Το γεφύρι του Στενού.

Αντιγράφουμε απο το blog

Γη και Ελευθερία.

Για την Αιτωλική Γη και την Κραβαρίτικη Ψυχή........

28/2/09

Το γεφύρι του Στενού.

Κάπως έτσι το περιγράφει το Γεφύρι του Στενού στο Μόρνο  ο William Martin Leak , Άγγλος στρατιωτικός , νομικός και περιηγητής , που με εντολή του λόρδου Χάρροουμπυ πραγματοποίησε αποστολή σε Ευρωπαικές επαρχίες της Τουρκίας από το 1804 μέχρι το 1810 .Τον Φεβρουάριο του 1806 , πηγαίνοντας από τα Σάλωνα στον Έπαχτο , παρατηρεί περιγράφει και καταγράφει τις εντυπώσεις του : " Φεβρουαρίου 13 ( 1806 ) . Αφίνοντας το Λιδορίκι , πρωί στις 8.00 ακολουθούμε ένα χείμαρρο που κυλάει ανάμεσα στην πόλη και που ενισχυμένος από ένα άλλο από τις χαράδρες στα νότια του Λιδορικιού , ενώνεται με το Μέγα , μισή ώρα κάτω απ' την πόλη . Αυτό το ποτάμι περνάει μέσα απ' το στενό που προαναφέραμε και που είναι μιά στενή βραχώδης κοιλάδα σχηματισμένη από τις προεξοχές των δύο βουνών και στο σημείο όπου το ποτάμι υπάρχει ένα γεφύρι με αψίδα ( ημικυκλικό ) θεμελιωμένο στις δύο όχθες του πάνω σε βράχους . Έστειλα το άλογο με τις αποσκευές μου από τον ίσιο δρόμο , από το γεφύρι και γύρισα δεξιά γιά να εξετάσω ένα Παλαιόκαστρο που βρίσκεται πάνω στη δεξιά όχθη του στενού ".

Την ίδια περιγραφή κάνει κι' ο Γιάννης Μακρυγιάννης , αργότερα , στα απομνημονεύματά του , ότανν αναφέρεται στο περιπετειώδες πέρασμα της οικογένειάς του απ' το γεφύρι , όταν αυτός ήταν βρέφος : "Η πατρίς γεννήσεώς μου είναι από το Λιδορίκι, χωριό του Λιδορικιού ονομαζόμενον Αβορίτη, τρεις ώρες είναι από το Λιδορίκι μακρυά το άλλο το χωριό, πέντε καλύβια. Οι γοναίγοι μου πολύ φτωχοί και η φτώχεια αυτείνη ήρθε από την αρπαγή των ντόπιων Tούρκων και των Αρβανίτων του Αλήπασσα. Πολυφαμελίτες οι γοναίγοι μου και φτωχοί και όταν ήμουνε ακόμα εις την κοιλιά της μητρός μου, μίαν ημέρα πήγε δια ξύλα εις τον λόγκον. Φορτώνοντας τα ξύλα ’στο νώμο της, φορτωμένη εις τον δρόμον, εις την ερημιά, την έπιασαν οι πόνοι και γέννησε εμένα μόνη της η καϊμένη και αποσταμένη εκιντύνεψε και αυτείνη τότε και εγώ. Ξελεχώνεψε μόνη της και συγυρίστη, φορτώθη ολίγα ξύλα και έβαλε και χόρτα απάνου εις τα ξύλα και από πάνου εμένα και πήγε εις το χωριόν. Σε κάμποσον καιρόν έγιναν τρία φονικά εις το σπίτι μας και χάθη και ο πατέρας μου. Οι Tούρκοι του Αλήπασσα θέλαν να μας σκλαβώσουνε. Τότε δια νυχτός όλη η φαμελιά και όλο μας το σόι σηκώθηκαν και έφυγαν και ήθα παγαίνουν εις την Λιβαδειά να ζήσουνε εκεί. Θα πέρναγαν από ’να γιοφύρι του Λιδορικιού ονομαζόμενον Στενό, δεν πέρναγε από άλλο μέρος το ποτάμι. Εκεί φύλαγαν οι Tούρκοι να περάσουν να τους πιάσουνε, και δεκοχτώ ημέρες γκιζερούσαν εις τα δάση όλοι κ’ έτρωγαν αγριοβέλανα και εγώ βύζαινα κ’ έτρωγα αυτό το γάλα. Μην υποφέρνοντας πλέον την πείνα, αποφάσισαν να περάσουνε από το γιοφύρι, και ως βρέφος εγώ μικρό, να μην κλάψω και χαθούνε όλοι, αποφάσισαν και με πέταξαν εις το δάσος, εις τον Κόκκινον ονομαζόμενον, και προχώρεσαν δια το γιοφύρι. Τότε μετανογάει η μητέρα μου και τους λέγει, «Η αμαρτία του βρέφους θα μας χάση, τους είπε, περνάτε εσείς και σύρτε εις το τάδε μέρος και σταθήτε... το παίρνω κι’ αν έχω τύχη και δεν κλάψη, διαβαίνομεν»... η μητέρα του κι’ ο Θεός μας έσωσε. Αυτά όλα τα ’λεγε η μητέρα μου και οι άλλοι συγγενείς. Σηκωθήκαμεν όλη η φαμελιά και συγγενείς και πήγαμεν εις Λιβαδειά και μας περασπίστηκαν οι φιλάνθρωποι άρχοντες εκεί κάμποσον καιρόν, όσο οπού πιαστήκαμεν και κάμαμεν εκεί σπίτια, υποστατικά."

