Παρασκευή 30 Αυγούστου 2019

Έκθεση του Κοκκινιώτη ζωγράφου Χαράλαμπου Στέφου "Κατοχή - Πείνα"

ΕΚΘΕΣΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ: Εγκαίνια 30 Αυγούστου 2019, 19:30

ΑΜΦΙΣΣΑ, Μουσείο Ελληνικής Επανάστασης – Οικία Πανουργιά

Ένα παλιό γνώριμο έργο, σε έναν νέο ελπιδοφόρο χώρο 




Η πρώτη περιοδική έκθεση στο καινούριο δημοτικό μουσείο, το Μουσείο Ελληνικής Επανάστασης ̶ Οικία Πανουργιά στην πρωτεύουσα του Δήμου, είναι γεγονός. Ένας φόρος τιμής στον καλλιτέχνη Χαράλαμπο Στέφο (1932-2009), που έζησε και δημιούργησε στη Φωκίδα, με το σημαντικό πολυετές του έργου να ξαναζωντανεύει σημεία των καιρών στον ισόγειο χώρο του ιστορικού μουσείου, αφιερωμένο στους εθνικούς αγώνες για Ελευθερία. 

Η βιωμένη από τον ίδιον τον καλλιτέχνη εποχή της γερμανικής κατοχής, ιδωμένη με τα μάτια της νιότης του αποτυπώθηκε αργότερα, από το 1961 ως το 1965, με μία μεγάλη αποκαλυπτική σειρά έργων υπό τον τίτλο «Κατοχή ̶ Πείνα» να δηλώνει απερίφραστα τη ζωντανή μνήμη και την απορία για τον Άνθρωπο.  

Τα «προλεγόμενα» της περιοδικής αυτής έκθεσης παρουσιάστηκαν την ημέρα των εγκαινίων του μουσείου, δίνοντας το στίγμα του χώρου. Το σύνολο της εκθεσιακής παρέμβασης στο ιστορικό κτήριο αποκαλύπτεται την Παρασκευή 30 Αυγούστου 2019 στις 19:30. Η εικαστική παρέμβαση-έκθεση, σε σκηνογραφική επιμέλεια της αρχιτέκτονα-μουσειολόγου Τάνιας Παπαρίδη και σε γενικό συντονισμό της Μαρία-Νίκης Κουτσούκου, θα διαρκέσει ως τις 31 Δεκεμβρίου 2019

Ώρες λειτουργίας: Παρασκευή ως Κυριακή 10.00-14.00 / Περιοδική έκθεση: Είσοδος Ελεύθερη.



Ο Πρόεδρος Δ.Σ. του Δικτύου Δελφών


ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

Δήμαρχος Δελφών



 



Παρασκευή 23 Αυγούστου 2019

Το πανηγύρη της Αγίας Μονής στο κάμπο του Κόκκινου



23 Αυγούστου σήμερα και γιόρταζε το εξωκκλήσι μας η Αγία Μονή που εδώ και 40 χρόνια είναι θαμμένη στα νερά της τεχνιτής λίμνης του Μόρνου .  Η Αγία Μονή ήταν αφιερωμένη στη Παναγία. Από τα ερείπια που υπήρχαν αλλά και από διάφορες ιστορικές πηγές πιθανολογείται οτι προϋπήρξε μεγάλο μοναστήρι στα βυζαντινά χρόνια και  στα χρόνια της ενετικής κατοχής μετατράπει σε καθολικό. Η θέση που ήταν κτισμένη ήταν κομβική , οριοθετούσε το δυτικό άκρο της εύφορης κοιλάδας του Μόρνου και του Κόκκινου και ταυτόχρονα ήλεγχε την είσοδο , από πλευράς Ναυπάκτου , στο κάμπο το άλλο σημείο στην ανατολική πλευρά ήταν το Στενό . 
Στο σημείο που ήταν κτισμένη ,στο μικρό λόφο που ήταν δεξιά του ποταμιού και περνούσε και ο αμαξιτός δρόμος προς Ναύπακτο , η κοίτη του ποταμιού γινότανε πολύ στενή . Μαρτυρίες των παππούδων μας ανάφεραν οτι στην εποχή των δικών τους παππούδων ήταν τόσο στενή που μπορούσαν πηδώντας να βρίσκονται στην απέναντι όχθη .  Με την πάροδο του χρόνου τα νερά κατέστρεψαν τα γόνιμα χωράφια που υπήρχαν και στις  δυο όχθες και μεγάλωσε αρκετά την κοίτη .
Το πανηγύρι αποτελούσε την αφορμή να μαζευτούν οι κάτοικοι όχι μόνο του Κόκκινου αλλά και των γειτονικών χωριών ( Αγλαβιστα , Άβορος, Σεβεδίκο, Βελούχι, Γρανίτσα, Κλίμα, Πενταγιοί, Λιδωρίκι )  για να προσκυνήσουν αλλά και να διεσκεδάσουν . Με τα μουλάρια η τα άλογα τους  έφθαναν πρωί πρωί συν γυναιξί και τέκνοις αλλά και με κοφίνια γεμάτα πεντανόστιμα φαγητά , έπιαναν τις θέσεις τους που κατείχαν ΅κληρονομικώ δικαίω΅ στα γύρω της εκκλησίας πλατάνια και βελανιδιές , παρακολουθούσαν με ευλάβεια την θεία  λειτουργία και με το σχόλασμα της εκκλησίας βιαζόντουσαν να αρχίσουν το γλέντι.  Η ορχήστρα με τους τοπικούς οργανοπαίχτες ενίσχυε την γιορτινή διάθεση και ανέβαζε το κέφι των πανηγυριστών στα ύψη !!
Προβατίνα ψητή , κοντοσούβλι, κοκορέτσι και  κρύα μπύρα προσφερόταν άφθονα και απο τα δυο μαγαζιά που είχαν μεταφερθεί από το χωριό ,ειδικά για το πανηγύρι , του Καραμπετσου  του Γιάννη και του Καραγιάννη του Θύμιου. 
Μάλιστα ειδικά για το πανηγύρι είχαν έλθει και πολλοί μετανάστες κυρίως απο την Αθήνα ( ο σύλλογος των εν Αθήναις Κοκκινιωτών πολλές φορές έβαζε και πούλμαν )  αλλά και από Αμερική και Καναδά. Και για τον νεαρόκοσμο το πανηγύρι ήταν μεγάλο γεγονός και ένα επιπρόσθετο λόγο , είχε την δυνατότητα ( αν και τα χρήματα εκείνα τα χρόνια ήταν δυσεύρετα) να αγοράσει απο το υπαίθριο πάγκο απο σουγιάδες ,σφεντόνες, σφυρίχτρες ,καθρεφτάκια μέχρι αυτοκινητάκια ). Το γλέντι κρατούσε μέχρι αργά το απόγευμα όταν η κάθε οικογένεια έπαιρνε  το δρόμο της επιστροφής στην δύσκολη καθημερινότητα ....





