Το Βελούχι  λίγο πριν σκεπαστεί από τα νερά της λίμνης.

Στο χιονισμένο ΛΙΔΩΡΙΚΙ το 1957  έξω από το ραφείο του Αθανασίου Καραχάλιου ( στη μέση ) δεξιά ο Γιώργος Καραδήμας του Δημητρίου και αριστερά ο Α Στέφος .

Η φωτογράφία είναι από το αρχείο του Α Στέφου .

Ο Κ ΔΡΟΣΟΣ κατάγεται από την Αρτοτίνα .

Κυριακή 23 Ιούλη 2017

Σελίδα 10

ΠΟΛΙΤΙΚΗ 

Η τουρκική εισβολή αποτελεί απόδειξη μέχρι πού μπορεί να φτάσουν οι ΝΑΤΟικοί ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί

Συνέντευξη - μαρτυρία του Κ. Δρόσου, παρασημοφορημένου με το «Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων» για τη δράση του στην Κύπρο τις μέρες της εισβολής

Πριν λίγες μέρες συμπληρώθηκαν 43 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σήμερα συνέντευξη - μαρτυρία του Κώστα Δρόσου, στελέχους του ΚΚΕ, που την περίοδο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, τον Ιούλη του 1974, υπηρετούσε τη θητεία του στην Κύπρο ως έφεδρος λοχίας και πήρε μέρος στις μάχες ως αρχηγός πληρώματος άρματος μάχης. Πριν έναν περίπου χρόνο, για τη δράση του στην Κύπρο τού απονεμήθηκε από το υπουργείο Αμυνας το «Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων», που απονέμεται «για εξαιρετικές πράξεις και εξαίρετη ικανότητα σχετικά με τη διοίκηση και οργάνωση Μονάδας στο πεδίο της μάχης».

***

-- Ας κάνουμε μια μικρή περιγραφή για το πώς βρεθήκατε να υπηρετείτε τις μέρες εκείνες στην Κύπρο, αλλά και για το κλίμα...

-- Εμείς είμαστε σταλμένοι από την Ελλάδα και ειδικότερα αξιωματικοί και υπαξιωματικοί, τα ονόματα των οποίων δεν αναφέρω γιατί δεν γνωρίζω αν θα ήθελαν να δημοσιευτούν. Η ΕΛΔΥΚ είναι Ελληνικές Δυνάμεις της Κύπρου με τη Συμφωνία της Ζυρίχης, όπου οι εγγυήτριες δυνάμεις επιτρεπόταν να έχουν εκεί στρατό. Η Ελλάδα 1.500 άτομα, η Τουρκία 900, οι Εγγλέζοι βεβαίως που είχαν από τότε τις βάσεις εκεί. Εγώ πήγα το Σεπτέμβρη του 1973 και στις 15 του Ιούλη του '74 έπρεπε να φύγω, να πάρω το απολυτήριό μου. Στις 15 του Ιούλη λοιπόν γίνεται το πραξικόπημα κι ενώ είχαμε ετοιμαστεί και περιμέναμε να μας πάρει το αυτοκίνητο να μας πάει στη Λεμεσό, όπου θα μπαίναμε στο καράβι για επιστροφή, μας είπαν ότι σκοτεινές δυνάμεις - έτσι μας λέγανε - επιβουλεύονται την Κυπριακή Δημοκρατία, ότι είμαστε υποχρεωμένοι να την υπερασπίσουμε και αναβάλλεται το ταξίδι. Στις 20 γίνεται η εισβολή των Τούρκων και βρέθηκαν οι δυνάμεις μας, οι λιγοστές, κατακερματισμένες.

-- Πού βρεθήκατε κατά τη διάρκεια της πρώτης εισβολής;

-- Στην πρώτη φάση, στον πρώτο «Αττίλα» ήμουν στην περιοχή του αεροδρομίου, εκεί άμυνα αντιαεροπορική κάναμε περισσότερο, παρά να έχουμε εμπλοκή σε κάποια μάχη στο μέτωπο. Εκείνο που θυμάμαι, το δυσάρεστο και θλιβερό γεγονός, είναι ότι 20 προς 21 ξημερώματα, ήρθαν ελληνικά αεροπλάνα με ειδικές δυνάμεις, νομίζω ήταν 14 τον αριθμό, η αποστολή «Νίκη», όπως λεγόταν, και χτυπήθηκαν από δικές μας δυνάμεις. Δεν είχαν επικοινωνία μεταξύ τους - και, απ' ό,τι λεγόταν, μας τις είχαν κόψει οι Αμερικανοί, το ΝΑΤΟ - οι διαβιβάσεις και δεν μας ειδοποίησε κανείς ότι αυτά είναι δικά μας, γιατί όλη μέρα οι Τούρκοι έριχναν αλεξιπτωτιστές...