Η Κατασκευή της Λίμνης του Μόρνου και του ομώνυμου Φράγματος, άλλαξαν την μορφολογία της Περιοχής και όχι μόνον, άλλαξαν εν πολλοίς και τη ζωή μας.Ο ανυποψίαστος επισκέπτης που για πρώτη φορά αντικρίζει την καινούργια εικόνα γοητεύεται αναμφισβήτητα από τη μαγεία της λίμνης, όμως ας δούμε τι χάσαμε εμείς οι παροικούντες την περιοχή. Το άλλοτε πανέμορφο χωριό Βελούχι ή Κάλλιο, νεότερες ονομασίες της αρχαίας Καλλίπολης, με την ομώνυμη πηγή του (Βελούχι), εξαφανίστηκε για πάντα κάτω από τα ήρεμα νερά της λίμνης. Ένας ήσυχος θάνατος παντοτινός (!). Το Στενό με το πανέμορφο πέτρινο γεφύρι του δεν είναι μόνο που καλύφθηκε από το νερό, αλλά γκρεμίστηκε, ... σκόπιμα, λένε μερικοί, από τις μπουλντόζες, γιατί είχε φτιαχτεί την εποχή της Τουρκοκρατίας(!)

ΜΆΖΙ περιοχή  Μεγαρίδος  Γιώργος και Σπύρος Μπερτσιάς προμηθεύονται μούστο από πατητήρι της περιοχής.

 στο νεκροταφείο του χωρίου   Προγόνων αναμνήσεις, ΕΥΘΥΜΙΑ ΚΡΑΝΙΑ1913 - 2007

 στο νεκροταφείο του χωρίου   Προγόνων αναμνήσεις ,ΚΩΣΤΑΣ  ΦΛΩΡΟΣ

η γέφυρα του Κόκκινου λίγο πριν σκεπαστεί από τα νερά της λίμνης.Στην άκρη δεξιά φαίνεται το χάνι του ΓΚΕΚΑ.

Υπάρχει οικισμός Μπερτσιά στην Αρκαδία 

Γεωγραφικά στοιχεία

Οικισμός: Μπερτσιά

Υψόμετρο: 160 μ.

