Νοσταλγικές αποσύρσεις …

 

Κάποτε εξυπηρετούσε τους κατοίκους της ορεινής Δωριδας ..

Το χωριό Κόκκινος από ψηλά!

 

 

 

Η κυρία Ελένη Χριστοπούλου καθηγήτρια φιλόλογος στο εξατάξιο γυμνάσιο Λιδωρικίου το 1970.

Η κυρία Ελένη ήταν πρωτίστως μια πρωτοπόρος παιδαγωγός και είμαστε ευτυχείς όσοι είχαμε την τύχη να είμαστε μαθητές της!

δεύτερο βιβλίο από τον Ηλία Θάνο !

 ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ - ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ

κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο του Ηλία Θάνου 

Μήνυμα του συγγραφέα  "Το παρόν πόνημα είναι ακριβώς αυτό. Ένα βιβλίο που εκδόθηκε με πολύ πόνο. Σαν συγγραφέας, ύστερα από παρότρυνση, αναλώθηκα στο να παρουσιάσω την αποτυχημένη εκστρατεία του Δερβίς πασά στην Ανατολική Ρούμελη. Ένα βιβλίο που μου κόστισε χρόνο και χρήμα, αλλά η ικανοποίηση του να γράψεις το πρώτο βιβλίο, σε παγκόσμια βάση, που να αφορά αποκλειστικά τον Δερβίς πασά και την εκστρατεία του, είναι τεράστια. Το παραδίδω στον Έλληνα αναγνώστη με την ελπίδα να γνωρίσει τους ανθρώπους της πατρίδας του που έδωσαν το αίμα τους για να είναι ελεύθερος σήμερα. Στο βιβλίο θα βρείτε ό,τι έχει ποτέ γραφτεί για τις μάχες Άμπλιανης, Πανάσσαρης και Σουβάλας. Επίσης, στο βιβλίο υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία έρχονται για πρώτη φορά στη δημοσιότητα με πιο σημαντικά τον πλήρη κατάλογο των τραυματισμένων στη μάχη της Άμπλιανης, την πραγματική ημερομηνία και τοποθεσία της μάχης της Σουβάλας και – το πιο αξιόλογο κατά τη γνώμη μου – τους τραυματισμένους της μάχης της Σουβάλας. Όλα αυτά τεκμηριώνονται μέσα από εφημερίδες της εποχής καθώς και πρωτότυπα έγγραφα που γράφτηκαν από τους ανθρώπους που είδαν τα γεγονότα από κοντά αλλά και κείμενα μεγάλων ιστορικών. Δεν έχω σκοπό να προσβάλω κανέναν. Δεν παρουσιάζω την άποψή μου, αλλά τις απόψεις εγκυρότερων ιστοριογράφων από μένα. Πιστεύω ότι αυτό το βιβλίο πρέπει να βρίσκεται στη βιβλιοθήκη κάθε ανθρώπου που κατάγεται από την Φωκίδα ή έχει σχέσεις μαζί της. Έτσι, εν κατακλείδι, αφορά κάθε Ρουμελιώτη (Φωκίδα-Παρνασσίδα και Δωρίδα, Βοιωτία και Φθιώτιδα, Καρπενήσι και Αιτωλοακαρνανία), Σουλιώτη και απανταχού Έλληνα. Το γιατί, γίνεται ξεκάθαρο στο βιβλίο. Καλή ανάγνωση-μελέτη!

Το βιβλίο προλογίζει ο Δρ. Μελέτης Μελετόπουλος Meletis Meletopoulos II (Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γενεύης, Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής στην Ιόνιο Σχολή, Καθηγητής στη Σχολή Πολέμου της Πολεμικής Αεροπορίας και απόγονος Πελοποννησίων αγωνιστών του 1821).

Για να προμηθευτείτε το αντίτυπο επικοινωνήστε στο 6989847775 ή στο email hliasthanos2001@gmail.com ή με μήνυμα στο προφίλ μου στο Facebook Ηλίας Χρ. Θάνος."