-- Η δεύτερη εισβολή πού σας βρίσκει;

-- Στη δεύτερη εισβολή με έστειλαν στη Μόρφου, σε ένα χωριό που το λένε Σκυλλούρα. Εκεί είμαστε ένας ουλαμός με 5 αναγνωριστικά άρματα μάχης, μεταφοράς προσωπικού ήταν αυτά, τα οποία ήταν προπολεμικά, σαράβαλα. Αναποτελεσματικά, μπροστά στα Μ47 - Μ48 που είχαν οι Τούρκοι, δεν πιάνανε μία. Και είχαμε τη λεγόμενη εκεχειρία, κατά τη διάρκεια της οποίας οι Τούρκοι όλο και προχωρούσαν και καταλάμβαναν εδάφη, διαταγή από μας να μην ρίχνουμε, οι Τούρκοι κάθε μέρα μας βομβάρδιζαν, αλλάζαμε θέσεις για να καλυφτούμε. Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας και ενώ η τακτική των Τούρκων ήταν να προχωρούν, ένας ουλαμός αρμάτων αποτελούμενος από δύο Μ47 και δύο Μ113 πέφτει σε ενέδρα δική μας, στις 2 Αυγούστου περίπου, στην περιοχή Κόρνος στον Πενταδάχτυλο και σε ναρκοθετημένο δρόμο. Ανατινάζεται το πρώτο, εγκλωβίζονται τα δύο, παίρνουμε από 'κει λάφυρα δύο άρματα μάχης τουρκικά, ένα Μ47 κι ένα Μ113. Μας ειδοποίησαν εμάς που ήμασταν εκπαιδευμένοι στα Μ47, Μ48, Μ113, να πάμε να τα πάρουμε, πήγε συνεργείο δικό μας, τα πήρε, τα φέρανε στη Σκυλλούρα και εκεί επισκευάσαμε το Μ47, αφού είχαμε πάρει και εξαρτήματα απ' το άλλο, το κατεστραμμένο, το καταστήσαμε λειτουργικό και ετοιμοπόλεμο.

Φωτογραφία της εποχής. Σε πρώτο πλάνο ο Κ. Δρόσος

-- Εσείς ήσασταν σε αυτό το άρμα;

-- Ναι, με εντολή του διοικητή της περιοχής εκεί, που ήταν κάτω απ' τις διαταγές του κι άλλα τμήματα, άλλαξε το πλήρωμα αυτό που αρχικά είχε τοποθετηθεί και ανέθεσε σε μένα να το αναλάβω ως αρχηγός πληρώματος, εγώ ζήτησα να πάρω πυροβολητή έναν Κύπριο, επειδή τον έβλεπα να έχει θάρρος, τσαγανό. Οδηγός του άρματος ένας πολύ ικανός τεχνίτης, Ελληνας υπαξιωματικός, συνοδηγός ένας Κύπριος στρατιώτης, γεμιστής ένας λοχίας, Ελληνας.

-- Πείτε μας για το τι συνέβη στη Σκυλλούρα.

-- Στις 14 αρχίζει η δεύτερη εισβολή, βομβαρδισμοί κ.λπ. Εμείς είμαστε καθηλωμένοι μέσα στο χωριό Σκυλλούρα, εφόσον είχαν φύγει οι κάτοικοι, βάλαμε τα άρματα μέσα για καλύτερη κάλυψη, δεν ήταν και οι κάτοικοι μέσα. Στις 15 Αυγούστου, τρεις η ώρα το μεσημέρι, εγώ κοιμόμουν κάτω απ' το άρμα, εξουθενωμένοι όπως ήμασταν όλες τις μέρες. Σε κάποια στιγμή αισθάνομαι να με κλωτσάει ο συνοδηγός και να μου λέει «ήρθαν οι Τούρκοι απέναντι». Πανικόβλητος σηκώνομαι, κοιτάω απέναντι γύρω στα 70 - 80 μέτρα ένα Μ47 τουρκικό και Μ113 μεταφοράς προσωπικού. Μπήκαμε μέσα εν πάση περιπτώσει στο άρμα, γρήγορα - γρήγορα, υπό το κράτος πανικού, σκοπεύει ο πυροβολητής, μόλις με ενημερώνει ότι το έχει στο στόχαστρο, πυρ κι εγώ, κατευθείαν ρίχνουμε στο πρώτο, το οποίο το ανατινάξαμε, ήταν πολύ κοντινή η απόσταση, και με τα πολυβόλα ο πυροβολητής και ο συνοδηγός γάζωσαν το Μ113.