Επίσημη Ονομασία: Μπερτσιά,η

Τοπ. διαμέρισμα:Τ.Δ.Νεοχωρίου Γορτυνίας

Δήμος: Δήμος Γορτυνίας

Έδρα Δήμου: Δημητσάνα

Περιφ. Ενότητα: Αρκαδία

Κωδ. Οικισμού: 12190802

Πρώην (Καποδιστριακός) Δήμος: ΔΗΜΟΣ ΤΡΟΠΑΙΩΝ

Σύνδεσμος Geonames.org

Ανακαλύψτε τα Βαρδούσια, τα αλπικά χωριά της Φωκίδας

Πενταγιοί

Λίγοι προχωρούν πέρα από την Παύλιανη. Όσοι το τολμήσουν όμως, μπαίνουν σε terra incognita στην ορεινή Φωκίδα, ένα κομμάτι της ανεξερεύνητης Ελλάδας με επιβλητικά τοπία που προξενούν δέος και κατάνυξη εδώ και χιλιάδες χρόνια. Δραματικές αντιθέσεις στο τοπίο δημιουργεί η συνάντηση πελώριων ορεινών όγκων, της Οίτης, των Βαρδουσίων και της Γκιώνας και στο κέντρο η τεχνητή λίμνη του Μόρνου. Θρονιασμένα ανάμεσα σε αυτούς τους επιβλητικούς ορεινούς όγκους, τα χωριά γύρω από τα Βαρδούσια είναι από τις πιο αραιοκατοικημένες περιοχές της Ελλάδας. Εμείς γυρίσαμε έξι από αυτά τα χωριά και ανακαλύψαμε τοπία που κάνουν τις Άλπεις να ωχριούν και μια χούφτα κατοίκους με αυθεντικά χαμόγελα που στήνουν με κάθε ευκαιρία ρουμελιώτικα γλέντια που ζεσταίνουν την καρδιά. Κι όλα αυτά, περίπου 3 ώρες από την Αθήνα.
Σκαρφαλωμένη στα 950 μέτρα υψόμετρο, η Πενταγιού, όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι την πατρίδα της θρυλικής Μαρίας Πενταγιώτισσας, έχει θεά προς την ανατολή την κορυφογραμμή των Βαρδουσίων. Ο τεράστιος πλάτανος στην πλακόστρωτη πλατεία συγκρατεί με δυσκολία το χιόνι στα αιωνόβια κλαδιά του. Όταν ξυπνάς το πρωί, στο ζεστό και φιλόξενο δωμάτιο του ξενοδοχείου,  αντικρίζεις τη χιονισμένη οροσειρά των Βαρδουσίων να σε καλημερίζει. Εδώ, με το κρύο σχεδόν να σου κόβει την ανάσα στα ανηφορικά λίθινα καλντερίμια, μπορείς να κάνεις ένα βήμα και να δεις τον εαυτό σου ή ακόμα και να ανέβεις στην πλαγιά και να ουρλιάξεις δυνατά από ευχαρίστηση πάνω από τα χιονισμένα βουνά, προσπαθώντας να νικήσεις τον αέρα που σφυρίζει. Κανείς δε θα σε ακούσει.




Bed & Food
Αρχοντικό Ξενοφώντα Ο ξενώνας βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, σε λιθόκτιστο αρχοντικό και διαθέτει  δωμάτια ευρύχωρα και περιποιημένα με εξοπλισμένη κουζίνα, πλούσιο πρωινό και εντυπωσιακή θέα της δασωμένης βουνοπλαγιάς, της Γκιώνας και των Βαρδουσίων. Στο σαλόνι που σίγουρα θα σας θυμίσει σπιτικό σαλόνι, μπορείτε να καθίσετε στο αναμμένο τζάκι και να διαλέξετε κάποιο από τα βιβλία της βιβλιοθήκης του ξενώνα και να βυθιστείτε στο διάβασμα (Πενταγιοί, τηλ.: 22660 52219, www.arxodikoxenofon.gr). Εν Πενταγιοίς Το παλιό δημοτικό σχολείο του 1862 μετατράπηκε σε ζεστό ξενώνα από πέτρα και ξύλο στη μεγάλη πλατεία του χωριού. Διαθέτει οχτώ δωμάτια με παραδοσιακά ξύλινα παντζούρια που κλείνουν από μέσα, μεγάλους χώρους και λιτή διακόσμηση. Τα πέντε μεγαλύτερα δωμάτια έχουν και σοφίτα με ξύλινη εσωτερική σκάλα και μπορούν να φιλοξενήσουν τρία και τέσσερα άτομα. Στην ταβέρνα του ξενώνα τα περισσότερα προϊόντα προέρχονται από την περιοχή και τη φάρμα των ιδιοκτητών: το λουκάνικο είναι χωριάτικο και χειροποίητο, οι πατάτες κομμένες στο χέρι και η χορτόπιτα με χειροποίητο φύλλο και χόρτα από το βουνό. Μην παραλείψετε να γευτείτε το κρασί από δικά τους ορεινά αμπέλια σε υψόμετρο 950 μέτρων, αλλά και το γνήσιο τσίπουρο που σερβίρεται βραστό με μέλι και γαρύφαλλο (Πενταγιοί, τηλ.: 22660 52340, www.enpentagis.gr).

