Το δασικό φυτώριο στα Χάνια του Καραπιστόλη

 

Στο δασικό φυτώριο-ανήκε στο Δασαρχείο Λιδωρικίου- άρχισαν  να καλλιεργούνται  δασικά δενδρίλια στις αρχές του 1960  απαραίτητα για  τις αναδασώσεις στην ορεινή δωρίδα. Το έργο του ήταν πολύ σημαντικό και ουσιαστικά έσωσε πολλές περιοχές από κατολισθήσεις, ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το Χωριό Κόκκινος. Το φυτώριο λειτουργούσε με την επιστασία του αείμνηστου Σπύρου Μπερτσιά και προσέφερε αρκετές θέσεις εργασίες, ιδιαίτερα σε γυναίκες των διπλανών χωριών.

Σήμερα η περιοχή είναι σκεπασμένη από τα νερά της λίμνης του Μόρνου.

 

Ο Σπύρος Μπερτσιάς και ο Χρήστος Καραδήμας 

εκδημία Κωνσταντίνου Ι. Μάρκου απο Κονιάκο

 αντιγραφή απο την ιστοσελίδα του συλλόγου Κονιακιωτών:

 Με συγκίνηση ενημερώνω, για την εκδημία του Κωνσταντίνου Ι. Μάρκου. 

Ο Κωνσταντίνος Ι. Μάρκος γεννήθηκε το 1938 στον Κονιάκο Δωρίδος. Από την παιδική του ηλικία ήταν κάτοικος Αιγάλεω, στο μεικτό οκτατάξιο Γυμνάσιο όπου αποφοίτησε. Πτυχιούχος της Μαρασλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας, της Θεολογικής Σχολής Αθηνών και καθηγητής της Βυζαντινής Μουσικής υπηρέτησε επί δεκαπενταετία ως δάσκαλος και καθηγητής σε ιδιωτικά σχολεία του Δήμου Αιγάλεω και ακολούθως στη Δημόσια Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση μέχρι της συνταξιοδοτήσεώς του. Παραλλήλως ασχολήθηκε επισταμένως μέ την εθνική μουσική(Βυζαντινή καί Δημοτική). Εκτός τών ωδειακών του σπουδών είχε διδασκάλους : Νικόλαος Βλαχόπουλος, Στυλιανός Μπονάνος, Θεόδωρος Χατζηθεοδώρου, Ιωάννης Θεοδωρίδης και Νικόλαος Κακουλίδης.

Κυρίως όμως εμαθήτευσε πλησίον τού διαπρεπούς εθνομουσικολόγου Σίμωνος Καρά, όπου εδιδάχθη καί τήν παλαιογραφία τής Βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής. Στήν σχολή τού "Συλλόγου πρός Διάδοσιν τής Εθνικής Μουσικής" τού Σίμωνος Καρά διετέλεσε επί 17 έτη μουσικοδιδάσκαλος καί συνεργάτης και προσωπικός διαχειριστής του αρχείου. 

    Ήταν Πρωτοψάλτης διαφόρων ναών ( Ιερού Ναού τών Αγίων Κωνσταντίνου καί Ελένης στό Αιγάλεω) και υπήρξε συγγραφέας των εξής βιβλίων:

    Δημοτικά τργούδια Κονιάκου Δωρίδος, 1978, σελ.278.

    Ακριτικά Δημοτικά Τραγούδια, 2 τόμοι, 1995-96, σελ.588.

    Ιστορικά Δημοτικά Τραγούδια τής Αλώσεως μέ ιστορική καί μουσικολογική εισαγωγή, 1998, σελ.237.

    Επετειακά Δημοτικά Τραγούδια, τόμος Α' 2010, σελ.403.

    Επετειακά Δημοτικά Τραγούδια, τόμος Β' 2011, σελ.χχχ 

    Ελληνικά Κάλαντα - Εκλογή , 2011, σελ. 732.(Όλα τά ανωτέρω έχουν εκδοθή σέ βυζαντινή καί ευρωπαϊκή σημειογραφία.)

    Η Ακολουθία τού Ακαθίστου Ύμνου, 1994, σελ.192.

    Αί ακολουθίαι τού Μεγάλου καί Μικρού Παρακλητικού Κανόνος, 1997, σελ.188(εκδόσεις πολυτελείς γιά ιερείς καί ιεροψάλτες).

