Δημήτριος Μπερτσιάς. Ένας αριστοκράτης του ήθους
Tην 5η Ιουνίου, εορτήν του Αγίου Πνεύματος, το Μεσολόγγι φτώχυνε σε πνεύμα. Έφυγε για την χώρα «των ακτίστων δωρεών της χάριτος του Παρακλήτου Πνεύματος» ο καθηγητής - Θεολόγος Δημήτριος Μπερτσιάς (για όλους εμάς τους αδελφικούς του φίλους «ο Μήτσος μας»).
Ο Δημήτρης ανήκε στην γενιά εκείνων των παιδιών που μετρούσαν τις γυμνασιακές τάξεις με χιλιάδες χιλιόμετρα ποδαρόδρομο. Μια αναδρομή στο παρελθόν θα αναδείξει τον αγώνα, τον κόπο και τις δυσκολίες που ο Δημήτρης και τόσοι άλλοι συνομήλικοι του, αντιμετώπισαν στην προσπάθειά τους να τελειώσουν το Γυμνάσιο.
Στα γυμνασιακά μας χρόνια, στην επαρχία Μεσολογγίου, πλήρες Γυμνάσιο λειτουργούσε μόνο στο Μεσολόγγι. Αν θυμάμαι καλά το Αιτωλικό είχε μόνο ημιγυμνάσιο (δηλαδή τις τρεις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου). Σε όλο τον νομό, πλήρη Γυμνάσια λειτουργούσαν στο Αγρίνιο, στο Θέρμο, στον Αστακό, στην Αμφιλοχία και ίσως στη Γαβαλού.
Οι μαθητές του Γυμνασίου Μεσολογγίου (αργότερα «Παλαμαϊκή Σχολή»), διακρίνονταν σε τρεις ομάδες:
Στους τυχερούς Μεσολογγίτες, δηλαδή στους μαθητές που η οικογένειά τους κατοικούσε μόνιμα στο Μεσολόγγι.
Στους λιγότερο τυχερούς, που προέρχονταν από τα χωριά της επαρχίας Μεσολογγίου. Από την Άνω & Κάτω Βασιλική (Βασιλακόπουλοι), από το Περιθώρι (Χαραλαμπόπουλος), από τον Γαλατά (Βερελής, Καρακώστας, Ψαθάς), από το Μποχώρι (Λαναράδες, Φαλίδας, Παπαδήμας, Κωνσταντακόπουλος), από τον Άγιο Γεώργιο (Καρβέλης), από το Αιτωλικό, το Νιοχώρι (Τσιγάρα, Λαγού, Παππά), από την Πεντάλοφο (Μυλαράς), από την Κατοχή (Ρόμπολας, Λαχανάς), από τη Γουριά (Κοντός, Γαρδέλης, Κουφός), από την Μάστρου (Τσακαλώζου), κ.λπ. Αυτοί νοίκιαζαν σε κάποια οικογένεια στο Μεσολόγγι ένα δωμάτιο και έμεναν είτε μόνοι ή και δύο μαζί, αν ήταν αδέλφια ή πολύ γνωστοί. Συνήθως πήγαιναν το Σαββάτο μεσημέρι μετά το μάθημα (τότε τα σχολεία λειτουργούσαν και το Σάββατο) στο χωριό τους και γύριζαν την Κυριακή το απόγευμα, πάντα με ένα καλάθι με ψωμί, τυρί, αυγά και φαγητά για την εβδομάδα που ερχόταν.
Η τρίτη ομάδα, οι καθόλου τυχεροί, ήταν οι συμμαθητές μας από τον Άγιο Θωμά, την Αγριλιά και τον Μεσοκάμπο (Σφυρής, Μπερτσιάς, Ντρούκας, Παπακωστόπουλος, Παλάσκας, Κατσούλης (όχι οι Μεσολογγίτες), Βλαχογιάννης, Γκιούσας, κ.α.). Αυτοί πεζοπορούσαν καθημερινά μία και μιάμιση ώρα για να ‘ρθουν στο Γυμνάσιο κι άλλο τόσο για να γυρίσουν στα σπίτια τους. Και το χειμώνα, που η βροχή στο Μεσολόγγι ξεχνούσε να σταματήσει, έρχονταν στο Σχολείο μούσκεμα και στέγνωναν παρακολουθώντας το μάθημα, για να ξαναβραχούν γυρίζοντας στα σπίτια τους. Οι πιο ευκατάστατοι είχαν ομπρέλα, κάτω απ’ την οποίαν έμπαιναν πολλές φορές δύο και τρεις μαζί προστατεύοντας μόνο το κεφάλι τους. Κι άλλες φορές η ομπρέλα ήταν τρύπια ή με σπασμένες απ’ τον αέρα μπανέλες. Κι ήταν και μερικοί τόσο φτωχοί, που για να μη χαλάσουν τα μόνα παπούτσια που είχαν, τα ‘βγαζαν κι έρχονταν ξυπόλυτοι μέχρι την Πύλη της πόλης και τα φορούσαν εκεί για να ρθούν στο Γυμνάσιο. Κι ύστερα τα ξανάβγαζαν στο γυρισμό κι έφταναν στα σπίτια τους με ξυλιασμένα απ’ το κρύο και τη βροχή πόδια.