Λιδωρίκι

Καθισμένοι στο καφενείο της πλατείας, με τον χιονισμένο γεροπλάτανο να δεσπόζει στο κέντρο της, δεν μπορούμε παρά να πάρουμε εντατικά μαθήματα ιστορίας για αυτή την ανεπίσημη πρωτεύουσα των κορυφογραμμών από τους γέρους με τα ροζιασμένα χέρια: για τα καπεταναίους και τους κλεφταρματωλούς που βρήκαν καταφύγιο εδώ στα χρόνια της τουρκοκρατίας, για την πρόχειρη φυλακή στη θέση Βαρούσι, όπου έκλεισαν τον Αθανάσιο Διάκο, για την πυρπόληση του  χωριού από τους ναζιστές στις 29 Αυγούστου 1944, για τα χιλιάδες γιδοπρόβατα που βόσκουν στα λιβάδια της Γκιώνας και παράγουν την περίφημη φέτα Λιδωρικίου, γνωστή στα πέρατα του κόσμου.



Το ιστορικό κεφαλοχώρι της κοιλάδας βρίσκεται στους πρόποδες της δυτικής πλευράς της οροσειράς της Γκιώνας σε υψόμετρο 560 μέτρων και αγναντεύει τη λίμνη του Μόρνου, τα Βαρδούσια και τις κορυφές της Γκιώνας. Μερικά χιλιόμετρα από το Λιδωρίκι, στο Μόρνο ποταμό, βρίσκεται το φράγμα που έχει δημιουργηθεί για την ύδρευση της Αθήνας και ακριβώς κάτω από το χωριό διέρχεται η μεγαλύτερη σήραγγα της Ελλάδας (μήκους 16,5 χλμ.), που διατρυπά τον όγκο της Γκιώνας και βγαίνει πάνω από το φρούριο της Άμφισσας.


Bed & Food
Καλλίπολις Διαθέτει το καλύτερο μπαλκόνι στη λίμνη του Μόρνου. Στο μεγάλο καθιστικό, η τζαμαρία μάς επιτρέπει να παρατηρούμε τα νερά και να αφήνουμε το βλέμμα να ξεκουράζεται πάνω στο γαλήνιο τοπίο. Θα βρείτε 10 δίκλινα και τρίκλινα προσεγμένα δωμάτια με αυτόνομη θέρμανση και βεράντα που καδράρει τη λίμνη. Το πρωινό σερβίρεται στο cafe του ισογείου (Λιδορίκι, τηλ.: 22660 22880, www.hotelkallipolis.gr). Οι Γιώργηδες Ακριβώς απέναντι από την πλατεία. Τα τραπέζια γεμίζουν από ντόπιους και περαστικούς, το βιολογικό κάρβουνο αρχίζει να καίγεται στην ψησταριά και οι πατάτες κόβονται στο χέρι. Δοκιμάστε γεμιστό μπιφτέκι, βραστή γίδα, πρασάτο λουκάνικο από το Καρπενήσι και κεφτεδάκια (Λιδορίκι, τηλ.: 22660 22225). Το καπηλειό του Βασίλη Βρίσκεται στην πλατεία του Λιδορικίου και σερβίρει κοτόπουλο ψητό σούβλας, νόστιμα σουβλάκια, γύρο και προβατίνα (Λιδορίκι, τηλ.: 22660 22017).

Κροκύλειο

Λιγοστοί κάτοικοι θα σε υποδεχτούν εδώ, στον τόπο καταγωγής του στρατηγού Ιωάννη Μακρυγιάννη, σκαρφαλωμένο στα 850 μέτρα υψόμετρο. Οι περισσότεροι έφυγαν για την Αμερική το 1950. Θα σου πουν να δεις το ρολόι που κοσμεί το καμπαναριό της πέτρινης εκκλησίας του Αϊ Γιώργη. Είναι γαλλικής κατασκευής του 1859 και αγοράστηκε το 1908 από έρανο που έκαναν μεταξύ τους όσοι δούλευαν εκείνο τον καιρό στο Λαύριο. Λένε, πως το 1909 το ρολόι έφτασε με καράβι μέχρι την Ερατεινή και από εκεί μεταφέρθηκε από τους χωριανούς ως το χωριό στα χέρια.
Θα πιεις κρυστάλλινο νερό από τις πέντε μεγάλες βρύσες-σήμα κατατεθέν του χωριού και για πρώτη φορά θα νιώσεις πώς είναι να ξεδιψάς. Και λίγο πριν σου βάλουν στην τσάντα ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί από το δικό τους για να πίνεις στην υγεία τους μόλις επιστρέψεις στη μεγάλη πόλη, θα σου δώσουν ραντεβού για το μεγάλο πανηγύρι του Αϊ Λιός στις 20 Ιουλίου και τον Αύγουστο για τα “Μακρυγιάννεια”.