    Επιμελήθηκε τού Ειρμολογίου Ιωάννου τού Πρωτοψάλτου τό οποίο καί συνεπλήρωσε. Καταρτίσθηκαν έτσι τρείς τόμοι έκ τών οποίων εκυκλοφόρησε προσφάτως ο πρώτος(2002, σελ.500).

    Ασματική Ακολουθία είς τήν θαυματουργός εικόνα τής Παναγίας τής Ατταλειωτίσσης(τή αιτήσει Ατταλειωτών).

    Ασματική Ακολουθία είς τόν Άγιον Ευγένιον τόν Τραπεζούντιον.

    Θεωρία και πράξη της Ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, τόμος Α',2010 , σελ. 374.

     Έχει καταγράψει περισσότερα από 3.000 δημοτικά τραγούδια από όλο τόν ελληνικό χώρο. Έχει συμμετάσχει σέ πολλές ραδιοφωνικές καί τηλεοπτικές εκπομπές καί σέ μουσικολογικά συνέδρια ώς εισηγητής. Εδημιούργησε καί διηύθυνε τη Χορωδία Βυζαντινής καί Δημοτικής Μουσικής του Δήμου Παιανίας η οποία συμμετέχει σε πολλές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αοκνος εργάτης συνεισέφερε με τις γνώσεις του και την πνευματικότητά του στην Τοπική Κοινωνία του Κονιάκο και της Δωρίδας, στην Αδελφότητα Κονιακιωτών Δωρίδος (ο Άγιος Γεώργιος)  της οποίας διετέλεσε Πρόεδρος και Αρχισυντάκτης-Εκδότης της εφημερίδας άφησε πίσω του πλούσια λογοτεχνική  παρακαταθήκη για εμάς τους νεότερους με τα κείμενα του. Είναι ο Καλλιτεχνικός Εμπνευστής της εκδήλωσης στον Κονιάκο της Αναβίωσης του γνήσιου ύφους του Δημοτικού Τραγουδιού, η οποία με θρησκευτική ευλάβεια κάθε χρόνο πραγματοποιείται στις 16 Αυγούστου, με ενδιαφέρουσα θεματολογία και ερμηνείες από ντόπιους κατοίκους.

Θείε, σε ευχαριστώ για τις γνώσεις που μου μετέφερες, για τον πνευματικό πλούτο των συζητήσεών μας, για την κατεύθυνση στα σεμινάρια Διδασκαλίας Χορών της Δωρίδας μας, για την παιδαγωγική στήριξη που μου παρείχες και να ξέρεις θα είσαι νοερά δίπλα μας κάτω από τα πλατάνια της πλατείας, στις βεγγέρες τ'Αη Γιωργιού, στο Τραγούδι τον Αύγουστο. Ας είναι ελαφρύ το χώμα.

Πες τα χαιρετίσματα στους συγγενείς! 

Αιωνία σου η μνήμη.

R. I. P.

Αποχαιρετισμός αναχωρησάντων (Βασίλης Καραγιάννης του Γεωργίου)

 Ένας ακόμη χωριανός μας, αποχαιρέτησε τον μάταιον τούτο κόσμο …

Ο Βασίλης Καραγιάννης, γιος του Γιώργου και της Ευθυμίας, μεγάλωσε στον Λουτσοβιώτικο κάμπο που σήμερα είναι σκεπασμένος από τα νερά της λίμνης. Το σπιτι τους ήταν κοντά στο δημόσιο  δρόμο Λιδωρικίου-Ναυπάκτου, στην θέση ένωση που απείχε ένα περίπου χιλιόμετρο από την γέφυρα του Κόκκινου στην διασταύρωση με τον δρόμο που οδηγούσε προς το χωριό.

Βιοπορίστικε από μικρός στην Αθήνα και μαζί με τον αδελφό του Παναγιώτη λειτουργούσαν το θρυλικό καφενείο «Ρούμρλη» στην οδον Ιπποκράτους στα Εξάρχεια για σχεδόν 50 χρόνια. Εξαίρετος επαγγελματία και πολύ καλός άνθρωπος. Θα τον θυμόμαστε με αγάπη. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του, αιώνια η μνήμη του.