Τετάρτη 14 Αυγούστου 2019

Πως σώθηκε η Ελλάδα


ΔΗΜΟΣΙΕΎΤΗΚΕ ΣΤΙ

Μάχη ΚΑΛΛΙΠΟΛΗΣ


112
Στο βράχο που ο κόρακας σβήνει , γέρνοντας στα κρουσταλλένια νερά
του Μόρνου κι απλώνει το γεφύρι του Στενού , τα παλιά-παλιά χρόνια , ανθούσε
πόλη έμορφη , η Αιτωλική Καλλίπολη . Στις μέρες μας , ένα γκρενισμένο τείχος και
σωρός ονόματα , σπαρμένα δω κι’ εκεί , μαρτυράνε του τόπου τούτου του δύστυχου ,
τη μοίρα .
53
57
168
Το Φθινόπωρο του 279 , ο τρομερός Βρέννος – με συνάρχοντά του τον
Ακιχώριο – έπεισε και τους υπόλοιπους αρχηγούς να ξεχυθούν κάτω απ’ τον Όλυμπο ,
βάζοντας στο μάτι τους Δελφούς και τ’ άλλα πλούσια ιερά . Για την καινούρια του
επιχείρηση , μάζεψε πολύ στρατό . Πάρα πολύ . Ο Παυσανίας , μιλάει για 152.000
πεζούς και 61.000 ιππείς , με τους υπηρέτες τους . ( Βέβαια τόσοι δεν μπορεί να’
ταν , γιατί αν βάλουμε πως σαν νομάδες , έσερναν μαζί και τις οικογένειές τους ,
θα ‘φταναν το ένα εκατομμύριο ψυχές , πράγμα αδύνατο ). Άλλοι λένε πιό λίγους .
Κι η αλήθεια δεν βρίσκεται , όσοι όμως μαζεύτηκαν , 20 – 30.000 μάλλον – ήταν
αρκετοί .
85
83
Τριάντα χιλιάδες άντρες αρματώθηκαν στις Θερμοπύλες , βάζοντας
αρχηγούς – για την παλιά δόξα και για τ’ ότι στεόλαν και μεγάλη δύναμη – στους
Αθηναίους , μ’επικεφαλής τον Κάλλιπο . Οι Αιτωλοί κι οι Οζόλες Λοκροί , έδωσαν
το » παρών » στο εθνικό αυτό προσκλητήριο με αρκετούς πεζούς – κατάλληλους για
κάθε είδους μάχη – μπόλικο ιππικό , εφτακόσιους ενενήντα » ψιλούς » και πάνω
από εφτά χιλιάδες οπλίτες , με στρατηγούς τους : Πολύαρχο , Πολύφρονα και
Λακράτη . Στην πρώτη κρούση των επιδρομέων , η ατσαλένια θέληση των υπερασπιστών
τους τσάκισε και τους ξανάστειλε στη Θεσααλία . Ο βρέννος , ψύχραιμος , γερός
οδηγητής , δεν τα ‘χασε .
107
89
123
Ο Ορεστόριος και ο Κόμβουτις ξεθεμελιώνοντας κάθε τι που τύχαινε
μπροστά τους , άγγιξαν την χωρίς φρουρά – έλειπαν στις Θερμοπύλες οι άντρες –
και δίχως τείχη , Καλλίπολη . Τσακίζοντας την ασθενική αντίσταση , οι Κέλτες ,
λεύτεροι διέπραξαν » ..τα μεγαλύτερα ανοσιουργήματα απ΄όσα εξ ακοής γνωρίζομεν
που δεν ομοιάζουν καθόλου με τολμηρά κακουργήματα ανθρώπων , όπως λέει ο
Παυσανίας . Κάθε άνδρας , χωρίς διάκριση , γέρος ή νέος , έφηβος ή βρέφος στα
στήθια της μάνας του , πέρασε από μαχαίρι . Από τα βυζανιάρικα , όσα ήταν πιό
παχειά αφού τα σκότωναν , έπιναν το αίμα κι’ έτρωγαν τις σάρκες τους . Από τις
γυναίκες , μια και είχαν μάθει για τούτους , όσες μπόρεσαν κι’ όσες πρόλαβαν ,
αυτοκτόνησαν την ώρα που γονάτισαν οι υπερασπιστές . Οι άλλες , όσες έζησαν ,
δέχτηκαν κάθε είδους εξευτελισμούς . Κι’ όσες βρίσκαν Γαλατικά σπαθιά ,
προτιμούσαν τον θάνατο , ενώ και στις υπόλοιπες – δεν άργησε να’ρθει ευεργέτης –
μετά από βασανιστήρια , πείνα και αϋπνία βδομάδων .
124
Ρήμωσε η Καλλίπολη , οι Καλλιείς , οι άμαχοι , οι γερόντοι , τα
