Πάνω γειτονιά 

Ιστορία ....

Σύλλογος κοκκινιωτών δωρίδας 

1991 κοινότητα Κοκκίνου

Πενταγιού

Γρανίτσα 2016

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Σας προσκαλούμε στο 22ο Αντάμωμα των χωριών της Β.Δ. θα πραγματοποιηθεί στου Πρατά-Λάκο το Σάββατο 13 Αυγούστου 2016, με την συμμετοχή χορευτικών από τη Δωρίδα. Παράλληλα μεπρωτοβουλία του Συλλόγου Υψηλοχωριτών θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση τροφίμων μακράς διάρκειας που θα διατεθούν μέσω του Δήμου Δωρίδας σε οικογένειες που χρειάζονται υποστήριξη. Περιμένουμε τη συμμετοχή όλων.

Επιλεγμένη ανάρτηση

Στις 13 Αυγούστου το 22ο Αντάμωμα της Ομοσπονδίας

Χαλαρά μέχρι να γεμίσουν !!!

Με προσοχή !!πολύτιμο το αγαθό της πηγής μας 

Από τον Σύλλογο η πιο κάτω ανακοινώση

Μετά από επιθυμεία των χωριανών και φίλων τού συλλόγου είμαστε στην ευχάριστη θέση να σάς ανακοινώσαμε ότι στο πανηγύρι Στις 14. 8.  2016.. Θα έχουμε ζωντανή ορχήστρα ΔΩΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΌΥ Συλλόγου με ελεύθερο χορό φαγητο κρασί . Η ορχηστρα τού ΝΙΚΟΥ ΜΠΑΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ ΤΟΥ ΤΕΡΖΗ ΚΑΡΡΑ ΚΑΙ ΙΔΙΟΚΤΉΤΗ ΤΟΥ ΦΑΛΉΡΟΥ ΚΑΙ ΣΎΡΜΑ.ΌΛΟΙ ΜΆΣ ΝΑ ΤΙΜΉΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΙΟ ΜΕΓΆΛΗ ΛΑΪΚΉ ΦΩΝΉ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΈΡΘΕΙ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ.ΣΤΑ ΛΑΪΚΆ.ΣΤΑ ΔΜΟΤΙΚΆ Η ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΟΡΧΉΣΤΡΑ ΧΑΡΔΑΛΟΥΠΑΣ ΣΑΛΠΑΡΑΣ ΚΤΛΠ.ΕΚΠΛΉΞΕΙΣ ΔΏΡΩΝ ΣΤΗΝ ΛΑΧΕΙΟΦΟΡΟ ΜΕ 10 ΤΑΞΊΔΙΑ σε ξενοδοχεία χλιδής κτλ. Για Κρατήσεις στο τηλέφωνο 6948366753. Τιμή μας ΠΟΥ Ο ΜΠΑΟΣ ΝΙΚΟΣ ΘΑ Τ ΤΡΑΓΟΥΔΉΣΕΙ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ.ΑΛΑ ΚΑΙ ΤΙΜΉ ΤΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΈΡΘΕΙ ΝΑ ΔΕΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΊΟ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ. ΌΛΟΙ ΧΩΡΙΑΝΟΊ ΝΑ ΤΙΜΉΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΚΔΉΛΩΣΗ .Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΚ ΜΈΡΟΥΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΎ ΣΥΛΛΌΓΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΆΣΙΟΣ

Ξυλόσβαρνα . 

Αφού είχε γίνει το όργωμα με το αλέτρι έβγαζε ο γεωργός  το αλέτρι και στην θέση του τοποθετούσε τη σβάρνα για να σπάσει  τους σβόλους στο σπαρμένο χωράφι του , αργότερα αντικαταστάθηκε με σιδερένια που ήταν πιο αποτελεσματική.