-- Οσο συνέβαιναν αυτά, ήσασταν μαζί με τον υπόλοιπο ουλαμό;

-- Ο υπόλοιπος ουλαμός, τα υπόλοιπα άρματα μαζί με τον διοικητή, τον ίλαρχο, είχαν πάει στη Φιλιά, ένα ύψωμα κοντά στη Σκυλλούρα, αλλά πιο πίσω, η Φιλιά ήταν η δεύτερη γραμμή άμυνας. Δεν είχαμε επικοινωνία μαζί τους γιατί ήταν τουρκικό το άρμα και είχαμε διατηρήσει τα διακριτικά, είχαμε τον ασύρματο τον τουρκικό. Αποκοπήκαμε απ' τους υπόλοιπους γιατί το δικό μας δεν χωρούσε μέσα στα στενά δρομάκια του χωριού. Ετσι, η μόνη διέξοδος που είχαμε ήταν προς το γήπεδο στην άκρη του χωριού. Αμέσως λοιπόν μετά που χτυπήσαμε το πρώτο άρμα, κινηθήκαμε προς το γήπεδο με σκοπό κι εμείς καταρχήν να πάμε κοντά στους άλλους.

Βγαίνοντας στο γήπεδο, πέφτουμε σε μια ίλη εχθρικών αρμάτων, είχαν προλάβει οι Τούρκοι από άλλο σημείο και είχαν μπει μέσα. Τώρα τι κάνουμε; Εκείνη τη στιγμή, εκτιμώντας την κατάσταση τη δύσκολη στην οποία βρισκόμαστε και έχοντας υπόψη ότι έχουμε τουρκικά διακριτικά, λέω στον οδηγό προχώρα όπως οι Τούρκοι και στον πυροβολητή στρέψε το πυροβόλο όπως οι Τούρκοι. Μπαίνουμε μέσα τους, δεν μας πήραν είδηση και προχωρήσαμε σε παράταξη όπως και αυτοί. Είχαμε έναν από δεξιά μας, τον οποίο κάποια στιγμή τον χτυπήσαμε, τον καταστρέψαμε. Διαπιστώνοντας αυτό το γεγονός, οι Τούρκοι αλαφιάστηκαν, γύρισαν πίσω, πάλι μέσα στο γήπεδο, ανασυντάχτηκαν, ούρλιαζαν στον ασύρματο, ο πυροβολητής που ήξερε τούρκικα κάτι έπιανε, δεν καταλάβαιναν που είναι ο εχθρός εν πάση περιπτώσει. Αφού ανασυντάχτηκαν, ξαναπροχώρησαν, γιατί προχωρούσαν σε ύψωμα τώρα, το χωριό ήταν κάτω χαμηλά σε επίπεδο μέρος και ανεβαίναμε προς τη Φιλιά. Σκοπός των Τούρκων ήταν να φτάσουν στη Μόρφου.

-- Πόσα ήταν τα τουρκικά άρματα περίπου;

-- Η ίλη απαρτίζεται από 15-16-17 εκεί μέσα... Ε, τώρα πιθανόν να ήταν μια ίλη, δεν μπορούσαμε να υπολογίσουμε, πάντως το γήπεδο ήταν κατακόκκινο απ' τα πανιά παραλλαγής που είχαν πάνω κι απ' τις σημαίες. Στη συνέχεια, αφού ανασυντάχτηκαν ανέβαιναν πάλι, πάλι κι εμείς μέσα εκεί κανονικά, χωρίς να δίνουμε σημεία ποιοι είμαστε, πάλι τους χτυπάμε, πάλι τα ίδια πίσω, πάλι ανασύνταξη και κράτησε αυτή η ιστορία περίπου 1,5 με 2 ώρες, γιατί πηγαίναμε, μόλις τους χτυπούσαμε ξαναγύριζαν, ανασυντάσσονταν, ξαναπροχωρούσαν, ώσπου στο τέλος μας παίρνουν χαμπάρι και έρχονταν όλες οι βολές, οκτώ - δέκα μαζί και σκάγαν δεξιά - αριστερά. Ημασταν λίγο μακριά, όμως, γιατί το είχαμε προνοήσει κι ευτυχώς ήταν και το μέρος έτσι που καλυπτόμασταν κάπως και τη γλυτώσαμε. Οπότε λέω τώρα στον οδηγό «δώστα όλα στη Μαρμάρω» - Μαρμάρω λέγαμε το τανκς - για να βγούμε από πάνω. Πράγματι, λοιπόν, μας έβγαλε ασπροπρόσωπους, δεν έκοψε καμιά ερπύστρια να μας αφήσει στη μέση και βγήκαμε από πάνω, καλυφτήκαμε, εκεί συναντήσαμε και τους άλλους, τους δικούς μας και συνεχίσαμε να τους χτυπάμε από διαφορετικά σημεία κάθε φορά. Απολογισμός πέντε κατεστραμμένα, κατ' άλλους εφτά, εγώ απ' το οπτικό πεδίο που είχα μέτρησα πέντε, το πέμπτο το χτυπήσαμε από πάνω.