γυναικόπαιδα , οι ανήμποροι χάθηκαν . Οι κατακτητές αφού άδειασαν σπίτια κι
‘ιερά και κάθε τι αξίας , έβαλαν φωτιά κι’ ύστερα περήφανοι , πήραν την κοιλάδα
του Μόρνου , προς τα κάτω , τη Ναύπακτο . Δεν έσωσαν όμως , φτεροκόπησαν τα
μαύρα μαντάτα , κι έφτασαν ως τις Θερμοπύλες . Οι αγγελιοφόροι του κακού ,
σκόρπισαν την είδηση παντού . Οι Αιτωλοί , παράτησαν τις θέσεις τους κι’ έτρεξαν
στη χώρα τους , να σώσουν τις άλλες πόλεις που κινδύνευαν και να πάρουν εκδίκηση
.
194
193
Ακόμα και από τη θάλασσα , έρχονταν – μόνοι απ’ τους Αχαιούς – οι
γείτονες Πατρινοί , έξυπνοι και αντρείοι μαχητές . Με τους Κέλτες , αντάμωσαν
κάπου κοντά στη Ρέρεση , έδωσαν γερή μάχη , αλλά έχασαν , κάτω απ’ τον όγκο και
την τρελή αποφασιστικότητα των ξένων . Δεν υπεχώρησαν όμως , έπιασαν τα στενά
κι’ ανάγκασαν τους βαρβάρους να υποχωρήσουν . Αυτό ήταν η καταστροφή τους . Στο
γυρισμό , σ’ όλο το δρόμο , δεξι΄;α κι’ αριστερά , στις πυκνοφυτεμένες πλαγιές ,
στα πλούσια πλατάνια , οι Αιτωλοί -με μανιασμένες τις γυναίκες – τους πέταγαν
ακόντια , ξύλα , λιθάρια κι’ ‘οτι άλλο βρίσκαν πρόχειρο . Οι Γαλάτες οπλισμένοι
μόνο με μικρές ασπίδες , δεν μπορούσαν να φυλαχτούν , κι έχασαν πολλούς άνδρες
γιατί – κι όταν τους κυνήγαγαν εκείνοι χάνονταν , μια και δεν είχαν βαρος , και
βγαίναν πιο πέρα , ξαναχτυπώντας τους . Το κακό ήταν μεγάλο , πάνω από τους
μισούε Κέλτες χάθηκαν σ’ αυτόν τον κλεφτοπόλεμο , κι’ όσοι μείναν – κουρέλια
στην ψυχή – δεν μπόρεσαν να μη νικηθούν αργότερα στη μάχη των Δελφών
.
173
190
Στη Μακεδονία , υπήρχαν κι άλλοι Κέλτες , έτοιμοι να τρέξουν , αν
τους καλούσαν οι συμπατριώτες τους . Τι θα γινόταν ; Αν ο Βρέννος δε νικιόταν ,
μετά τον αφανισμό της Καλλίπολης , φαίνεται απίθανο αν θα υπήρχε δύναμη να τον
κρατήσει στον Ισθμό ή αλλού , ενώ – όπως να’χε – είναι σίγουρο πως θα ρήμαζε τη
χώρα κα θα’ ταν δύσκολο να διωχτεί . Κι ήταν φοβεροί στο » μάζεμα » . Τόσο
φοβεροί – που για να καταλάβει κανένας – αρκεί ν σημειωθεί πως οι Πατρινοί , από
τα λάφυρα που πήραν , απ’ όσα είχαν κλέψει οι Κέλτες – έφτιαξαν στην αγορά τους
, το πιό καλό Ωδείο στην Ελλάδα , μετά της Αθήνας .
197
Απ’ το θρίαμβο ανάσαναν όλοι . Οι Αμφικτίονες , όρισαν ειδική
γιορτή – τα Σωτήρια – κι οι Θεσπιείς αφιέρωσαν στην Ολυμπία , αδριάντα του
Αιτωλού στρατηγού Ευρύδαμου . Του ίδιου – κι αγάλματα και άλλων Αιτωλών
στρατηγών – ύψωσαν κι οι Αιτωλολοκροί στους Δελφούς , μαζί με μαρμάρινα της
Αρτέμιδας , της Αθηνάς και του Απόλλωνα ( δύο ) ενώ τέλος , σκάλισαν τρόπαια κι
άγαλμα οπλισμένης γυναίκας , που συμβόλιζε την Αιτωλία και το ‘ βαλαν κι αυτό
στο ιερό , μαζί με πολλά όπλα των Κελτών που στήθηκαν – απ’ τους ιερείς – πλάϊ
στις χρυσές ασπίδες , εκείνες που χάρισαν οι Αθηναίοι μετά τη νίκη στο Μαραθώνα
, όταν έσωσαν κι αυτοί – όπως οι Αιτωλοί – την Ελλάδα .
196