1969. Καθηγητές γυμνασίου Λιδωρικίου.

 

Καθηγητές του εξεταξίου γυμνασίου Λιδωρικίου σε εκδρομή στο Κάλλιο το 1969.

Ελένη Μπαλαλωτη-μαθηματικός, Ελένη Χριστοπούλου -φιλόλογος, Κουτάντου-φυσικός,Ζωή Καραχάλιου-φιλόλογος, Σταύρος Θεοδώρου-φιλόλογος.

Φωτο από την αρχαιολογική ανασκαφή στην αρχαία Καλλίπολη

Λίγο πριν τα νερά της λίμνης του Μόρνου τα θάψει οριστικά…

Από το βιβλίο του Γ.Πάνου: η νερομάννα της Αθήνας 

 

 

Η ευθυμία Μπερτσιά σύζυγος του αείμνηστου Γιωργου Μπερτσιά καλλιεργεί το περιβόλι της στα Σκούρτα Βοιωτίας (πριν 10 χρόνια).

 

 Ο αξέχαστος Βασίλης Καλμαντής με τον ανηψιό του.

 

Από το βιβλίο του Γ.Πάνου: η νερομάννα της Αθήνας 

 Οικογένεια Χρήστου Καραδήμα του Γεωργίου , διαμένει μόνιμα στον Καναδά 

 

Δ’ ΚΟΣΕ : Από τύχη δεν θρηνήσαμε θύματα σε περιστατικό λαθροθηρίας στη Δωρίδα..

 

Άλλη μια επιτυχία καταγράφεται στο ενεργητικό των ομοσπονδιακών θηροφυλάκων των κυνηγετικών συλλόγων Λιδωρικίου, Ναυπάκτου και Ευπαλίου καθώς βραδινές ώρες της Δευτέρας 16 Σεπτεμβρίου κατάφεραν και συνέλαβαν δύο λαθροθήρες.

Η συνεργασία των θηροφυλάκων απέδωσε καρπούς καθώς αξιοποίησαν στο έπακρο τις πληροφορίες που είχαν και έθεσαν άμεσα σε εφαρμογή το σχέδιό τους.

Αρχικά παρακολούθησαν ένα όχημα που ξεκίνησε από την Κροκύλειο Δωρίδας. Οι τρεις επιβαίνοντες σε αυτό κυνηγούσαν παράνομα από την περιοχή εκείνη και αφού ακολούθησαν την πορεία Κόκκινος, Περιθωριώτισσα, Στύλια, έφθασαν στο πυροφυλάκιο της Ποτιδάνειας.

Εκεί οι θηροφύλακες έκαναν σινιάλο στον οδηγό να σταματήσει το όχημα. Αυτός δεν υπάκουσε και αφού εμβόλισε το υπηρεσιακό τζιπ της θηροφυλακής ανέπτυξε ταχύτητα.

Μάλιστα όπως αναφέρουν οι θηροφύλακες, τα λάστιχα του οχήματος των λαθροθήρων πέρασαν χιλιοστά μακριά από τα πόδια τους. Από την σύγκρουση προκλήθηκαν ζημιές στον προφυλακτήρα και το φτερό του τζιπ.

Τότε ξεκίνησε και η καταδίωξη με τους ομοσποδιακούς να έχουν ανάψει τον φάρο του οχήματος και να κάνουν συνεχώς σήματα με τα φώτα τους στους λαθροθήρες να σταματήσουν. Τελικά το όχημά τους εισήλθε στο χωριό Πύργος Δωρίδας. Εκεί οι δύο λαθροθήρες 20 και 21 ετών, προσπάθησαν να κρυφτούν αλλά δεν τα κατάφεραν και εντοπίστηκαν από τους θηροφύλακες. Στο σημείο μετέβη και προσωπικό του Αστυνομικού Τμήματος Ευπαλίου.