-- Για τη συνολική εξέλιξη ποια ήταν η ιδιαίτερη σημασία αυτής της μάχης;

-- Κρατήσαμε καθηλωμένους τους Τούρκους μέχρι αργά το απόγευμα, δεν μπόρεσαν να φτάσουν στη Μόρφου τη μέρα που είχαν προγραμματίσει, στις 15, έμειναν εκεί, στη Σκυλλούρα, και έφτασαν την άλλη μέρα στη Μόρφου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, και γι' αυτό είμαι και περήφανος, να προλάβουν να υποχωρήσουν ένοπλα και άοπλα τμήματα απ' την περιοχή Ασώματος Μύρτου. Εάν πήγαιναν στις 15, όπως είχαν σχεδιάσει, θα απέκοπταν τουλάχιστον 3.000 κόσμο, που εξαιτίας αυτής της καθυστέρησης πρόλαβαν και απεγκλωβίστηκαν.

Στη συνέχεια, πήγαμε κι εμείς το βράδυ στη Μόρφου κι ενώ το Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου ανακοίνωνε ότι κατελήφθη η Μόρφου στις 15, αυτό δεν είχε συμβεί, μείναμε μόνοι μας εκεί, κοιμηθήκαμε, στρατοπεδεύσαμε και την άλλη μέρα φύγαμε και πήγαμε στο χωριό Αγιοι Τριμιθιάς. Μείναμε εκεί μέχρι τα Χριστούγεννα, τότε απολύθηκα τελικά.

-- Απολύεστε, λοιπόν, τελειώνει η ιστορία. Οταν απολύεστε δεν υπάρχει κάποια τιμή απ' το στράτευμα. Πώς ανακινήθηκε η ιστορία;

-- Κατά καιρούς δημοσιευόταν αυτό σε διάφορα σάιτς και στρατιωτικά έντυπα, γινόταν λόγος για ένα τουρκικό καταληφθέν άρμα μάχης που στο χωριό Σκυλλούρα έδωσε μάχη και κατέστρεψε πολλά τουρκικά άρματα και μετά άρχισαν και λέγανε, ε, σιγά - σιγά... Και μένα με είχε πάρει τηλέφωνο ένας δημοσιογράφος, είχε βρει τους άλλους, το πλήρωμα, άλλους ανθρώπους και γραφόταν, αλλά πολλά χρόνια μετά απ' όταν απολύθηκα, εγώ δεν είχα πάρει είδηση τίποτα απ' αυτά, ούτε παρακολουθούσα, τίποτα. Εμένα και δύο άλλους μας απένειμαν Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων πέρυσι, δηλαδή μετά από πολλά χρόνια.

Επίσης, πέρασαν πολλά χρόνια για να αναγνωριστούμε ότι ήμασταν στην Κύπρο και υπηρετήσαμε και στην πρώτη γραμμή. Μέχρι το 1998 δεν φαινόμασταν πουθενά και όσοι είχαν πέσει εκεί πήγαν «σαν τα σκυλιά στ' αμπέλι». Κι ακόμα και σήμερα υπάρχουν αγνοούμενοι.

-- Και φτάνουμε στο σήμερα, στην υποδοχή των λειψάνων...

-- Το πληροφορήθηκα, τα τελευταία χρόνια παρακολουθώ όλες τις έρευνες για τους αγνοούμενους, πληροφορήθηκα ότι θα επαναπατριστούν οστά αγνοούμενων που με τη βοήθεια της επιστήμης αναγνωρίστηκαν και πήγα στη βάση της Δεκέλειας, όπου εκεί θα ερχόντουσαν, θα τα υποδεχόταν η ελληνική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υπουργό Εθνικής Αμυνας. Παραβρέθηκα με τον βουλευτή Ν. Καραθανασόπουλο στην αντιπροσωπεία του Κόμματος. Μάλιστα, πήγαμε και πιο νωρίς, κανονικά, αλλά καθυστέρησε το αεροπλάνο και μας ειδοποίησαν ότι θα πρέπει να περιμένουμε, οπότε λέμε «ας πάμε λίγο έξω, να πιούμε έναν καφέ». Εκεί που περπατούσαμε πέφτουμε πάνω στον Κασιδιάρη, παρεμπιπτόντως να πω ότι με τον Κασιδιάρη συνομιλούσε ένας αυτοαποκαλούμενος πρόεδρος συνδέσμου πολεμιστών Κύπρου. Βλέποντάς τον εκεί αγανάκτησα. Τι δουλειά έχουν εκεί οι χρυσαυγίτες, αυτοί οι ναζιστές εγκληματίες που υμνούν τον Μεταξά και τον Παπαδόπουλο, τη χούντα δηλαδή, που η χούντα ήταν υπεύθυνη γι' αυτό που έπαθε η Κύπρος, την τουρκική εισβολή και την κατάληψη ενός σημαντικού μέρους της; Αυτοί έκαναν το πραξικόπημα και έστρωσαν το έδαφος να επέμβει η Τουρκία. Εχει βαριές ευθύνες η κυβέρνηση που τους καλεί σε τέτοιες τελετές.