Bed & Food
Το Κροκύλειο Μπροστά στην πλατεία του Κροκύλειου, ο ξενώνας λειτουργεί για πάνω από τρεις δεκαετίες. Τα πατώματα είναι ξύλινα, όπως και τα έπιπλα και τα κρεβάτια. Ζεστές κουβέρτες και ανεπιτήδευτη φιλοξενία από την κυρία Φρόσω. Μη χάσετε το πρωινό με ζυμωτό ψωμί και ντόπια προϊόντα (Κροκύλειο, τηλ.: 22660 41500). Παράδεισος Στο ψηλότερο σημείο του χωριού και με θέα στις πλαγιές, ο ξενώνας διαθέτει δωμάτια με τζάκι και μπαλκόνι, που μπορούν να φιλοξενήσουν από ζευγάρια μέχρι παρέες και οικογένειες πέντε ατόμων. Λειτουργεί και ταβέρνα με έμφαση στις σούβλες και τις πίτες (Κροκύλειο, τηλ.: 22660 41451, www.petrina-paradisos.gr).
Το Κροκύλειο Η κυρία Φρόσω ρίχνει στη μεγάλη κατσαρόλα τα χόρτα από το βουνό, βάζει τα κρεμμυδάκια δίπλα στο αγριογούρουνο για να το κάνει στιφάδο και κόβει πατάτες για να τις σερβίρει ζεστές με τα κεφτεδάκια. Συνοδέψτε με ζυμωτό ψωμί και δικό τους κόκκινο κρασί (Κροκύλειο, τηλ.: 22660 41500).

Αθανάσιος Διάκος

Οι ντόπιοι επιμένουν να αποκαλούν το χωριό τους Άνω Μουσουνίτσα. Το όνομά του άλλαξε επίσημα το 1959 προς τιμήν του ήρωα της επανάστασης, του οποίου ο πατέρας λέγεται πως καταγόταν από το χωριό. Εδώ, στα σχεδόν στα 1100 μέτρα υψόμετρο στις ανατολικές πλαγιές των Βαρδουσίων στην καρδιά της Ρούμελης, το τελετουργικό απαιτεί θερμαντικό κρασί και τσίπουρο και βόλτα στο Μουσείο Αθανασίου Διάκου, που λειτουργεί από το 2009. Αφετηρία και τέρμα κάθε διαδρομής η πλακόστρωτη πλατεία. Όλα εδώ: η Εκκλησία, ο Αθανάσιος Διάκος, τραπεζάκια έξω το καλοκαίρι, παρέες μικρών και μεγάλων, φαγητό, καφές, τρεχούμενο νερό, ντόπιο παγωτό από πρόβειο γάλα και αυτή η απερίγραπτη δροσιά το κατακαλόκαιρο. Εδώ σου γεννιέται αβίαστα μια περίεργη αίσθηση χαράς και ευγνωμοσύνης προς τον Δημιουργό.

Bed & Food
Μετερίζι Κρεμασμένος στα 1100 μέτρα, ο  πέτρινος ξενώνας επιβλέπει το χωριό που γέννησε τον Αθανάσιο Διάκο και προσφέρει δωμάτια λιτά και φωτεινά με μπαλκόνι-παρατηρητήριο που βλέπει στο χωριό και τις γύρω βουνοκορφές. Το πρωινό σερβίρεται δίπλα στο τζάκι και περιλαμβάνει ζυμωτό ψωμί, ελατίσιο μέλι της περιοχής, σπιτικές μαρμελάδες, αυγά ντόπια και χωριάτικες πίτες (Αθανάσιος Διάκος, τηλ.: 22650 63155, www.meterizi.gr).

Καστανιές Πέτρινος ξενώνας με ευρύχωρα δίκλινα δωμάτια, όλα με θέα στο πράσινο, ζεστά χρώματα και πολυτελή υφάσματα. Στα συν το πλούσιο πρωινό με παραδοσιακά προϊόντα δίπλα στο αναμμένο τζάκι (Αθανάσιος Διάκος, τηλ.: 22650 63123-4, kastanies.net).