Το χωριό Κόκκινος από την Στόχοβα 

Απο την Στοχοβα βλέποντας την υψηλότερη κορυφή των Βαρδουσίων , κόρακας με ύψος 2453 

Λουτσοβιώτικη παρέα στο Αντάμωμα του 2008 

Λουτσοβιώτικη ομάδα χορεύει στο αντάμωμα του 2008 

Η ευθυμία Μπερτσιά σέρνει τον χορό 

Στο αντάμωμα του 2008 ο Γεώργιος Δημητρακόπουλος κουβαλά το κορμό του έλατου  για να το χρησιμοποιήσει για κάθισμα 

Στο αντάμωμα του 2008.  Ο Σπύρος Μπερτσιάς, όρθιος, παρακολουθεί το χορό. Καθιστοί η Κατίνα Μπερτσιά και η Αννα Κρανιά

Στου Πρατά το Λάκο στο Αντάμωμα .  Πρωτοχορευτής ο Θέμης ο Δημητρακόπουλος τον κρατεί ο αείμνηστος Γεώργιος Μπερτσιάς 

Στον Άγιο Γεώργιο , οι οικογένειες Μπερτσιά και Κρανιά

Το χωριό Κόκκινος 

Το Λιδωρίκι

Πολλοί   από του προγόνους μας είχαν μεταναστεύσει  στην Αμερική στις αρχές του προηγούμενου αιώνα για να εργαστούν και να καταφέρουν να επιβιώσουν οικονομικά οι ίδιοι και οι οικογένειες τους .

Πιο κάτω αναγράφονται τα ονόματα κάποιων  που καταφέραμε να εντοπίσουμε .

                                                       Ηλικία       Γεννήθηκε      Άφιξη σε ΗΠΑ

1. Αδαμόπουλος  Πανάγος               18.            1889.              1907

2. Ανάστου  Κωνσταντίνος                18.           1889.              1907

3. Αδαμόπουλος Αθανάσιος.             32.           1875.             1907

4. Ανάστος Αναστούλας.                   17.          1893                1909
5. Ανάστος Θωμάς.                           37.          1877.               1914
6. Ανάστου  Θεμιστοκλής.                 37.          1877.               1914 
7.  Ανέστος Γεώργιος.                      38.           1876.               1914
8. Ανέστος Παναγιώτης.                   17.           1897.               1914
9.  Μπερτσιάς Κωνσταντίνος.          28.            1886.              1914

10. Μπερτσιάς Γεώργιος.                17.            1892.              1909

11. Μπερτσιάς Κωνσταντίνος.        38.            1874.               1912
12. Μπερτσιάς Παναγιώτης.           18.            1892.              1910

13 Καραμπέτσος   Αθανάσιος         20.           1887.               1907

14. Καραμπέτσος Δημήτριος          24            1888.                1912 

15. Καραμπέτσος  Δημήτριος         18.            1889.                1907 
16. Καραδήμας Αθανάσιος              18.           1894.               1912 
17. Καραδήμας Χαράλαμπος           27.           1880.               1907

18. Καραδήμας Κωνσταντίνος          35.           1887.               1912
19.  Καραδήμας Ηλίας.                     19.            1891.               1910

20. Καραδήμας Γεώργιος.                18.             1893.              1911

21. Κολοκύθας Κώστας.                   18.             1891.              1909  
22 Κολοκύθας Γεώργιος                   18.              1893.              1911
23. Κολοκύθας Νικόλαος.                 25.              1885.             1910

24. Κολοκύθας Γιάννης.                    26.              1884.            1910 

25 Κοράκης Γεώργιο.                       18.               1896             1914  

26 Κοράκης Θεμιστοκλής.                20.              1890.             1910
27. Κοντογιάννης Ιωάννης.               25.              1885.             1910

28. Κρσνιάς Γεώργιος.                      38.              1873.             1911
29  Καραδήμας Κωνσταντίνος.         38.              1877.             1915

Κοφίνι πλεγμένο από λυγαριές η καναπίτσες που αφθονούσαν στα ρέματα του χωριού ιδίως αυτά που ήσαν κοντά στο κάμπο . Στα κοφίνια έβαζαν τα σταφύλια για να μεταφέρουν από τα Παλιάμπελα στο χωριό οπου ήσαν τα πατητήρια . 

 Την τέχνη του πλεξίματος την εξασκούσαν  κατά κύριο λόγο οι τσιγγάνοι  που κάποιοι απο αυτούς κατασκήνωναν στο κάμπο, κοντά στο βάλτο  οπου υπήρχε σε αφθονία και η πρώτη ύλη .

Συνήθως οι ενδιαφερόμενοι τις αποκτούσαν δίδοντας στους τσιγγάνους τρόφιμα ( αυγά,τυρί κτλ )

Θύμιος Καραγιάννης 

Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη μάλλον το 1949 στη θέση Στενό ακριβώς κάτω απο τις γέφυρες στο χάνι του Κωνσαντέλου .