-- Τι λέτε για τη σημερινή κατάσταση στην Κύπρο, για τα παζάρια που γίνονται και τη «λύση» που προωθείται για το Κυπριακό;

-- Σήμερα, 43 χρόνια μετά από τα γεγονότα που περιγράψαμε πιο πάνω, το πραξικόπημα της ελληνικής χούντας και της ΕΟΚΑ Β' σε βάρος της κυβέρνησης Μακαρίου, που έδωσε το έναυσμα για την τουρκική εισβολή, αποτελεί απόδειξη για το μέχρι πού μπορεί να φτάσουν δυνάμεις και κυβερνήσεις, που έχουν δεσμευτεί να υλοποιούν τους ΝΑΤΟικούς ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. Ο ελληνικός λαός πρέπει να παραμείνει σταθερά αλληλέγγυος στον κυπριακό λαό, στον αγώνα του ενάντια στην κατοχή και σε οποιοδήποτε διχοτομικό σχέδιο. Το δίκαιο αίτημα για μια Κύπρο Ενιαία, Ανεξάρτητη, ένα και όχι δύο κράτη, με Μία και Μόνη Κυριαρχία, μία Ιθαγένεια και Διεθνή Προσωπικότητα, ελεύθερη από ξένες βάσεις και στρατεύματα, χωρίς ξένους εγγυητές και προστάτες, κοινή πατρίδα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, δεν ακυρώνεται από τις δυσκολίες του σημερινού αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων. Γιατί είναι η μόνη θέση που απαντά ακριβώς στα σημερινά επείγοντα προβλήματα και δίνει προοπτική στην πάλη του κυπριακού λαού, όλων των λαών της ευρύτερης περιοχής μας.

Φωτογραφία Μπαμπη Υφαντή 

Η λίμνη από τον προφήτη Ηλία του Βελουχιού.

Αύγουστος 2008   Άγιος Γεώργιος ο Γιώργος Μπερτσιάς και ο Μπαμπης Κρανιάς και η λοιπή παρέα 

Πανηγύριώτες της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος γλεντούν στο προαύλιο της εκκλησίας δίπλα στο ποτάμι Κόκκινο . Η περιοχή τώρα είναι στο βυθό της λίμνης .

Δημήτριος Μπερτσιάς. Ένας αριστοκράτης του ήθους

• 09 Ιουλίου 2017
•  

Tην 5η Ιουνίου, εορτήν του Αγίου Πνεύματος, το Μεσολόγγι φτώχυνε σε πνεύμα. Έφυγε για την χώρα «των ακτίστων δωρεών της χάριτος του Παρακλήτου Πνεύματος» ο καθηγητής - Θεολόγος Δημήτριος Μπερτσιάς (για όλους εμάς τους αδελφικούς του φίλους «ο Μήτσος μας»).

Ο Δημήτρης ανήκε στην γενιά εκείνων των παιδιών που μετρούσαν τις γυμνασιακές τάξεις με χιλιάδες χιλιόμετρα ποδαρόδρομο. Μια αναδρομή στο παρελθόν θα αναδείξει τον αγώνα, τον κόπο και τις δυσκολίες που ο Δημήτρης και τόσοι άλλοι συνομήλικοι του, αντιμετώπισαν στην προσπάθειά τους να τελειώσουν το Γυμνάσιο.

Στα γυμνασιακά μας χρόνια, στην επαρχία Μεσολογγίου, πλήρες Γυμνάσιο λειτουργούσε μόνο στο Μεσολόγγι. Αν θυμάμαι καλά το Αιτωλικό είχε μόνο ημιγυμνάσιο (δηλαδή τις τρεις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου). Σε όλο τον νομό, πλήρη Γυμνάσια λειτουργούσαν στο Αγρίνιο, στο Θέρμο, στον Αστακό, στην Αμφιλοχία και ίσως στη Γαβαλού.

Οι μαθητές του Γυμνασίου Μεσολογγίου (αργότερα «Παλαμαϊκή Σχολή»), διακρίνονταν σε τρεις ομάδες:

Στους τυχερούς Μεσολογγίτες, δηλαδή στους μαθητές που η οικογένειά τους κατοικούσε μόνιμα στο Μεσολόγγι.