Θεέ μου, τώρα που το σκέπτομαι, τι ηρωισμό αλήθεια διέθεταν αυτά τα παιδιά, απ’ τα οποία αναδείχθηκαν αργότερα σπουδαίοι επιστήμονες, πολύτιμοι κοινωνικοί εργάτες, εξαίρετοι οικογενειάρχες και λειτουργοί του Υψίστου! Από τι πνευματικές δυνάμεις θα ‘χε στερηθεί η πατρίδα μας, αν αυτά τα παιδιά δεν είχαν το κουράγιο να κάνουν κάθε μέρα αυτή την ηρωική πορεία!
Πόσα πράγματα έχει να διδάξει στους σημερινούς μαθητές της χλιδής και της ανέσεως, αλλά και της ήσσονος προσπαθείας, που φλυαρούν συνεχώς για τα δικαιώματά τους και τη σχολική καταπίεση, η καθημερινή προσπάθεια που οι συμμαθητές μας αυτοί κατέβαλαν!
Ένας από τους μαθητές της τελευταίας ομάδας ήταν και ο Δημήτρης». Με πολύ αγώνα και χίλιες δυσκολίες, κόπο και μόχθο καθημερινό τελείωσε το Γυμνάσιο. Η πνευματική επικοινωνία του με τον αείμνηστο π. Κωνσταντίνο Πούλο, τον μετέπειτα Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Πρωτοσύγκελλο τότε στο Μεσολόγγι και ιδιαίτερα με τον κατηχητή μας αείμνηστο κυρ - Μήτσο, τον μετέπειτα Μητροπολίτη Εδέσσης Καλλίνικο, τον οδήγησαν στην Θεολογική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών και στο οικοτροφείο «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ».
Παρ’ όλον ότι γνωριζόμαστε και στο Μεσολόγγι, κοντά στον π. Κωνσταντίνο και τον κυρ - Μήτσο, η βαθειά αδελφική φιλία αναπτύχθηκε κυρίως στα φοιτητικά μας χρόνια. Υπήρξαμε για τέσσερα χρόνια συμφοιτηταί στο ίδιο έτος της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνοικότροφοι στο φοιτητικό οικοτροφείο «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ». Συμφοιτητές μας στο ίδιο έτος ήταν ο καθηγητής φιλοσοφίας Χρήστος Γιανναράς, ο μετέπειτα καθηγητής καρδιολογίας Γιώργος Παπαζάχος, οι θεολόγοι - συγγραφείς Νίκος Σωτηρόπουλος, Θανάσης Κοταδάκης, Σωκράτης Νίκας, Νίκος Κοπιδάκης, Πέτρος Πανταζόπουλος, ο Μεσολογγίτης Κώστας Παπαδόπουλος, ο Χρήστος Σκρέκας και άλλοι θεολόγοι εκπαιδευτικοί, όπως και μετέπειτα κληρικοί (π. Γεώργιος Καψάνης, ηγούμενος Ι. Μονής Γρηγορίου Αγίου Όρους, π. Κων/νος Βαστάκης, πατήρ Ηλίας Βολονάκης, π. Κων/νος Τσίγκας, π. Αθανάσιος Δούσης, π. Χαράλαμπος Δημητρακάκης, κ.λπ.) και επίσκοποι (ο Αρχιεπίσκοπος Σινά Δαμιανός, ο Ηλείας Γερμανός, ο Μεγάρων Βαρθολομαίος, ο Κομοτηνής Δαμασκηνός, ο Θήρας Παντελεήμων).
Με τον Δημήτρη στο οικοτροφείο μείναμε πολύ καιρό στο ίδιο δωμάτιο και περάσαμε ατέλειωτες ώρες διαβάζοντας τις ίδιες σημειώσεις για τις εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο.
Κάθε Κυριακή εκκλησιαζόμαστε μαζί είτε στην Καπνικαρέα για να ακούσουμε το κήρυγμα του καθηγητού μας Παναγιώτη Τρεμπέλα, είτε στο Μητροπολιτικό Ναό, όπου ιεροκήρυξ ήταν ο εκ Μεσολογγίου αρχιμανδρίτης π. Χριστοφόρος Παπουτσόπουλος. Μετά, επειδή και οι δύο είμαστε κατηχηταί, φεύγαμε για τους ναούς όπου κάναμε το κατηχητικό. Την Κυριακή το απόγευμα πάλι προσφορά στη νεολαία, στις Χριστιανικές Μαθητικές Ομάδες (Χ.Μ.Ο.).
