 Λίγο μετά το Λιδωρίκι ήταν το μονότοξο γεφύρι που ένωνε τις όχθες της Μπελεσίτσας που έφερνε τα νερά από το κάμπο του Βελά και από τα παρακείμενα ρέματα και τα διοχέτευε στο Μόρνο,  στη θέση Χάνια κοντά στο Στενό.

Θαμμένα σπίτια στη λίμνη του Μόρνου

 

Ζωγραφικός πίνακας που απεικονίζει το σπιτι της οικογένειας Μπερτσιά στη θέση  Μαρμαράκι στον Λουτσοβιώτικο Κάμπο. Το σπιτι βρισκόταν δίπλα στη στράτα που οδηγούσε  στο Στενό, διασχίζοντας το Κοκκινοπόταμο, κοντά στην συμβολή με τον Μόρνο. Στο βάθος τα Βαρδούσια.

Θαμμένα τοπία στη λίμνη Μόρνου.(θέση Καλόπορος στο Λουτσοβιώτικο κάμπο)

 Η φωτογραφία είναι του 1976, τραβηγμένη από την θέση Λούστρες, από το μικρό λοφίσκο που είναι ακριβώς στην συμβολή του παραλίμνιου περιφερειακού  δρόμου με τον δρόμο που οδηγεί στο χωριό Κόκκινος. Φαίνεται ο Μόρνος με εμφανή τα σημάδια της καταστροφής από τις μπουλντόζες που δούλευαν για την κατασκευή του φράγματος. Στο βάθος η η βουνοσειρά του Αβόρου και ακριβώς απέναντι στη θέση Καλόπορο είχε εγκατασταθεί το κεντρικό εργοτάξιο της κοινοπραξίας. Όλη η περιοχή σήμερα είναι θαμμένη στα νερά της λίμνης.

Όταν τα μουλάρια κουβαλούσαν γαλίκες με σταφύλια στην ορεινή δωρίδα

 Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη το 1976 δίπλα  στο νεκροταφείο στο δρόμο προς τις Λούστρες. Ακόμη τα μουλάρια δεν είχαν εξαφανιστεί…Η Γεωργία Καραμπέτσου σύζυγος του Γιάννη και η Ευθυμία Μπερτσιά σύζυγος του Γιώργου μεταφέρουν με τα μουλάρια τους τα σταφύλια από τη θέση Παλιάμπελα στο χωριό Κόκκινο. Χρησιμοποιούν μεγάλα κοφίνια γνωστά ως γαλίκες. 

Εκτός από τα μουλάρια σήμερα έχουν εξαφανιστεί και όλα τα είδη πλεκτικής, που στον τόπο μας τα έφτιαχναν αθίγγανοι, που τα καλοκαίρια κατασκήνωναν στο βάλτο δίπλα στις όχθες του  Μόρνου  στον Λουτσοβιώτικο κάμπο.Η χρήση του πλαστικού συμπαρέσυρε πολλά παραδοσιακά υλικά που για εκατοντάδες χρόνια οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν…

                                                  Ο ΚΑΛΑΘΑΣ

                  Στρώσου εδώ χάμου, κοφινά, κάτσε, Υφαντή*, στον ίσκιο,

                  πλέξε μου λιανοκόφινα και μια τρανή γαλίκα,

                  απ’ τα βαθιά χαράματα, σα ιδώ του ηλιού το δίσκο,

                  ρόκα στο σπίτι κουβαλώ, καπνά, σταφύλια, σύκα.

                  Φκιάσε μου ακόμα, καλαθά, όχι από καναπίτσα,

                  μ’ από ιτιάς λιανόβεργες μικρό κι ώριο καλάθι,

                  να βγαίνει η ακριβοκόρη μου με τ’ άλλα τα κορίτσα,

                  να τραγουδάει το Λάζαρο, πριν του Χριστού τα πάθη.

                                                          Σαντάρμης Αν. Γιάννης

*σπουδαίος κοφινάς από τα Διπόταμα Σπερχειού.

«Θαμμένα» πανηγύρια στον Μόρνο…

 

Η φωτογραφία είναι απο το πανηγύρι της  Μεταμόρφωσης  του Σωτήρος στην αρχή της δεκαετίας του 60. 

Το εξωκκλήσι ανήκε στο χωριό Κόκκινο και ήταν κτισμένο στην δυτική όχθη του Κόκκινου ποταμού, ακριβώς απέναντι απο τα Χάνια  του Καραπιστόλη. Γινόταν μεγάλο πανηγύρι κάθε χρόνο, στις έξι Αυγούστου,  και πλήθος κόσμου ερχόταν απο τα γειτονικά χωριά. Όλη η περιοχή σήμερα είναι θαμμένη  στα νερά γης λίμνης του Μόρνου.