Στους λιγότερο τυχερούς, που προέρχονταν από τα χωριά της επαρχίας Μεσολογγίου. Από την Άνω & Κάτω Βασιλική (Βασιλακόπουλοι), από το Περιθώρι (Χαραλαμπόπουλος), από τον Γαλατά (Βερελής, Καρακώστας, Ψαθάς), από το Μποχώρι (Λαναράδες, Φαλίδας, Παπαδήμας, Κωνσταντακόπουλος), από τον Άγιο Γεώργιο (Καρβέλης), από το Αιτωλικό, το Νιοχώρι (Τσιγάρα, Λαγού, Παππά), από την Πεντάλοφο (Μυλαράς), από την Κατοχή (Ρόμπολας, Λαχανάς), από τη Γουριά (Κοντός, Γαρδέλης, Κουφός), από την Μάστρου (Τσακαλώζου), κ.λπ. Αυτοί νοίκιαζαν σε κάποια οικογένεια στο Μεσολόγγι ένα δωμάτιο και έμεναν είτε μόνοι ή και δύο μαζί, αν ήταν αδέλφια ή πολύ γνωστοί. Συνήθως πήγαιναν το Σαββάτο μεσημέρι μετά το μάθημα (τότε τα σχολεία λειτουργούσαν και το Σάββατο) στο χωριό τους και γύριζαν την Κυριακή το απόγευμα, πάντα με ένα καλάθι με ψωμί, τυρί, αυγά και φαγητά για την εβδομάδα που ερχόταν.

Η τρίτη ομάδα, οι καθόλου τυχεροί, ήταν οι συμμαθητές μας από τον Άγιο Θωμά, την Αγριλιά και τον Μεσοκάμπο (Σφυρής, Μπερτσιάς, Ντρούκας, Παπακωστόπουλος, Παλάσκας, Κατσούλης (όχι οι Μεσολογγίτες), Βλαχογιάννης, Γκιούσας, κ.α.). Αυτοί πεζοπορούσαν καθημερινά μία και μιάμιση ώρα για να ‘ρθουν στο Γυμνάσιο κι άλλο τόσο για να γυρίσουν στα σπίτια τους. Και το χειμώνα, που η βροχή στο Μεσολόγγι ξεχνούσε να σταματήσει, έρχονταν στο Σχολείο μούσκεμα και στέγνωναν παρακολουθώντας το μάθημα, για να ξαναβραχούν γυρίζοντας στα σπίτια τους. Οι πιο ευκατάστατοι είχαν ομπρέλα, κάτω απ’ την οποίαν έμπαιναν πολλές φορές δύο και τρεις μαζί προστατεύοντας μόνο το κεφάλι τους. Κι άλλες φορές η ομπρέλα ήταν τρύπια ή με σπασμένες απ’ τον αέρα μπανέλες. Κι ήταν και μερικοί τόσο φτωχοί, που για να μη χαλάσουν τα μόνα παπούτσια που είχαν, τα ‘βγαζαν κι έρχονταν ξυπόλυτοι μέχρι την Πύλη της πόλης και τα φορούσαν εκεί για να ρθούν στο Γυμνάσιο. Κι ύστερα τα ξανάβγαζαν στο γυρισμό κι έφταναν στα σπίτια τους με ξυλιασμένα απ’ το κρύο και τη βροχή πόδια.

Θεέ μου, τώρα που το σκέπτομαι, τι ηρωισμό αλήθεια διέθεταν αυτά τα παιδιά, απ’ τα οποία αναδείχθηκαν αργότερα σπουδαίοι επιστήμονες, πολύτιμοι κοινωνικοί εργάτες, εξαίρετοι οικογενειάρχες και λειτουργοί του Υψίστου! Από τι πνευματικές δυνάμεις θα ‘χε στερηθεί η πατρίδα μας, αν αυτά τα παιδιά δεν είχαν το κουράγιο να κάνουν κάθε μέρα αυτή την ηρωική πορεία!

Πόσα πράγματα έχει να διδάξει στους σημερινούς μαθητές της χλιδής και της ανέσεως, αλλά και της ήσσονος προσπαθείας, που φλυαρούν συνεχώς για τα δικαιώματά τους και τη σχολική καταπίεση, η καθημερινή προσπάθεια που οι συμμαθητές μας αυτοί κατέβαλαν!

Ένας από τους μαθητές της τελευταίας ομάδας ήταν και ο Δημήτρης». Με πολύ αγώνα και χίλιες δυσκολίες, κόπο και μόχθο καθημερινό τελείωσε το Γυμνάσιο. Η πνευματική επικοινωνία του με τον αείμνηστο π. Κωνσταντίνο Πούλο, τον μετέπειτα Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Πρωτοσύγκελλο τότε στο Μεσολόγγι και ιδιαίτερα με τον κατηχητή μας αείμνηστο κυρ - Μήτσο, τον μετέπειτα Μητροπολίτη Εδέσσης Καλλίνικο, τον οδήγησαν στην Θεολογική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών και στο οικοτροφείο «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ».