Διακρίνουμε ομάδα κατοίκων του χωριού , κυρίως γυναίκες , που έφτιαχναν το αυλάκι η μάλλον την δέση που τροφοδοτούσε το κανάλι με τα νερά του Μόρνου και πότιζε το εύφορο λουτσοβιώτικο κάμπο .

Ο λόγος που είναι ελάχιστοι άνδρες μάλλον έχει να κάνει με το εμφύλιο πόλεμο , οι άνδρες οι περισσότεροι πρέπει να ήσαν  στρατευμένοι , στην φωτογραφία υπάρχουν και στρατιώτες της φρουράς που ήταν εγκατεστημένη στο κάστρο και φύλασε την δίοδο του Στενού .

1. Κατίνα Καραδήμα του Γεωργίου μετέπειτα σύζυγος του Σπύρου  Μπερτσιά 

2. Αλεξάνδρα χήρα Καραγιάννη μητέρα του Θύμιου Καραγιάννη 

3. Πηνελόπη χήρα Κοντογιάννη

4. ;

5 . 

6. Στρατιώτης 

7. Γεωργία Κολοκυθά του Κωνσταντίνου μετέπειτα σύζυγος του Γιάννη Καραμπέτσου 

8. ;

9. Νικόλαος Κοράκης 

10. Ιουλια Κολοκυθά μετέπειτα σύζυγος του Γιάννη Καραμπέτσου  του ευαγγέλου 

11Χαράλαμπος Φλώρος,  απο τον Άβορο καταγωγή,  γαμπρός στο Κόκκινο.

12. ;

13. ;

14. Γιάννης Καράς /Τσέλιος απο την Πενταγιού ,ταχυδρόμος 

15. Κωνσταντίνος Κοράκης / Κωστάκης 

16. Στρατιώτης 

17. Κωνσταντίνος Μπερτσιάς 

18. Στρατιώτης 

19. Δημήτριος Ανέστος 

20. Στρατιώτης 

21. Στρατιώτης 

Ο κάμπος του χωριού μας καταλάμβανε μεγάλη έκταση και ήταν ο μεγαλύτερος όλων των χωριών που είχαν χωράφια στην κοιλάδα του Μόρνου .

Οριοθετείτο απο την βόρεια όχθη του Μορνου μέχρι την θέση μαυρονέρι , εκεί που είναι σήμερα το φράγμα και απο την δυτική όχθη του Κόκκινου μέχρι την Αγία Σωτήρα .

Το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης ποτιζόταν  απο αύλακες που ξεκινούσαν απο τον Μορνο ,από την θέση Στενό,  και απο τον Κόκκινο.

Η καλλιέργεια  γινότανε  με τον παραδοσιακό τρόπο δηλαδή με το Ησιόδειο άροτρο και με την βοήθεια των ζώων άλογα η μουλάρια και πολύ παλιά με βόδια  .  Στα πιο κάτω σχήματα φαίνεται το άροτρο με τα επιμέρους εξαρτήματα του 

Τα σχέδια είναι του Ν Βαγενά από το βιβλίο του Π Κοντομίχη

Νοσταλγικές αναμνήσεις: 

Ο γιούκος.

Ο γιούκος ήταν μία στήλη, όπου τοποθετούνταν με τάξη και σειρά, διπλωμένα οι φλοκάτες, τα παπλώματα, τα στρωσίδια, οι κουβέρτες, τα χοντρά ρούχα και πιο πάνω τα σεντόνια κλπ.

Ο γιούκος είχε ύψος ανάλογα με τον πλούτο και την οικονομική κατάσταση της κάθε οικογένειας και καλυπτόταν αριστοτεχνικά με ένα σεντόνι. Επιβλητικός, βαρύς και ορθοστημένος σε μια γωνιά, κοντά στο παράθυρο, στολίζει τη σάλα ο γιούκος. Πόσος κόπος χρειάστηκε να γίνει! Πόσα νυχτέρια! Πόσα ξενύχτια! Πόσα όμορφα όνειρα έκανε! Πόσες φορές την πήρε ο ύπνος και πόσες φορές τραγούδαγε συντροφιά με τη σαΐτα της και το χτύπημα: τακ τακ του ξυλότεχνου!....Πώς να μην τον καμαρώνει; Πώς να μην τον λαχταράει; Μέσα στη μεγάλη κασέλα είναι στιβαγμένα: σεντόνια, τραπεζομάντιλα, μαξιλαροθήκες, πετσέτες μαζί με λογής λογής κεντήματα, καλοσιδερωμένα και καλοδιπλωμένα.

Υφαντά για μια ζωή......

Δημοσίευση από τα χωριά της Φωκίδας 

Χρόνια πολλά πατριώτες , καλή Παναγιά

Της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος σήμερα και έρχονται στην θύμιση μας γλυκές αναμνήσεις από το πανηγύρι μας. 

Σαν σήμερα γιόρταζε το μικρό ξωκλήσι ( θαμμένο πλέον μαζί με τις  βιωματικές αναμνήσεις μας στα  βαθειά νερά της λίμνης )  που ήταν κτισμένο δίπλα στην όχθη του Κόκκινου ακριβώς απέναντι από τα Χάνια.

Όλοι, μικροί μεγάλοι ,περιμέναμε την μέρα αυτή με ιδιαίτερη προσμονή  και από  νωρίς το πρωί παρέες παρέες μαζευόμασταν και πιάναμε τις θέσεις μας γύρω από την εκκλησία . Η κάθε οικογένεια η μάλλον το κάθε σόι είχε "αγκαζάρει " από πάππου  προς πάππου την θέση του . Μάλιστα  κάποιοι μερακλήδες για να ενισχύσουν  τον ίσκιο των μεγάλων πλατάνων που αφθονούσαν στην περιοχή ,  έκαναν και τα περίτεχνα τσαρδάκια σκεπασμένα  με δεματσούλες. 

Βέβαια η φήμη του πανηγυριού ξεπερνούσε τα όρια της κοινότητας μας και είχαμε πολλούς  προσκυνητές από την διπλανή κοινότητα την Γρανίτσα ( Διακόπι) και μπορώ να πω ,πως και λόγω της στενής γειτνίασης οι γρανιτσιώτες το θεωρούσαν και σαν δικό τους πανηγύρι . 

Πολλοί προσκυνητές ερχόντουσαν από το Βελούχι  ,την Αγλαβίστα,την Πενταγιού,το Κλήμα ,το Σεβεδίκο ,τον Αβορο , από τα διπλανά  Χανιά και από τα Χάνια του Στενού και δεν απουσίαζαν και οι προσκυνητές απο την πρωτεύουσα της επαρχίας μας το Λιδωρίκι . 

Οι νοικοκυρές είχαν ετοιμάσει και είχαν φέρει μαζί  τους τα λιτά αλλά πεντανόστιμα φαγητά τους και οπωσδήποτε τις περίφημες κολοκυθόπιτες  και τηγανησμένα ψάρια από τον ποτάμι μας τον Μορνο .

Μια μικρή παρένθεση για να αναφερθώ στην παράδοση που είχε το χωριό μας  στο ψάρεμα και στο κυνήγι (για το κυνήγι θα γράψουμε άλλη φορά και να μην ξεχνάμε και το προσωνύμιο ,κουναβολόγοι ,που οι γείτονες μας (από ζήλεια μάλλον ;) μας είχαν  στιγματίσει.

Είχαμε το προνόμιο ο κάμπος μας να ακουμπά στις όχθες του μεγάλου ποταμιού του Μόρνου και του παραπόταμου , του Κόκκινου .  

Ο Κόκκινος στέρευε τους καλοκαιρινούς μήνες , συνήθως από τα μέσα Ιούλιου   από την μεγάλη τσιμεντένια γεφυρα και προς τα κάτω δεν είχε νερό.  Όσο προχωρούσε το καλοκαίρι  η κοίτη του έμενε στεγνή μέχρι την θέση Καρνασέικα , στο ύψος του γρανιτσορέματος και του δαφνορέματος . Πάντως στο πανηγυρι το νερό ίσα που'φθανε μέχρι τα Χάνια ανάλογα βέβαια και την ξηρασία του συγκεκριμένου χρόνου.

Τα νερά των δυο αυτών ποταμιών και κυρίως του Μόρνου πότιζαν , μέσω  των πολύ καλά σχεδιασμένων  αυλακιών , μήκους πολλών χιλιομέτρων , τον εύφορο κάμπο μας .

Βέβαια στα νερά ζούσαν μεγάλοι πληθυσμοί ψαριών ( δρομίτσες ,χαμοσύρτες ,χέλια , και πέστροφες )  που αρκετοί από τους χωριανούς μας με ιδιαίτερο πάθος ασχολιόντουσαν με το ψάρεμα .

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος  ψαρέματος ήταν με την χρήση της καλαμωτής .  

Με πέτρες χτιζόταν το καλομοστάσι που ουσιαστικά έσπρωχνε τα νερά και τα ψάρια σε ένα στενό αύλακα που στο τέλος του είχε τοποθετηθεί η καλαμωτή. Η καλαμωτή ήταν φτιαγμένη με καλάμια είχε μήκος δυο μέτρα περίπου , το ένα  άκρο είχε πλάτος περίπου ένα  μέτρο , και τοποθετείτο στο τέλος του καλαμοστασίου , το άλλο άκρο έκλεινε σε μορφή στομίου με πλεγμένα καλάμια. 

Όλη αυτή η κατασκευή δηλαδή το καλομοστάσι μαζί με τη καλαμωτή προσέδιδε μεγάλο ρεύμα στη ροή του νερού και  ήταν αδύνατο για τα ψάρια που θα ακολούθησαν την ροή να κολυμπήσουν αντίθετα και ουσιαστικά εγκλωβίζονται στην καλαμωτή .

Το παρακάτω σκαρίφημα δείχνει την όλη κατασκευή.

Κάποιοι χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή της καλαμωτης κοτότσυρμα .

Την νύχτα της προπαραμονής του πανηγυριού όλα σχεδόν τα  νέα παιδιά ήταν στο ποτάμι για να ψαρέψουν , άλλοι είχαν τις καλαμωτές και άλλοι  έκαναν πυροφάνι είτε με λουξ (προνομιούχοι) είτε με κομμάτια καουτσούκ από παλιά λάστιχα αυτοκινήτων . Σε κάποιες περιπτώσεις καρφώναμε και κανένα δάχτυλο αντί για ψάρι....

Ας γυρίσουμε στο πανηγύρι , αμέσως μετά την λειτουργία στρώναμε τραπέζι και ακολουθούσε γλέντι με ζωντανή μουσική από οργονοπαίχτες της γύρω περιοχής οπως οι Καρμαίοι από το Σεβεδίκο , Φαλιαμπάλιας ,Πανάγος κτλ.

Βέβαια και οι δυο μαγαζάτορες του χωριού μας  (Καραμπέτσος και Καραγιάννης) για τις ανάγκες της ημέρας μετέφεραν τα μαγαζιά τους στο προαύλιο χώρο της εκκλησίας , και παρόλη την νηστεία , το κοκορέτσι και η ψητή προβατίνα έδιναν και έπαιρναν ....

Για τα παιδιά ήταν ακόμη μεγαλύτερη  η χαρά τους γιατί από το πάγκο που κάποιος μικροπωλητής έστηνε ( Γιαλαμάς ,Καλμαντής,κτλ) μπορούσαν (;) να αγοράσουν διάφορα μπιχλιμπίδια από σουγιάδες μέχρι σφυρίχτρες .

Επίσης και οι φωτογράφοι ήσαν παρόντες για τα οικογενειακά και όχι μόνο ενσταντανέ . Ο Γιαλαμάς από το Λιδωρίκι και ο Πανουργιάς ( Κολοκυθάς ) ο Νίκος που είχε καταγωγή από το χωριό μας .

Το γλέντι βαστούσε μέχρι αργά το απόγευμα και ουσιστικά μέχρι  την ώρα  του σκάρου μια και οι περισσότεροι πανηγυριτζήδες είχαν και τα πράματα τους και έδιναν ραντεβού για το άλλο πανηγυρι του χωριού στις 23 Αυγούστου της Αΐμονής..

Οι φωτογραφίες που σκολουθουν είναι τραβηγμένες στο χώρο της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος κατα πάσα πιθανότητα απο τους προαναφερόμενους φωτογράφους .

Την φωτο της εκκλησίας την δανειστήκαμε απο το εξαίρετο ιστότοπο "το Λιδωρίκι " του φίλου μας Κώστα Καψάλη ,ο οποίος έχει γράψει πολλά για την εκκλησία και το πανηγυρι και τον ευχαριστούμε θερμά .