Τρίτη 6 Αυγούστου 2019

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρoς

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρoς, μια παμπάλαια εκκλησία στις όχθες του Κόκκινου ,παραπόταμου του Μόρνου , ήταν ένα από τα δυο εξωκλήσια του χωριού που και τα δυο γιόρταζαν τον Αύγουστο. Το άλλο ήταν της Παναγίας ,γνωστό ως Αΐμονή, κτισμένο στις όχθες του Μόρνου σε ένα μικρό ύψωμα απέναντι από το αβορόρεμα και γιόρταζε στις είκοσι τρεις .
Από πολύ παλιά όλοι, μικροί μεγάλοι ,περιμέναμε την μέρα αυτή με ιδιαίτερη προσμονή  και από  νωρίς το πρωί παρέες παρέες μαζευόμασταν και πιάναμε τις θέσεις μας γύρω από την εκκλησία .
Η κάθε οικογένεια η μάλλον το κάθε σόι είχε "αγκαζάρει " από πάππου  προς πάππου την θέση του . Μάλιστα  κάποιοι μερακλήδες για να ενισχύσουν  τον ίσκιο των μεγάλων πλάτανων που αφθονούσαν στην περιοχή ,  έκαναν και τα περίτεχνα τσαρδάκια σκεπασμένα  με δεματσούλες.
Βέβαια η φήμη του πανηγυριού ξεπερνούσε τα όρια της κοινότητας μας και είχαμε πολλούς  προσκυνητές από την διπλανή κοινότητα την Γρανίτσα ( Διακόπι) και μπορώ να πω ,πως και λόγω της στενής γειτνίασης οι γρανιτσιώτες το θεωρούσαν και σαν δικό τους πανηγύρι .
Πολλοί προσκυνητές ερχόντουσαν από το Βελούχι  ,την Αγλαβίστα,την Πενταγιού,το Κλήμα ,το Σεβεδίκο ,τον Αβορο , από τα διπλανά  Χανιά και από τα Χάνια του Στενού και δεν απουσίαζαν και οι προσκυνητές από την πρωτεύουσα της επαρχίας μας το Λιδωρίκι .
Οι νοικοκυρές είχαν ετοιμάσει και είχαν φέρει μαζί  τους τα λιτά αλλά πεντανόστιμα φαγητά τους και οπωσδήποτε τις περίφημες κολοκυθόπιτες  και τηγανισμένα ψάρια από τον ποτάμι μας τον Μόρνο .

Ας γυρίσουμε στο πανηγύρι , αμέσως μετά την λειτουργία στρώναμε τραπέζι και ακολουθούσε γλέντι με ζωντανή μουσική από οργανοπαίχτες της γύρω περιοχής όπως οι Καρμαίοι από το Σεβεδίκο , Φαλιαμπάλιας ,Πανάγος κτλ.
Βέβαια και οι δυο μαγαζάτορες του χωριού μας  (Καραμπέτσος και Καραγιάννης) για τις ανάγκες της ημέρας μετέφεραν τα μαγαζιά τους στο προαύλιο χώρο της εκκλησίας , και παρόλη την νηστεία , το κοκορέτσι και η ψητή προβατίνα έδιναν και έπαιρναν ....
Για τα παιδιά ήταν ακόμη μεγαλύτερη  η χαρά τους γιατί από το πάγκο που κάποιος μικροπωλητής έστηνε ( Γιαλαμάς ,Καλμαντής,κτλ) μπορούσαν (;) να αγοράσουν διάφορα μπιχλιμπίδια από σουγιάδες μέχρι σφυρίχτρες .
Επίσης και οι φωτογράφοι ήσαν παρόντες για τα οικογενειακά και όχι μόνο ενσταντανέ . Ο Γιαλαμάς από το Λιδωρίκι και ο Πανουργιάς ( Κολοκυθάς ) ο Νίκος που είχε καταγωγή από το χωριό μας .
Το γλέντι βαστούσε μέχρι αργά το απόγευμα και ουσιαστικά μέχρι  την ώρα  του σκάρου μια και οι περισσότεροι πανηγυρτζήδες είχαν και τα πράματα τους και έδιναν ραντεβού για το άλλο πανηγύρι του χωριού στις 23 Αυγούστου της Αΐμονής..