Παρ’ όλον ότι γνωριζόμαστε και στο Μεσολόγγι, κοντά στον π. Κωνσταντίνο και τον κυρ - Μήτσο, η βαθειά αδελφική φιλία αναπτύχθηκε κυρίως στα φοιτητικά μας χρόνια. Υπήρξαμε για τέσσερα χρόνια συμφοιτηταί στο ίδιο έτος της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνοικότροφοι στο φοιτητικό οικοτροφείο «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ». Συμφοιτητές μας στο ίδιο έτος ήταν ο καθηγητής φιλοσοφίας Χρήστος Γιανναράς, ο μετέπειτα καθηγητής καρδιολογίας Γιώργος Παπαζάχος, οι θεολόγοι - συγγραφείς Νίκος Σωτηρόπουλος, Θανάσης Κοταδάκης, Σωκράτης Νίκας, Νίκος Κοπιδάκης, Πέτρος Πανταζόπουλος, ο Μεσολογγίτης Κώστας Παπαδόπουλος, ο Χρήστος Σκρέκας και άλλοι θεολόγοι εκπαιδευτικοί, όπως και μετέπειτα κληρικοί (π. Γεώργιος Καψάνης, ηγούμενος Ι. Μονής Γρηγορίου Αγίου Όρους, π. Κων/νος Βαστάκης, πατήρ Ηλίας Βολονάκης, π. Κων/νος Τσίγκας, π. Αθανάσιος Δούσης, π. Χαράλαμπος Δημητρακάκης, κ.λπ.) και επίσκοποι (ο Αρχιεπίσκοπος Σινά Δαμιανός, ο Ηλείας Γερμανός, ο Μεγάρων Βαρθολομαίος, ο Κομοτηνής Δαμασκηνός, ο Θήρας Παντελεήμων).

Με τον Δημήτρη στο οικοτροφείο μείναμε πολύ καιρό στο ίδιο δωμάτιο και περάσαμε ατέλειωτες ώρες διαβάζοντας τις ίδιες σημειώσεις για τις εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο.

Κάθε Κυριακή εκκλησιαζόμαστε μαζί είτε στην Καπνικαρέα για να ακούσουμε το κήρυγμα του καθηγητού μας Παναγιώτη Τρεμπέλα, είτε στο Μητροπολιτικό Ναό, όπου ιεροκήρυξ ήταν ο εκ Μεσολογγίου αρχιμανδρίτης π. Χριστοφόρος Παπουτσόπουλος. Μετά, επειδή και οι δύο είμαστε κατηχηταί, φεύγαμε για τους ναούς όπου κάναμε το κατηχητικό. Την Κυριακή το απόγευμα πάλι προσφορά στη νεολαία, στις Χριστιανικές Μαθητικές Ομάδες (Χ.Μ.Ο.).

Και από Δευτέρα δουλειά και Πανεπιστήμιο, με ενδιάμεσο φροντιστήριο Κατηχητών, Κύκλο Μελέτης της Αγίας Γραφής, παρακολούθηση των διαλέξεων προς τους φοιτητάς του Ιωάννη Κολιτσάρα και του «φροντιστηρίου της Χριστιανικής Φοιτητικής Ενώσεως (Χ.Φ.Ε.)» με τον π. Ηλία Μαστρογιαννόπουλο. Έτσι περάσαμε μαζί με τον Δημήτρη τέσσερα χρόνια σπουδών, εργασίας, πνευματικής καλλιέργειας, αλλά και πνευματικής προσφοράς.

Τόσο στο Πανεπιστήμιο, μεταξύ των συμφοιτητών μας, όσο και στο οικοτροφείο μεταξύ των συνοικοτρόφων μας, ο Δημήτρης ήταν ιδιαίτερα αγαπητός. Ήταν πάντοτε ο χαρούμενος άνθρωπος. Ο ανεξίκακος, ο ανεπιτήδευτος και ο άδολος. Ποτέ δεν κατηγορούσε κανέναν και όταν άκουγε να κατηγορούν κάποιον, αυτός θα εύρισκε να πει κάποιο καλό λόγο, θα εύρισκε προσόντα να επαινέσει. Είχε μια αξιοζήλευτη ιδιότητα. Έλειπε από κάθε αντίθεση, διχόνοια ή καυγά και ήταν παρών σε κάθε προσπάθεια συνδιαλλαγής και συμφιλιώσεως. Η απλότητά του σου δημιουργούσε εμπιστοσύνη. Ήξερες ότι ο Δημήτρης ήταν αυτός που έβλεπες, χωρίς να υπάρχουν περιθώρια υποψίας για κάτι άλλο. Ένας ατόφιος, διαφανής, αδαμάντινος χαρακτήρας. Ένας αριστοκράτης του πνεύματος και του ήθους. Από όλους αγαπητός. Για την καλή καρδιά του, το πηγαίο χιούμορ του και το διαρκές χαμόγελό του στην παρέα τον λέγαμε: «ο αδελφός χαμόγελο».