Στους δύο συλληφθέντες επιβλήθηκε διοικητικό πρόστιμο ύψους 300 ευρώ ενώ κατασχέθηκαν το όχημά τους, φυσσίγια και άλλα κυνηγετικά σύνεργα. Ο τρίτος της παρέας, από ότι φαίνεται γνώριζε καλύτερα τα μονοπάτια της περιοχής και κατάφερε να ξεφύγει παρά τις αναζητήσεις των θηροφυλάκων.

Στη συνέχεια έγινε μια λεπτομερής έρευνα στο χωριό Πύργος και στην αρχή του σε περιοχή με δασική βλάστηση εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν 8 λαγοί και 3 ζαρκάδια που είχαν κρύψει οι λαθροθήρες. Στους δύο άνδρες που εντοπίστηκαν, κάτοικοι Πάτρας, ασκήθηκε μήνυση από το Δασαρχείο Λιδωρικίου που συνέταξε και την σχετική δικογραφία.

Αξιοσημείωτο είναι πάντως το γεγονός ότι οι λαθροθήρες από τις 11 το βράδυ της Δευτέρας έως τις 3 τα ξημερώματα της Τρίτης και σε μια απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων, κατάφεραν να χτυπήσουν 11 θηράματα, που σημαίνει ότι γνώριζαν αν όχι οι ίδιοι, κάποιος άλλος, καλά την περιοχή. Τα θηράματα εκποιήθηκαν σε δημοπρασία.

Στο δασικό φυτώριο στα Χάνια του Καραπιστόλη το 1973

 

 Φωτο συγχωριανών μας από εκδηλώσεις του Συλλόγου.

 

Ο θανασης Στέφος και ο αείμνηστος αδελφός του Κώστας.

Μαθητές δημοτικού στην δεκαετία του 60

 

Αγία Μονή

 

Σε πρώτο πλάνο η οικογένεια του Σπύρου Μπερτσιά .

Δωρικά τοπία

 

Η τσιμεντένια γέφυρα του Στενού

 

Κατασκευάστηκε   το 1933 και κατεστράφει το 1944 από Άγγλους σαμποτέρ κατά την αναχώρηση των Γερμανών . 

(Σπο το βιβλίο του Πάνου:η νερομάννα της Αθήνας)

Η έκθεση του έπαρχου Κ.Καλαμίδα το 1849 για την δωρίδα

 Περιελθών μετά την απ' Αρτοτίνης αναχώρησίν μου πολλά χωρία , δεν απήντησα αλλού αρχαιοτήτας , ειμή εις την θέσιν Βελούχιον , το τερπνόν και το κάλλος της οποίας περιέγραψα υπό την επιγραφήν " Συνοικισμοί " .

  Αυτόθι περί την ανατολικήν κλίσιν εντός λόφου υψηλού φαίνονται σειραί τετραγώνου περιτειχίσματος , αρχομένου από μιάς γεφύρας , ωκοδομημένης κατ' έθος αρχαικόν , και ενουμένης προς άρκτον και μεσημβρίαν , με λαμπράν ακρόπολιν , κειμένην επί της κορυφής του λόφου , της οποίας σώζονται έτι και νυν πολλά , επείπια μεν , αλλά μεγαλοπρεπή μνημεία της δόξης των προγόνων μας . Τα μακρά τείχη δεικνύουσιν , ότι η πόλις , ήτο πολυάνθρωπος , η δ' ακρόπολις , ότι κατωκείτο και υπό πλουσίων ανδρών . Αλλά μολονότι κατέβαλον πολύν κόπον διά να δυνηθώ να δώσω εις αυτήν αρχαίον τι όνομα , δεν ηδυνήθην , διότι , ως παρετήρησα , καμμιά εκ των απαρτιζουσών την τετράπολιν τεσσάρων πόλεων , Ερινεού , Βοίου , Πίνδου και Κυτινίου δεν δύναται να υποτεθή αυτόθι , κατά το υπ 'όψιν μου Γεωγραφικόν Λεξικόν του Λωρέντου , λέγοντος , ότι ο μεν Ερινεός κείται περί το όρος Πίνδον , το δε Βοίον πλησίον του Ερινεού επί του όρους Παρνασσού , η δε Πίνδος , επί του ομωνύμου ποταμού , όστις κατά Στραβ.βιβλ.θ' κεφ , 3 & 10 . " παραρρεί αυτήν , εμβάλλων εις τον Κηφισσόν , ου πολύ της Λιλαίας άπωθεν " και το Κυτίνιον επί του όρους Παρνασσού .