Τετάρτη 24 Ιουλίου 2019



Ο Σύλλογος Κοκκινιωτων Δωριδος σας ενημερώνει ότι φέτος θα πραγματοποιηθούν διάφορες εκδηλώσεις στο Χωριό μας. Από 7-9 Αυγούστου υπό την καθοδήγηση της καλλιτέχνιδος Άννα Κρανιά-Μολινδρη θα πραγματοποιηθούν μαθήματα ντεκουπάζ σε κυρίες που θα βρίσκονται στο χωριό. Στις 10 Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά ΓΙΟΡΤΉ ΓΛΥΚΟΎ προσφορά από κυρίες του χωριού μας. Στις 11-12 Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί έκθεση ζωγραφικής για παιδιά από 4-14 ετών που θα βρίσκονται στο χωριό. Τα υλικά για την ζωγραφική θα δωθουν από τον Σύλλογο. Το θέμα θα είναι ζωγραφίζω το χωριό μου. Όλα τα παιδιά θα βραβευτούν. Στις 14 Αυγούστου θα γίνει το καθιερωμένο όπως κάθε χρόνο πανηγύρι στην πλατεία του Αγίου Βασιλείου. Ο σημαντικότερος στόχος μας είναι η διατήρηση της παράδοσης, το αντάμωμα καθώς και η διασκέδαση των συγχωριανων και φίλων που αγαπούν το χωριό μας και μας τιμούν με την παρουσία τους.    
  Σας περιμένουμε.                

 ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ

Τρίτη 16 Ιουλίου 2019

Ποιος ήταν ο Επειός, ο γιος του Πανοπέα από τη Φωκίδα, και τι διδάσκει στην καθημερινότητά μας;

Ποιος ήταν ο Επειός, ο γιος του Πανοπέα από τη Φωκίδα, και τι διδάσκει στην καθημερινότητά μας;

Ο Επειός ήταν γιος του Πανοπέα από τη Φωκίδα. Έλαβε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο με τριάντα πλοία από τις Κυκλάδες. Αυτός, με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς, κατασκεύασε τον Δούρειο Ίππο, με τον οποίο κυριεύτηκε η Τροία.
Ο Όμηρος γράφει για τον Επειό στην «Ιλιάδα», Ραψωδία Ψ 665-699, και στην «Οδύσσεια», στη Ραψωδία Θ 492-520, όπου στο νησί των Φαιάκων ο Οδυσσέας παρακαλεί τον ξακουστό τραγουδιστή Δημόδοκο να του τραγουδήσει για το ξύλινο (Δούρειο) άλογο (Ίππο) που έκαμαν ο Επειός και η Παλλάδα Αθηνά. Για το έργο του Επειού, τον Δούρειο Ίππο, κάνει πάλι αναφορά ο Όμηρος στη Ραψωδία λ της «Οδύσσειας», όταν ο Οδυσσέας κατεβαίνει στον Άδη και συνομιλεί με πολλούς και μεταξύ των άλλων περιγράφει (1523) πώς μπήκαν στο ξύλινο άλογο, του Επειού έργο, και πώς αυτός όριζε τα πάντα, πότε η κρύπτη να ανοίγει και πότε να κλείσει και ποιων τα πόδια έτρεμαν και ποιων όχι και ποιων έτρεχαν δάκρυα στα μάτια και ποιοι παρακαλούσαν να βγουν με τα σπαθιά τούς Τρώες να βλάψουν...
Άγνωστο είναι πόσοι Έλληνες γνωρίζουν τον Επειό και κυρίως πόσα Ελληνόπουλα της πατρίδας του Φωκίδας.
Το ίδιο ισχύει για το πόσοι ασφαλιστές γνωρίζουν τον Επειό. Όμως τα μηνύματα του Δούρειου Ίππου που έφτιαξε με βοήθεια της θεάς Αθηνάς είναι σημαντικά στην καθημερινότητα όλων και κυρίως τρία βασικά.
Πρώτον, οι Έλληνες πολεμούσαν δέκα χρόνια και δεν νίκησαν με τακτικό στρατό και τους πιο ξακουστούς στρατιώτες και στρατηγούς (Οδυσσέας, Αγαμέμνων, Αχιλλέας, Μενέλαος, Αίαντας, Διομήδης, Νέστωρ, Αγαπήνωρ, Μελέαγρος, Ιδομενέας, Τληπόλεμος, Νηρέας, Πρωτεσίλαος, Φιλοκτήτης, Μαχάονας και πολλοί ακόμα).
Δεύτερον, καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο Δούρειος Ίππος.
Τρίτον, η θεά Αθηνά δίνει στον Επειό έμπνευση και βοήθεια.
Αυτά τα τρία μηνύματα ήθελα να μοιραστώ με όσους διάβασαν αυτό το άρθρο, έχουν εφαρμογή σε άτομα, ομάδες, οικογένειες, εργάτες, διευθυντές, διευθύνοντες συμβούλους, managers και στην ασφαλιστική μας αγορά κυρίως, που τόσα εκατομμύρια ευρώ επενδύει σε εκπαίδευση, οργάνωση, ανθρώπινο δυναμικό, προϊόντα, επικοινωνία, κτίρια, εγκαταστάσεις, μηχανοργάνωση, πληροφορική κ.λπ.