Θαμμένα τοπία της λίμνης Μόρνου( θέση κ’φάλα στον Λουτσοβιώτικο κάμπο.

 Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη το 1976 και δείχνει την αγροικία της οικογένειας του Κώστα Κολοκυθά (Τσουπροκώστας). Ήταν στην Ανατολική όχθη του Κερασορέματος, που ξεκινούσε από ψηλά από το χωριό Κόκκινο, και λίγο πριν την γέφυρα  του δημοσίου δρόμου Λιδωρικίου-Ναυπάκτου. Την τοποθεσία αυτή την αποκαλούσαν οι ντόπιοι κ’φάλα.  Σήμερα όλη η περιοχή είναι σκεπασμένη απο τα νερά της λίμνης 

Θαμμένα τοπία στο βυθό της λίμνης Μόρνου

 Πριν αρχίσουν τα έργα για την κατασκευή του φράγματος του Μόρνου είχαν προηγηθεί διάφορες τεχνικές και γεωλογικές μελέτες για το υπέδαφος που θα «φιλοξενούσε» την λίμνη. Είχαν γίνει πολλές γεωτρήσεις και ανοίχθηκαν πολλά πηγάδια για να παρθούνε δείγματα του υπεδάφους για αναλύσεις.

Ενα από αυτά τα πηγάδια είναι αυτό της φωτογραφίας στη θέση Μαρμαράκι στο Λουτσοβιώτικο κάμπο ακριβώς δίπλα στο σπίτι της οικογένειας Μπερτσιά. Είχε βάθος σχεδόν 11 μέτρα και ανοίχτηκε από Κώστα Κολοκύθα (Τσουμπροκώστας) και το Γιώργο Μπερτσιά το κτίσιμο το έκανε ο Χαράλαμπος Κοράκης (Στάμπολος). Η φωτογραφία είναι του 1972 και η νεαρή κοπέλα  η Μαρία Μπερτσιά.

1973. Εργάτες στα έργα της λίμνης του Μόρνου.

1973. Εργάτες που δουλεύουν στο εργοτάξιο για την κατασκευή του φράγματος Μόρνου ποζάρουν στο φακό. Βρίσκονται στην θέση Καλόπορος του  χωριού Κόκκινου (Λούτσοβος). Αναγνωρίσαμε τους λουτσοβιώτες: Δημήτρη Ανέστο, δεύτερο από αριστερά, και τους διπλανούς του στα αριστερά, Γιώργο Μπερτσιά και Αθανάσιο Καλμαντή, από την Αγλαβίσια γαμπρός στον Κόκκινο. Πίσω φαίνεται το κεφάλι του Δημήτρη Καραμπέτσου, γραμματέας της κοινότητας  του Κόκκινου.

 

 

Σπάνια φωτογραφία του 1921 από το Μικρασιάτικο Μέτωπο.

Ο Σπύρος Καρράς από την Πενταγιού στέλνει στην αδελφή του Μαρία την φωτογραφία του από την Μικρά Ασία, δυστυχώς ο αείμνηστος Σπύρος δεν γύρισε ποτέ στην πατρίδα, σκοτώθηκε τους επόμενους μήνες. Η αδελφή του Μαρία παντρεύτηκε στον Κόκκινο (Λούτσοβο) τον Κωνσταντίνο Μπερτσιά και απέκτησε δυο παιδιά τον Σπύρο και τον Γιώργο. 

Ο Σπύρος είναι ο όρθιος στην φωτογραφία, είχε επίσης αδελφό τον Γιάννη Καρρά-Τσελιο, τον γνωστό ταχυδρόμο της ορεινής δωρίδας.

 

το εργοτάξιο της κοινοπραξίας που κατασκεύασε το φράγμα του Μόρνου

 Το εργοτάξιο εγκαταστάθηκε τον Σεπτέμβριο του 1972 στη θέση Καλόπορος, στο Λουτσοβιώτικο κάμπο λίγο πιο κάτω από την Αγία Μονή, αριστερά και δεξιά του δημοσίου δρόμου Λιδωρικίου-Ναυπάκτου, όλη  η περιοχή που φαίνεται στην φωτογραφία είναι σκεπασμένη από τα νερά της λίμνης.

1976, Πάσχα στο χωριό Κόκκινος

 

1976 στον Κόκκινο ο μπάρμπα Νικολός Κοράκης με την γυναίκα του Βασιλική,  τον γιο του Γιώργο και την νύφη του Ανθούλα και την εγγονή του Μαρία Μπερτσιά.