   Η ακρόπολις της ανωτέρω ηρειπωμένης αρχαίας πόλεως κείται επί της γεφύρας ενός ποταμού , το οποίον κοινώς μεν ονομάζουσι Μόρνον , ο δε Σκαρλάτος Βυζάντιος επικαλεί Πίνδον . Ο Πίνδος δε ποταμός , κατά τον Στράβωνα , εμβάλλει εις τον Κηφισσόν , ου πολύ της Λιλαίας άνωθεν , κειμένης εις την Φωκικήν χώραν , εν ω ο Μόρνος πηγάζει μεν από το όρος Οίτην , εμβάλλει δε εις τον Κρισσαίον κόλπον μεσημβρινώς της Ναυπάκτου . Ενδέχεται όμως να ήναι εις και ο αυτός ποταμός υπό το ίδιον όνομα , και να διαιρήται εις δύο κλάδους , εξ ων ο εις εμβάλλει εις τον Κηφισσόν της Φωκίδος , και ο έτερος εις τον Κριοσσαίον κόλπον .

   Αν υπιτεθή τούτο , τότε είναι πολύ πιθανόν να είναι εσφαλμένη η εν τω Λεξικώ του Λωρέντη γραφή ." Ερινέος πόλις Δωρική περί το όρος Πίνδον " αντί " περί τον ποταμόν Πίνδον " διότι το όρος , Πίνδος ( τανύν Μέτζοβον ) είναι το μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρου , και απέχει πολύ της Δωρικής χώρας . Τότε ίσως επιτρέπεται εις τινα να χαρακτηρίση τα περί ων πρόκειται αρχαία ερείπια ως την αρχαίαν πόλιν Ερινεόν , τοσούτω μάλλον , καθόσον , αν η Πίνδος προσδιορισθή ως κειμένη επί της Οίτης , κατά το ανωτέρω Λεξικόν , θεωρείται ως υπερκείμενος του Ερινεού ( υπέρκειται δε Πίνδος του Ερινεού , Στραβ. )

   Εις τον τοίχον ενός των κατά την θέσιν Βελούχιον υπαρχόντων Μύλων παρετήρησα και μίαν επιγραφήν , έχουσαν ούτω , " ΕΥΑΝΔΡΑ ΕΙΛΕΙΟΥ ΔΙ...." η επιγραφή αύτη ήτον βεβαίως Επιτάφιος , αλλ' έμενεν έκτοτε ατελής .

   Αναχωρήσας εκείθεν μετέβην εις το παραποτάμιον χωρίον Λευκαδίτι , εισελθών μεσημβρινώς , κάτωθεν αυτού παρά την κοινήν οδόν ψαύει ο διαβάτης μικράν τινα σειράν αρχαίου τείχους , αλλά δεν διακρίνει , αν το μέρος εκείνο ηδύνατο να εκλεχθή ως κατοικία πολλών . Επειδή δ' ο Στράβων ονομάζει τας τέσσαρας Δωρικάς πόλεις μικράς και λυπροχώρους , ( τέως μεν ουν ήσαν εν αξιώματι αι πόλεις , καίπερ μικραί και λυπρόχωροι  ) . Ενδέχεται να υπήρχεν αυτόθι το Βοίον , καθόσον μάλιστα περιγράφεται από τα Γεωγραφικά Λεξικά , ως κείμενον πλησίον του Ερινεού , αν Ερινεός θεωρηθή η εν Βελουχίω ηρειπωμένη πόλις , κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα , και καθόσον το Λευκαδίτιαπέχει του Βελουχίου δύο ώρας , κείται εις τας δυτικάς υπωρείας όρους υψηλού " Γκιόνας " καλουμένου , και αποτελούντος ένα κλάδον του Παρνασσού .