Τετάρτη 10 Ιουλίου 2019

«Ο Κίτσος Τζαβέλας, πιάνοντας τά χωριά Βελούχοβο, Γρανίτσα καί Αρτοτίνα, μπόρεσε καί απόκλεισε 800 Αλβανούς στό χωριόΛαμποτίνα. Αρματολοί πού είχαν προσκυνήσει, όπως ο Βασίλης Μαστραπάς, ο Κομνάς Τράκας καί ο Γιάννης Φαρμάκης, πήραν τά όπλα καί μπήκαν ξανά στόν Αγώνα, στό πλευρό τού Κίτσου Τζαβέλα, πού η δύναμή του είχε φθάσει στούς 1800 άνδρες. Κάλεσε τότε τούς Αλβανούς νά παραδοθούν. Η γραφή πού τούς έστειλε ήταν στήν ελληνική καί γι' αυτό ο αρχηγός τών Αλβανών, ο ντερβέναγας τών Κραβάρων Αχμέτ Νεπρεβίστανης τού έστειλε τήν ακόλουθη αποκριτική επιστολή:

"Αγαπητέ μου Κίτσο Τζαβέλα. Τό γράμμα σου έλαβα, τά γραφόμενά σου καλώς εκατάλαβα. Τζαβέλα ήξευρε ότι από τόν καιρόν όπου έβαλα τό ντουφέκι εις τόν ώμον στοχάζομαι τόν εαυτό μου τώ όντι διά βασιλέα καί τά ιδικά σου τά ελληνοκορφομπλίσματα νά τά ειπής εκεί οπού περνάνε, ειδέ εις εμένα μένουν άκαιρα, ορφανέ! Ότι άν θέλης νά δείξης τό ελληνικό σου έρχεσαι εδώ καί τότε θέλεις καταλάβει, δυστυχισμένε, εκείνους όπου τρώγουν τά ψημένα κάστανα. Ορέ Κίτσο Τζαβέλα, τό νά μού λέγης ότι η Υψηλή σου Πόρτα τής Ρωσίας πολεμά τά κάστρα τής Πόλεως καί τόν βασιλέα μας τόν έχουν κλεισμένο εις Ουτζκαλεσή, τό γνωρίζεις, καϊμένε, ότι μ' αυτά σάς γελούν οι Φράγκοι, καί σάς στέλνουν εδώ, διά νά σάς σκοτώνωμεν σάν τά σκυλιά, καί έχομεν ελπίδα εις τόν Θεόν, όπου ο πολυχρονεμένος βασιλέας μας τήν Υψηλήν Πόρταν τής Ρωσίας θέλει τή χαμηλώσει.

Λέγεις ότι ο τόπος είναι ελληνικός. Ήξευρε ότι εγώ όπου έχυσα τόσον αίμα ως καθώς λέγεις, άλλον τόσον θέλεις χύσει καί εσύ, καί τότε θά φάς Κράβαρα καί Λοιδορίκι. Πλήν μή στέλνεις καί μαζώνεις καρβουναραίους, ότι αυτοί διά κάρβουνα ηξεύρουν καί όχι διά ντουφέκι, πολλά λόγια δέν σού λέω. Σύρε εκεί όπου ήλθες, ορφανέ! Ότι σάς λυπούμαι όπου εμείνατε τρείς Σουλιώτες καί θά χαθήτε όλοι. Καί διά τόπον ελληνικόν όπου τόν λέγεις εδώ, τόπος είμαι εγώ καί νησαλά (άν θέλει ο Αλλάχ), θέλεις μέ γνωρίσεις ογλίγωρα. Μωρέ, Κίτζο, εγώ σέ ηξεύρω Αρβανίτην ωσάν εμένα, εσύ πού στό διάβολον τά έμαθες αυτά τά ελληνικά καί εγώ δέν τά ηξεύρω;"

Δέν πέρασε όμως ένας μήνας καί ο Κίτσος Τζαβέλας έδειξε τό "ελληνικό" του στόν επηρμένο Αλβανό, πού κατάλαβε ποιός τελικά τρώει τά "ψημένα κάστανα"! Στίς 22 Οκτωβρίου 1827, οι πολιορκημένοι Αλβανοί έκαναν προσπάθεια νά σπάσουν τόν ελληνικό κλοιό. Απέτυχαν παταγωδώς. Από τούς 800, μόνο 150 σώθηκαν στό φρούριο τής Ναυπάκτου. Οι άλλοι σκοτώθηκαν καί μόνο 80 αιχμαλωτίστηκαν. Ανάμεσά τους καί ο Αχμέτ Νεπρεβίστανης. Ο Κίτσος διέταξε νά τούς σφραγίσουν μέ πυρωμένο σίδερο πού είχε τήν παράσταση τού αναγεννώμενου Φοίνικα.»


Σαράντος Καργάκος Αλβανοί, Αρβανίτες, Έλληνες

Τετάρτη 26 Ιουνίου 2019

Δυνατός σαν το σίδερο και γλυκός σαν τη ζάχαρη!!


Δυνατός σαν το σίδερο και γλυκός σαν τη ζάχαρη!!