Χάνια Καραπιστόλη

 

Κάλλιον: Το χωριό-φάντασμα που χάθηκε στη λίμνη

 

Το χωριό-φάντασμα που χάθηκε στη λίμνη

Για τις ανάγκες του πρότζεκτ, οι δύο εικαστικοί καλλιτέχνες προχώρησαν σε υποβρύχια κινηματογράφηση, συνοδεύοντας τα πλάνα του βυθισμένου χωριού με τις αφηγήσεις των κατοίκων του.

Λίνα Γιάνναρου/εφημερίδα Καθημερινή 

24.09.2019  

Σαράντα χρόνια έχουν περάσει από τότε που είδαν το χωριό τουςνα χάνεται κάτω από το νερό. Από τότε που παρακολούθησαν βουβοί τις αυλές να πλημμυρίζουν σιγά σιγά, την εκκλησία να πνίγεται, την τελευταία καμινάδα να βυθίζεται κι αυτή στην αδηφάγα λίμνη. Σαράντα χρόνια μετά, η ανάμνηση του Καλλίου, του πετρόκτιστου χωριού της Φωκίδας, που σκεπάστηκε το 1981 από τα νερά της τεχνητής λίμνης που δημιούργησε το φράγμα του Μόρνου, με σκοπό την υδροδότηση της πόλης της Αθήνας, ζει ολοζώντανο στη μνήμη των λιγοστών πια παλιών του κατοίκων.

«Πώς αφηγείσαι την ιστορία ενός τόπου που δεν υπάρχει πια;» αναρωτήθηκαν οι Σωτήρης Τσίγκανος κι ο Ιώνιαν Μπισάι, δημιουργοί του «NEROMANNA», της μικρού μήκους ταινίας για το πνιγμένο Κάλλιο και τη διάσπαση της κοινότητάς του. Για τις ανάγκες του πρότζεκτ, οι δύο εικαστικοί καλλιτέχνες προχώρησαν σε υποβρύχια κινηματογράφηση, συνοδεύοντας τα ανατριχιαστικά πλάνα του βυθισμένου χωριού (είναι το μόνο σχετικό υλικό που υπάρχει) με τις αφηγήσεις των κατοίκων του. Τους εντόπισαν έπειτα από έρευνες στο Λιδωρίκι, στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπου σκόρπισαν τη δεκαετία του ’80. «Το Κάλλιο ήταν ένα χωριό πάρα πολύ ωραίο, με τα νερά του τα κρύα, με τας πηγάς του» λέει μια γερόντισσα στην ταινία. «Δεν το πιστεύαμε όταν μας είπαν ότι θα φύγουμε από κει. Πνιγήκαμε για να πιει ο κόσμος νερό, αλλά ποιος μας άκουσε;». Θυμούνται εκείνες τις ώρες, τις τελευταίες του χωριού. «Οταν ήρθε το νερό μες στην αυλή, αναγκαστήκαμε να τα φορτώσουμε όλα και να φύγουμε. Ημασταν εκεί που πνίγηκε η εκκλησία, μεταφέραμε τις εικόνες, πιανόταν η ψυχή σου. Μάζευα τα πράγματα από το σπίτι κι έκλαιγα λες κι είχα πεθαμένο. Βλέπαμε τα σπίτια μας να καλύπτονται από το νερό. Ξέρεις τι είναι να χάνεις τη σειρά σου, το σπίτι σου, τα πάντα όλα;» λένε οι χωριανοί. «Διαλυθήκαμε, ξεχωρίσαμε, δεν βλεπόμασταν πια». Το Κάλλιο είχε πάρει το όνομά του από την αρχαία Καλλίπολη που αναπτυσσόταν στον ίδιο τόπο. Ερείπια της αρχαίας πόλης βρίσκονται σήμερα στην κορυφή του βουνού και μερικά στον πάτο της λίμνης… Πολλά από τα ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο Λιδωρικίου.

Οι δημιουργοί της μικρού μήκους ταινίας «NEROMANNA», Σωτήρης Τσίγκανος και Ιώνιαν Μπισάι.