   Αν τα εν Βελουχίω ερείπια χαρακτηρισθώσιν ως η πόλις Ερινεός , τα δε κατά το χωρίον Λευκαδίτι , ως το Βοίον , τότε έρχεται κατά σειράν η πόλις Πίνδος , κειμένη περί την εσπερίαν πλευράν της Οίτης , και ου μακράν η πόλις Κυτίνιον , οποίον θεωρείται πιθανώς σήμερον το χωρίον Μαυρολιθάρι , όπου υπάρχουν , ως μοι είπον , πολλαί αρχαιότητες , και όπερ είναι ήδη η πρωτεύουσα του Δήμου Κυτινίου της Επαρχίας Παρνασσίδος .

   Άλλας αρχαιότητας δεν απήντησα , πλην μόνον εις την αρκτικήν πλευράν του χωρίου Λιδωρικίου , και ταύτας συνισταμένας ανώτερον μεν εις ένα πύργον , εγγύτερον δε εις τάφους , εις τινας των οποίων , ως έμαθον , ανευρέθησαν μετ' ανασκαφήν και πολύτιμά τινα είδη .

   Ενταύθα περατούται η περιγραφή των κατά την Δωρίδα υπαρχουσών αρχαιοτήτων . Αν δε παρέλειψα τυχόν και τινας , η έλλειψις αύτη ας αποδοθή εις την αθλιότητα των κατοίκων , μη όντων εις κατάστασιν να μοι χορηγήσωσιν ακριβεστέρας πληροφορίας .

                                                     Κ . ΚΑΛΑΜΙΔΑΣ .

Χρόνια πολλά πατριώτες!! σήμερα γιορταζε η Παναγία η προστάτιδα του κάμπου μας στην Αγία Μονή.

 

Το πανηγύρη της Αγίας Μονής στο κάμπο του Κόκκινου 

23 Αυγούστου σήμερα και γιόρταζε το εξωκκλήσι μας η Αγία Μονή που εδώ και 45 χρόνια είναι θαμμένη στα νερά της τεχνητής λίμνης του Μόρνου .  Η Αγία Μονή ήταν αφιερωμένη στη Παναγία. Από τα ερείπια που υπήρχαν αλλά και από διάφορες ιστορικές πηγές πιθανολογείται οτι προϋπήρξε μεγάλο μοναστήρι στα βυζαντινά χρόνια και  στα χρόνια της ενετικής κατοχής μετατράπει σε καθολικό. Η θέση που ήταν κτισμένη ήταν κομβική , οριοθετούσε το δυτικό άκρο της εύφορης κοιλάδας του Μόρνου και του Κόκκινου και ταυτόχρονα ήλεγχε την είσοδο , από πλευράς Ναυπάκτου , στο κάμπο το άλλο σημείο στην ανατολική πλευρά ήταν το Στενό . 

Στο σημείο που ήταν κτισμένη ,στο μικρό λόφο που ήταν δεξιά του ποταμιού και περνούσε και ο αμαξιτός δρόμος προς Ναύπακτο , η κοίτη του ποταμιού γινότανε πολύ στενή . Μαρτυρίες των παππούδων μας ανάφεραν οτι στην εποχή των δικών τους παππούδων ήταν τόσο στενή που μπορούσαν πηδώντας να βρίσκονται στην απέναντι όχθη .  Με την πάροδο του χρόνου τα νερά κατέστρεψαν τα γόνιμα χωράφια που υπήρχαν και στις  δυο όχθες και μεγάλωσε αρκετά την κοίτη .