Ασυνήθιστη κίνηση εκείνο το πρωινό της εικοστής Οκτωβρίου, στα μέσα της δεκαετίας του πενήντα, στο σπιτικό του Μπάρμπα Κώστα ή Κώτσιου όπως ήταν πιο γνωστός στον μικρό εξωχώριο αγροτικό διάσπαρτο οικισμό στην κοιλάδα του Μόρνου με τα όμορφα και γόνιμα παρόχθια αγροκτήματα .
Στα παλιότερα χρόνια οι άνθρωποι είχαν μια καλύτερη, συνήθως βιωματική, αντίληψη για την φύση και τους κινδύνους και με περισσή φροντίδα επέλεγαν να κτίζουν τα χωριά τους σε μέρη με το κατάλληλο κλίμα .
Οι κάμποι και οι παραποτάμιες τοποθεσίες με τις έντονες υγρασίες και τους πάγους, τα έλη με τα κουνούπια και τις θανατηφόρες ελονοσίες δεν ήσαν ιδανικοί τόποι για μόνιμη διαμονή .
Έκτιζαν τα σπίτια τους σε κατάλληλα ημιορεινά και ορεινά μέρη και πηγαινοερχόντουσαν στους κάμπους για τις καθημερινές εργασίες .
Έτσι και εδώ, στην κοιλάδα του Μόρνου, σχεδόν όλα τα χωριά ήσαν κτισμένα στα ψηλά, πέριξ της κοιλάδας, σε μέρη που ήσαν καλά προφυλαγμένα και με πιο υγιεινό κλίμα .
Το καθημερινό πήγαινε έλα, οπωσδήποτε βασανιστικό και σίγουρα χάσιμο χρόνου, ανάγκαζε πολλούς να κτίζουν και στους αγρούς τους πρόχειρα καταλύματα και σε κάποιες περιόδους, κυρίως το καλοκαίρι έμεναν εδώ σχεδόν μόνιμα .
Μια τέτοια περίπτωση ήταν και του μπάρμπα Κώτσιου που καμία τριανταπενταριά χρόνια πριν όταν γύρισε από την Αμερική αγόρασε μια μεγάλη έκταση και άρχισε να την καλλιεργεί. Έκτισε δε στην αρχή ένα μικρό υπόστεγο που σιγά σιγά μετεξελίχθηκε σε ένα ολοκληρωμένο αγροτόσπιτο – σε ένα πλήρες μόνιμο νοικοκυριό .
Ο μπάρμπα Κώτσιος, με πατημένα τα εβδομήντα , δούλεψε σκληρά στην Αμερική σχεδόν είκοσι χρόνια ανοίγοντας δρόμους και σύριγγες στα γρανιτώδη όρη και απλώνοντας σιδηροτροχιές στην Μινεσότα . Στην μακρόχρονη παραμονή του στα ξένα μόνο δυο φορές έκανε το ταξίδι της επιστροφής , μια-μόνιμα-  λίγο πριν το κραχ του είκοσι εννιά  και αρκετά χρόνια παλιότερα για να πολεμήσει στους βαλκανικούς πολέμους .
Ήταν ένας πράος και καλοκάγαθος άνθρωπος με χαλύβδινη θέληση και υπομονή και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από τους συγχωριανούς του για την ακεραιότητα του χαρακτήρα του και την σοφία του .
Η μακρόχρονη παραμονή του στην Αμερική, πέρα από την καλή γνώση των εγγλέζικων,  του πρόσφερε επίσης πλούσια εμπειρία και πρωτόγνωρες γνώσεις από τον Νέο Κόσμο που σαφώς έλλειπαν από την μικρή και απομονωμένη κοινωνία της ορεινής Δωρίδας .
Ο μπάρμπα  Κώτσιος ήταν πολύ καλός αφηγητής και με υπερηφάνεια διηγείτο πάμπολλες φορές την συμμετοχή του στη πολιορκία των Ιωαννίνων, τη πτώση του Μπιζανίου και την είσοδο του στα Γιάννενα με το στρατιωτικό σώμα που συνόδευε τον διάδοχο Κωνσταντίνο.
Είχε αποκτήσει έξι  παιδιά , τεσσάρα από τον πρώτο του γάμο και δυο από τον δεύτερο είχε χάσει τις δυο κόρες του και τη πρώτη γυναίκα του από αρρώστιες,  που σήμερα θα θεραπευόντουσαν  πανεύκολα .Το σπίτι της οικογένειας Κ.Δ. ΜΠΕΡΤΣΙΑ στην θέση Μαρμαράκι, σήμερα στο βυθό της λίμνης Μόρνου.
Αυτό το πρωινό φαίνεται να είναι πολύ σημαντικό για τον μπάρμπα Κώστα .
Η νύφη του η Ευθυμία γυναίκα του μικρού γιου του , του Γιώργου, θα έφερνε στο κόσμο μια καινούργια ζωή . Ο Γιώργος ήταν το στερνοπούλι του, ήταν δε και ο μόνος που έμεινε μαζί του μια και οι υπόλοιποι τρεις γιοί του είχαν διαλέξει από χρόνια τον δρόμο της ξενιτιάς .
Ο Δημήτρης και ο Θεμιστοκλής από τον πρώτο του γάμο είχαν μετακομίσει πριν από τον πόλεμο στην Αθήνα όπου επαγγελματικά είχαν αποκατασταθεί και είχαν στήσει τις δικές τους οικογένειες.
Ο Σπύρος από το δεύτερο γάμο είχε εδώ και τέσσερα  χρόνια μετακομίσει και αυτός στην Αθήνα όπου δούλευε και μάθανε την τέχνη του μηχανικού αυτοκινήτων σε στρατιωτικό εργοστάσιο .