Και από Δευτέρα δουλειά και Πανεπιστήμιο, με ενδιάμεσο φροντιστήριο Κατηχητών, Κύκλο Μελέτης της Αγίας Γραφής, παρακολούθηση των διαλέξεων προς τους φοιτητάς του Ιωάννη Κολιτσάρα και του «φροντιστηρίου της Χριστιανικής Φοιτητικής Ενώσεως (Χ.Φ.Ε.)» με τον π. Ηλία Μαστρογιαννόπουλο. Έτσι περάσαμε μαζί με τον Δημήτρη τέσσερα χρόνια σπουδών, εργασίας, πνευματικής καλλιέργειας, αλλά και πνευματικής προσφοράς.
Τόσο στο Πανεπιστήμιο, μεταξύ των συμφοιτητών μας, όσο και στο οικοτροφείο μεταξύ των συνοικοτρόφων μας, ο Δημήτρης ήταν ιδιαίτερα αγαπητός. Ήταν πάντοτε ο χαρούμενος άνθρωπος. Ο ανεξίκακος, ο ανεπιτήδευτος και ο άδολος. Ποτέ δεν κατηγορούσε κανέναν και όταν άκουγε να κατηγορούν κάποιον, αυτός θα εύρισκε να πει κάποιο καλό λόγο, θα εύρισκε προσόντα να επαινέσει. Είχε μια αξιοζήλευτη ιδιότητα. Έλειπε από κάθε αντίθεση, διχόνοια ή καυγά και ήταν παρών σε κάθε προσπάθεια συνδιαλλαγής και συμφιλιώσεως. Η απλότητά του σου δημιουργούσε εμπιστοσύνη. Ήξερες ότι ο Δημήτρης ήταν αυτός που έβλεπες, χωρίς να υπάρχουν περιθώρια υποψίας για κάτι άλλο. Ένας ατόφιος, διαφανής, αδαμάντινος χαρακτήρας. Ένας αριστοκράτης του πνεύματος και του ήθους. Από όλους αγαπητός. Για την καλή καρδιά του, το πηγαίο χιούμορ του και το διαρκές χαμόγελό του στην παρέα τον λέγαμε: «ο αδελφός χαμόγελο».
Όπου πέρασε μόνο αγάπη σκορπούσε, χαρά και ειρήνη. Όλες τις δυσκολίες τις αντιμετώπιζε με ψυχραιμία, με το χαμόγελο, την αγάπη και την ειρήνη του Θεού. Και με ταπείνωση που τον συνόδευε σε όλη του τη ζωή. Χαρακτηριστικό αυτής της αρετής είναι ότι ως ιεροκήρυξ προτιμούσε να κηρύττει σε ενοριακούς ναούς των χωριών και όχι σε ενορίες μεγάλων πόλεων.
Στα κηρύγματαά του δεν επεδίωκε τον εντυπωσιασμό του ακροατηρίου, αλλά την πνευματική οικοδομή του. Γι’ αυτό μιλούσε απλά, χριστοκεντρικά, πατερικά, με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, ώστε να τον καταλαβαίνει όλο το ακροατήριο. Και στα γραπτά του, που έχουν δημοσιευθεί στον τοπικό Τύπο και που κυρίως πραγματεύεται κοινωνικά θέματα, είναι το ίδιο απλός, σαφής πρακτικός, εκθέτοντας με παρρησία την αλήθεια της Εκκλησίας και καυτηριάζοντας χωρίς περιστροφές τις κοινωνικές πληγές και τις κοινωνικές παρεκτροπές.
Αλλά και όσοι είχαν την ευλογία να είναι μαθητές του στο Γυμνάσιο διατηρούν τις καλύτερες αναμνήσεις από τον θεολόγο - καθηγητή που επεβάλλετο με το λόγο του, το ήθος του, την αγάπη του και όχι με το βαθμολόγιο.
Έτσι έμεινε σε όλη του τη ζωή. Ο ευθύς, ο οικοδομητικός, ο άνθρωπος της αγάπης και της καταλαγής. Ο φίλος της παρέας και της συντροφιάς. Ο πνευματικός οικοδόμος, ο ακάματος εργάτης του Ευαγγελίου.
Δύο βράδια πριν την εκδημία του μιλήσαμε στο νοσοκομείο του Ρίου όπου νοσηλευόταν. Όπως πάντα ήταν αισιόδοξος, με εμπιστοσύνη στην πρόνοια και την αγάπη του Θεού και το πηγαίο χιούμορ να μην τον εγκαταλείπει.
Αξέχαστε αδελφέ Δημήτρη, στην «χώρα του αχωρήτου», όπου αναπαύεται η αγιασμένη ψυχή σου, δεήσου και για μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου