Ετυμολογία του επωνύμου: Μπερτσιάς

 

Από το βιβλίο του αείμνηστου δασκάλου από την Ελατόβρυση Θεόδωρου  Παπαδογεωργόπουλου ,σελίδα 392.

Ο γενάρχης των σημερινών Μπερτσαίων μάλλον  δε λεγόταν Μπερτσιάς. Πως λεγόταν μας είναι άγνωστο. Το επώνυμο Μπερτσιάς δόθηκε κάτω από τις ακόλουθες συνθήκες: Ο Μπερτσιάς  καταγόταν από ένα χωριό της Δωρίδας, πιθανότατα το χωριό Πέντε Όρια. Όταν μεγάλωσε άρχισε να τον ενδιαφέρει πολύ ο αγώνας για την ελευθερία της πατρίδας. Είχε όπως φαίνεται έμφυτη την επιθυμία της ελευθερίας και συνέλαβε ένα σχέδιο να βοηθήσει κι αυτός όσο περισσότερο μπορούσε γι’ αυτό το σκοπό. Κατάρτισε μικρή κλέφτηκε ομάδα και άρχισε αμέσως τον αγώνα εναντίον των Τούρκων. Με την ομάδα του κινείται πολύ γρήγορα, τόσο στην πεδινή όσο και στην ορεινή Δωρίδα καθώς επίσης και στα Γκράβαρα. Όπως ήταν γρήγορος, δραστήριος και αποφασιστικός, έγινε το φόβητρο των Τούρκων. Στο διάστημα της αρχηγίας του έδωσε πολλές και αποφασιστικές μάχες εναντίον των Τούρκων. Ήταν κάπως ψηλός. Έτρεφε μεγάλη γενειάδα και μεγάλα μουστάκια ξανθού χρώματος. Τα φουντωτά ξανθά μουστάκια του έμοιαζαν με φούντες των καλαμποκιών,τις μπερτσιές όπως τις λένε οι χωρικοί. Για το λόγο αυτό τα παλικάρια του τον βάφτισαν καπετάν Μπερτσιά. Το παρατσούκλι αυτό φαίνεται ότι του άρεσε κι αυτουνού και έμεινε οριστικά πλέον Μπερτσιάς. Ίσως λίγο πριν βγει στο βουνό κατά τη διάρκεια του αγώνα του παντρεύτηκε και απέκτησε κατά την παράδοση τέσσερα με πέντε αγόρια. Ο Μπερτσιάς από την πορεία των γεγονότων συμπεραίνουμε ότι θα γεννήθηκε  γύρω στο 1770 με 1775, την δε ομάδα του την κατάρτισε κατά τα έτη 1795 -1805. Πήρε μέρος με την ομάδα του στη μάχη στα Κράβαρα  κοντά στο Γρηγόρι όπου έγινε μεγάλος χαλασμός των Τούρκων. Από τη μάχη αυτή πήρε και η περιφέρεια της ορεινής Ναυπακτίας το όνομα Κράβαρα. Το ένα από τα παιδιά του ονομάστηκε Φώτης, αυτό όταν μεγάλωσε το πήρε στην ομάδα του. Το έτος 1821 ήταν στο εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής κοντά στην Βοΐτσα όπου  έγινε η μεγάλη συγκέντρωση καπεταναίων και προυχόντων των περιφερειών Ναυπακτίας, Δωρίδας και Παρνασσίδας για να αποφασιστεί η επανάσταση στην Δυτική Ελλάδα. Πήρε μέρος και αυτός  μαζί με το γιο του Φώτη. Γνωρίζουμε τις αποφάσεις που πήρε το συνέδριο αυτό στην περιφέρεια Κραβάρων όπου  ο στρατηγός ανέλαβε ο  Ανδρίτσος Σιαφάκας. Ο Μπερτσιάς φαίνεται είτε για ηλικία του, τότε ήταν γύρω στα 50 με 55, είτε γιατί είχε κουραστεί πολύ απεχώρισε από τον αγώνα και παράδωσε στον Σιαφάκα τον γιο του Φώτη. Πραγματικά τον Φώτη τον βρίσκουμε στους καταλόγους των παλικαριών του Σιαφάκα. 

Μετά την απελευθέρωση ο Φώτης  αποστρατεύτηκε και παρέμενα στο χωριό μόνιμα, παντρεύτηκε και έγινε ο πρόγονος των σημερινών Μπερτσαίων. Απόγονοι του υπάρχουν σήμερα στο χωριό και στην Ναύπακτο. Ο πατέρας του Φώτη όπως πιο πάνω γράφουμε έκανε 4-5 αγόρια, ο ίδιος κατά πληροφορίες  εγκατέστησε από ένα παιδί σε διάφορα χώρια. Ένα το εγκατέστησε  στο χωριό Γρηγόρι.  Απο αυτόν  σήμερα υπάρχουν στο Γρηγόρι  απόγονοι, στο Ευπάλιο Δωρίδας και στην Αθήνα. Τα άλλα 2- 3 αγόρια εγκαταστάθηκαν σε χωριά της ορεινής Δωρίδας, στην Γρανίτσα κι ίσως έναν  στο χωριό Πέντε Όρια.

Απόσπασμα από το βιβλίο του αείμνηστου δασκάλου από την Ελατόβρυση Θεόδωρου  Παπαδογεωργόπουλου .