Όπου πέρασε μόνο αγάπη σκορπούσε, χαρά και ειρήνη. Όλες τις δυσκολίες τις αντιμετώπιζε με ψυχραιμία, με το χαμόγελο, την αγάπη και την ειρήνη του Θεού. Και με ταπείνωση που τον συνόδευε σε όλη του τη ζωή. Χαρακτηριστικό αυτής της αρετής είναι ότι ως ιεροκήρυξ προτιμούσε να κηρύττει σε ενοριακούς ναούς των χωριών και όχι σε ενορίες μεγάλων πόλεων.

Στα κηρύγματαά του δεν επεδίωκε τον εντυπωσιασμό του ακροατηρίου, αλλά την πνευματική οικοδομή του. Γι’ αυτό μιλούσε απλά, χριστοκεντρικά, πατερικά, με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, ώστε να τον καταλαβαίνει όλο το ακροατήριο. Και στα γραπτά του, που έχουν δημοσιευθεί στον τοπικό Τύπο και που κυρίως πραγματεύεται κοινωνικά θέματα, είναι το ίδιο απλός, σαφής πρακτικός, εκθέτοντας με παρρησία την αλήθεια της Εκκλησίας και καυτηριάζοντας χωρίς περιστροφές τις κοινωνικές πληγές και τις κοινωνικές παρεκτροπές.

Αλλά και όσοι είχαν την ευλογία να είναι μαθητές του στο Γυμνάσιο διατηρούν τις καλύτερες αναμνήσεις από τον θεολόγο - καθηγητή που επεβάλλετο με το λόγο του, το ήθος του, την αγάπη του και όχι με το βαθμολόγιο.

Έτσι έμεινε σε όλη του τη ζωή. Ο ευθύς, ο οικοδομητικός, ο άνθρωπος της αγάπης και της καταλαγής. Ο φίλος της παρέας και της συντροφιάς. Ο πνευματικός οικοδόμος, ο ακάματος εργάτης του Ευαγγελίου.

Δύο βράδια πριν την εκδημία του μιλήσαμε στο νοσοκομείο του Ρίου όπου νοσηλευόταν. Όπως πάντα ήταν αισιόδοξος, με εμπιστοσύνη στην πρόνοια και την αγάπη του Θεού και το πηγαίο χιούμορ να μην τον εγκαταλείπει.

Αξέχαστε αδελφέ Δημήτρη, στην «χώρα του αχωρήτου», όπου αναπαύεται η αγιασμένη ψυχή σου, δεήσου και για μας.

Νίκος Ι. Γαλέτας

Διπ/χος Μηχ/γος - Ηλεκτρολόγος Ε.Μ.Π. - Πτ/χος Θεολογίας

Πρ.Γενικός Δ/ντης ΕΤΕΒΑ

Πρ. Γενικός Δ/ντής και Αντιπρόεδρος EUROBANK PROPERTIES

 

ΠΑΝΗΓΥΡΙ Τ’ ΑΗ ΓΙΩΡΓΙΟΥ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟΞΑΡΙ ΛΙΔΩΡΙΚΙΟΥ

 

Στο δημοτικό τραγούδι η Παγώνα  και στο κλαρίνο ο Κοντογιάννης

Φωτο: WWW.Lidorik.Com 

Απ’ το  βιβλίο του Γεωργίου  Παπαθανασίου 

"Η αυτοθυσία των  δασκάλων Ναυπακτίας και Δωρίδας" 

Έκδοση Παπαχαραλαμπείου Βιβλιοθήκης Νυπάκτου.

Λούτσοβος  Ιωάννης του  Νικολάου. Γεννήθηκε στο  Λούτσοβο (σημερινό  Κόκκινο) Δωρίδος το 1883. Αποφοίτησε  απ’ το Σχολαρχείο Λαυρίου. Υπηρέτησε  ως  δάσκαλος στα  χωριά  Λούτσοβο, Άβορο, Κονιάκο και  Κλήμα. Την 11-9-1943 τον  επισκέφτηκε  ο ανιψιός του γιατρός  Γεώργιος Αρμύρος με τον Άγγλο Τζεφ και τον  ειδοποίησε ότι την  επομένη θα  γινόταν επίθεση των Γερμανών  στο  Λιδορίκι. Ως  ενεργό  μέλος  της  Εθνικής  αντίστασης στο 5/42 Σύνταγμα  Ευζώνων πρωτοστάτησε στη  φυγάδευση των  κατοίκων του  Λιδορικίου. Τελικά την 12–9–1943 οι κάτοικοι σώθηκαν, αλλά οι Γερμανοί σκότωσαν στο Λιδορίκι το  δάσκαλο και άλλα δύο  άτομα, που δεν πρόλαβαν να  φύγουν.