Τα εργατικά χέρια που είχε η οικογένεια του μπάρμπα Κώστα και που μπορούσαν να βοηθήσουν στις αγροκτηνοτροφικές εργασίες λιγόστευαν και έπρεπε επειγόντως να ενισχυθούν.
Την λύση την έδωσε ο γάμος του νεαρού Γιώργου , μόλις 19 χρόνων, με την Ευθυμία, δυο χρόνια μεγαλύτερη του που ήταν μια από τις πιο αξιότερες κοπέλες του χωριού.
Πριν δέκα μήνες η Ευθυμία ήλθε νύφη σε αυτό το σπίτι και σήμερα ετοιμάζεται να φέρει το πρώτο παιδί . Μεγάλο γεγονός τα γεννητούρια σε ένα νιόπαντρο ζευγάρι. Έφθανε η στιγμή της ολοκλήρωσης του γάμου, η ευχή για «καλούς απογόνους» έπιανε τόπο. Έχουν έλθει να της συμπαρασταθούν και οι λίγες γυναίκες που ζουν στα πέντε -έξι σπίτια που είναι διάσπαρτα στα παρακείμενα αγροκτήματα σε μια ακτίνα τριών-τεσσάρων χιλιομέτρων .
Ευθυμία έχει αρχίσει να πονά ενώ δίπλα η μάνα της και η πεθερά της την ενθαρρύνουν και την στηρίζουν ψυχολογικά, «σιώπα κορούλα μου, κουράγιο καλή μου, όλα θα τελειώσουν καλά» ακούγονται όλα γλύκα οι κουβέντες τους, βάλσαμο για την νεαρή ετοιμόγεννη .
Καλή ξελευτεριά ακούγεται και ξανακούγεται στο μικρό δωματιάκι .
Η Ευθυμία καλοκαμωμένη γυναίκα, συνεσταλμένη με τόσους ανθρώπους γύρω της, συγκρατούσε όσο μπορούσε τους λυγμούς και τα φωνητά αλλά κάποιες στιγμές δεν άντεχε και ξεφώνιζε.
Ο Γιώργος, ο άνδρας της, όπως και οι υπόλοιποι άνδρες περίμεναν με αγωνία έξω στο μπαλκόνι και ξαφνικά ακούγεται ο μπάρμπα Κώστας να φωνάζει με στεντόρεια φωνή, «έρχεται».
Όλοι κοιτάζουν στον απέναντι λοφίσκο, στο μονοπάτι που ερχόταν από το χωριό, διακρίνεται καθαρά ένα μουλάρι και η μορφή της Γαλάτως, η πρακτική μαμμή που είναι καβάλα στο ζώο που του φωνάζει επιτακτικά να πάει πιο γρήγορα.
Σε λίγα λεπτά η μαμμή ξεπεζεύει και ανεβαίνει γρήγορα τα σκαλιά και μπαίνοντας στην πόρτα αφήνει να συρθεί η ζώνη της! Ήταν το γούρι, «έτσι να σύρει το μωρό και να βγει εύκολα».
Φτάνει κοντά στην Ευθυμία και πριν την μιλήσει βάζει στο στόμα της νερό, που της προσφέρει η κυρά Βασιλική, η μάνα της επίτοκης, και μετά το ρίχνει ανάμεσα στα στήθια της ετοιμόγεννης και λέει την ευχή, «όπως τρέχει το νερό έτσι να κατέβει το παιδί».
Μετά χαϊδεύει την Ευθυμία και της εύχεται καλή λευτεριά και αρχίζει την εξέταση, την κοίταξε από εδώ, την ψηλάφισε από εκεί και όλα καλά ήταν η γνωμάτευση .
Η ώρα περνούσε βασανιστικά για όλους, οι πόνοι δυνάμωναν και η Γαλάτω βοηθούσε με τα λόγια και τα χέρια της την Ευθυμία. Η μαμμή ήταν μεν πρακτική αλλά οι γνώσεις που είχε αποκτήσεις από τις δεκάδες γεννήσεις της έδινε την αυτοπεποίθηση και το αέρα να λειτουργεί αποτελεσματικά και να την εμπιστεύονται απόλυτα οι ετοιμόγεννες .
Οι πόνοι έφτασαν στην κορύφωση και με την χρηστική βοήθεια της Γαλάτως η Ευθυμία λευτερώθηκε και γέννησε έναν πραγματικό παίδαρο.
Οι άλλες γυναίκες ανέλαβαν να φροντίσουν την λεχώνα , η μαμμή άρχισε να φροντίζει το μωρό και ακούστηκαν και τα πρώτα κλάματα προς μεγάλη ανακούφιση όλων.
Τότε μπαίνει στο δωμάτιο ευθυτενής και κοτσονάτος ο μπάρμπα Κώστας και φωνάζει δυνατά στην γυναίκα του: «Μαρία φέρε το ταψί και το κουτί με την ζάχαρη».
Λάμποντας από χαρά και ευχαρίστηση παίρνει προσεκτικά το μωρό και το βάζει στο σιδερένιο ταψί φωνάζοντας δυνατά: «να γίνεις δυνατός σαν το σίδηρο» και ταυτόχρονα με ένα μικρό κουταλάκι του βάζει ζάχαρη στο στόμα και συνεχίζει την ευχή: «και γλυκός σαν την ζάχαρη».

Ο Κωνσταντίνος Δ.Μπερτσιάς σε ηλικία 80 ετών στην αυλή του σπιτιού του ετοιμάζεται να πάει στο πανηγύρι της Αϊμονής,(23 Αυγούστου) .
πόνημα δημιουργικής γραφής.
Κ.Γ.Μπερτσιάς
Ιουνιος 2019