Το πανηγύρι αποτελούσε την αφορμή να μαζευτούν οι κάτοικοι όχι μόνο του Κόκκινου αλλά και των γειτονικών χωριών ( Αγλαβιστα , Άβορος, Σεβεδίκο, Βελούχι, Γρανίτσα, Κλίμα, Πενταγιοί, Λιδωρίκι )  για να προσκυνήσουν αλλά και να διεσκεδάσουν . Με τα μουλάρια η τα άλογα τους  έφθαναν πρωί πρωί συν γυναιξί και τέκνοις αλλά και με κοφίνια γεμάτα πεντανόστιμα φαγητά , έπιαναν τις θέσεις τους που κατείχαν ΅κληρονομικώ δικαίω΅ στα γύρω της εκκλησίας πλατάνια και βελανιδιές , παρακολουθούσαν με ευλάβεια την θεία  λειτουργία και με το σχόλασμα της εκκλησίας βιαζόντουσαν να αρχίσουν το γλέντι.  Η ορχήστρα με τους τοπικούς οργανοπαίχτες ενίσχυε την γιορτινή διάθεση και ανέβαζε το κέφι των πανηγυριστών στα ύψη !!

Προβατίνα ψητή , κοντοσούβλι, κοκορέτσι και  κρύα μπύρα προσφερόταν άφθονα και απο τα δυο μαγαζιά που είχαν μεταφερθεί από το χωριό ,ειδικά για το πανηγύρι , του Καραμπετσου  του Γιάννη και του Καραγιάννη του Θύμιου. 

Μάλιστα ειδικά για το πανηγύρι είχαν έλθει και πολλοί μετανάστες κυρίως απο την Αθήνα ( ο σύλλογος των εν Αθήναις Κοκκινιωτών πολλές φορές έβαζε και πούλμαν )  αλλά και από Αμερική και Καναδά. Και για τον νεαρόκοσμο το πανηγύρι ήταν μεγάλο γεγονός και ένα επιπρόσθετο λόγο , είχε την δυνατότητα ( αν και τα χρήματα εκείνα τα χρόνια ήταν δυσεύρετα) να αγοράσει απο το υπαίθριο πάγκο απο σουγιάδες ,σφεντόνες, σφυρίχτρες ,καθρεφτάκια μέχρι αυτοκινητάκια ). Το γλέντι κρατούσε μέχρι αργά το απόγευμα όταν η κάθε οικογένεια έπαιρνε  το δρόμο της επιστροφής στην δύσκολη καθημερινότητα ....

Αγία Μονή στον Λουτσοβιώτικο κάμπο.

 

Ο Σπυρος και η Κατίνα Μπερτσιά με τα παιδιά τους Κώστα και Γιώργο.

Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στο εξωκλήσι  της Παναγίας (Αγία Μονή) στον κάμπο του Κόκκινου, πιθανώς το 1962 στις 23 Αυγούστου, ανήμερα της γιορτής, Σήμερα η περιοχή είναι σκεπασμένη  από τα νερά της λίμνης..

Αντάμωμα στου Πρατά τον Λάκο 2024

 

Με καλαμπόκια !

 

Προγόνων αναμνήσεις ..

 

Πανηγύρι στον Κόκκινο, Δεκαπενταύγουστο 2024

 

Μετά από πολλά χρόνια με πρωτοβουλία του συλλόγου  πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το πανηγύρι στην πλατεία του χωριού . Ο Λουκά Κιντωνης στο κλαρίνο και η ορχήστρα του έπαιξε παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια που ενθουσίασαν τον κόσμο! Και του χρόνου με υγεία και ευχαριστίες στα μέλη του ΔΣ για την οργσνωση!

Άνοιξε και τελέστηκε θεία λειτουργία στο εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου

 Άγιος Γεωργιος Κόκκινος Δωρίδος