Το 1993, η ξηρασία οδήγησε τη στάθμη της λίμνης του Μόρνου να υποχωρήσει αισθητά, φανερώνοντας ξανά το βυθισμένο Κάλλιο. Το χωριό μαζεύτηκε στην όχθη για να παρακολουθήσει το απόκοσμο θέαμα, αλλά αυτή η συγκέντρωση θύμιζε μνημόσυνο. «Ηταν σαν να βλέπεις τους πεθαμένους, καλύτερα να μην τα έβλεπες» θυμάται ένας παππούς. Γρήγορα το Κάλλιο ξαναχάθηκε στην κρυψώνα του. Φανερώθηκε πάλι για λίγο το 2007, σε μια άλλη ξηρασία. Εκτοτε μένει κάτω από το νερό και στις αναμνήσεις των κατοίκων του. «Οταν φτιάξαμε το σπίτι στην Πεντάπολη, είδα στο όνειρό μου ότι άδειασε η λίμνη και πήγα στην αυλή και είπα “αχ σπιτάκι μου σ’ αγαπάω”» λέει μια χωριανή. «Δεν θέλω να βλέπω τη λίμνη, θέλω να βλέπω τον τόπο. Το κάστρο, τον Αη Λια, απέναντι το βουνό. Το νερό δεν μου κάνει αίσθηση καμιά».

Το «NEROMANNA» παρουσιάστηκε πρώτη φορά στην Μπιενάλε της Αθήνας το 2017. Στο πλαίσιο του εικαστικού-ερευνητικού πρότζεκτ, ο Ιώνιαν Μπισάι και ο Σωτήρης Τσίγκανος προσκάλεσαν τους κατοίκους του Καλλίου σε εκδήλωση στο κτίριο της Βαρβακείου. «Στήσαμε ένα γλέντι, οι κάτοικοι μαζί με τους επισκέπτες και τους περίοικους είχαν τη δυνατότητα να τοποθετηθούν δημόσια για την ιστορία τους, να ξαναβρεθούν» λέει στην «Κ» ο Σωτήρης. Το πνιγμένο χωριό στήθηκε προσωρινά σε νέες συντεταγμένες. Για τους καλλιτέχνες, η ενασχόληση με το Κάλλιο είχε έντονη συναισθηματική φόρτιση. «Η ιδέα για το πρότζεκτ προέκυψε από δημοσιεύματα που έπεσαν στην αντίληψή μας. Οταν αρχίσαμε να το ψάχνουμε, διαπιστώσαμε ότι δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες. Αποφασίσαμε να πάμε εκεί να το επισκεφθούμε. Βρήκαμε ανθρώπους, μιλήσαμε μαζί τους. Από την πρώτη στιγμή ήταν φανερή η πικρία τους ότι δεν αναγνωρίστηκε ποτέ η θυσία τους». Οπως λέει ο κ. Τσίγκανος, δεν είναι μόνο ότι έχασαν τα σπίτια τους και έγιναν πρόσφυγες, αλλά χάθηκε και η δομή της κοινότητάς τους. «Οπως μας είπαν, πολλοί έφυγαν από τη ζωή, γιατί δεν μπορούσαν να συνηθίσουν τη νέα κατάσταση».

Το λέει κάποιος στο τέλος του βίντεο, με απλά, αλλά συγκλονιστικά λόγια. «Οποιος έρχεται το τέλος του και θα πάει στον άλλο κόσμο, θα πάει εκεί. Ξαναμαζεύεται το χωριό».

Το έργο διεκδικεί το πρώτο βραβείο στο ισπανικό φεστιβάλ Loop, ενώ θα εκτίθεται μέχρι τέλη Οκτωβρίου στην έκθεση Blind Date, Versions of artistic citizenship σε επιμέλεια Αντώνη Βολανάκη στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης. Μπορεί κάποιος να το παρακολουθήσει επίσης στον σύνδεσμο vimeo.com/latentcommunityproject.

Λιδωρίκι 1951

 

Λιδωρίκι 1951 θέση Αλωνάκι

Καραδήμας Γεώργιος

 

γκλίτσα

 Η λέξη γκλίτσα  προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη αγκύλος. Με τη νεότερη υποκοριστική κατάληξη -ιτσα έγινε αγκυλίτσα και με συγκοπή αγκλίτσα. Τελικά και γκλίτσα και κλίτσα. Μια γκλίτσα αποτελείται από δυο τμήματα. Το ίσιο ραβδί, το «αγκλιτσόξυλο» ή «γκλιτσόξυλο»,και τη χειρολαβή της με το κυκλικό σχήμα, το «κεφάλι γκλίτσας».