Βαρδούσια Λίγο έξω από το χωριό, χαρίζει προνομιακή θέα στη γύρω φύση. Το ξενοδοχείο διαθέτει 22 άνετα δωμάτια και 2 σουίτες, που χωρίζονται σε τρεις πτέρυγες και απολαμβάνουν θέα στα Βαρδούσια, τη Γκιώνα και την Οίτη. Θα βρείτε cafe-bar, γυμναστήριο, playroom και το καλοκαίρι πισίνα (Αθανάσιος Διάκος, τηλ.: 22650 63148, hotelvardousia.gr).


Φαγητό
Ραβάνης Σταθερή αξία εδώ και δεκαετίες για ντόπια κρεατικά. Παϊδάκια, κοκορέτσι και μπιφτέκια ψήνονται με μαεστρία και συνοδεύονται από χειροποίητες τηγανητές πατάτες. Στο cafe του θα γευτείτε σπιτικά γλυκά του κουταλιού αλλά και το φημισμένο παραδοσιακό παγωτό που φτιάχνει από το 1952 με φρέσκο πρόβειο γάλα. Διαθέτει και ξενώνα με απλά δωμάτια (Αθανάσιος Διάκος, τηλ.: 22650 63214, www.ravanis.com.gr). Μετερίζι Η ταβέρνα του ομώνυμου ξενώνα φημίζεται για το ντόπιο κυνήγι και τις χωριάτικες πίτες. Σπεσιαλιτέ το αρνάκι στη γάστρα με πατάτες που συνοδεύεται απαραίτητα από το δικό τους κρασί. Αφήστε χώρο στο τέλος για γιαούρτι με χειροποίητο γλυκό κουταλιού φιρίκι και σταφύλι (Αθανάσιος Διάκος, τηλ.: 22650 63201, www.meterizi.gr).


Το κελάρι του μπαρμπα-Γιάννη Στην πλατεία του χωριού ο κυρ Γιάννης μαγειρεύει κόκορα κρασάτο, αγριογούρουνο στιφάδο και ζαρκάδι με δαμάσκηνα. Για τους λάτρεις του καλού κρασιού, στο υπόγειο λειτουργεί κελάρι με ντόπιες ετικέτες (Αθανάσιος Διάκος, τηλ.: 22650 63130).

Μαυρολιθάρι

Στέκεσαι στην πλατεία και αυτό το φυσικό μπαλκόνι-παρατηρητήριο στα 1150 μέτρα αγναντεύεις όλη την περιοχή: τα Βαρδούσια, τη Γκιώνα και στο βάθος το Μόρνο. Από πάνω σου, φορτωμένος με παχύ χιόνι ο πελώριος πλάτανος που ατενίζει τη θέα που μόλις ανακάλυψες για πάνω από 300 χρόνια. Όμορφα παραδοσιακά σπιτάκια, πέτρινα σοκάκια, η μυρωδιά από τα καμμένα κούτσουρα στα τζάκια και οι λιγότεροι από 600 κάτοικοι, συντελούν στην γοητεία του κουκλίστικου αυτού χωριού. Μερακλίδικος ελληνικός και γλυκά του κουταλιού συμπληρώνουν απαραίτητα το σκηνικό.

Εδώ, τα βράδια δίπλα στο αναμμένο τζάκι, οι ντόπιοι θα σου πουν για τον ηθοποιό Γιώργο Φούντα που γεννήθηκε εδώ, στο χωριό της μητέρας του και θα σου μάθουν όλα τα μυστικά των μανιταριών. Είναι αυτές οι μικρές στιγμές ευδαιμονίας.


Bed & Food
Μαυρολιθάρι Ανακαινισμένο πανδοχείο στην πλατεία του χωριού με επτά λιτά δωμάτια που βλέπουν από τη Γκιώνα και τα Βαρδούσια μέχρι το Παναχαϊκό. Στο ισόγειο θα βρείτε cafe και καθιστικό με τζάκι (Μαυρολιθάρι, τηλ.: 22650 62410, www.mavrolithari.gr). Δρυάδες Πέντε ανεξάρτητες κατοικίες πλήρως εξοπλισμένες, με τζάκι και θέα σε Γκιώνα και Βαρδούσια. Το πρωινό σερβίρεται στην τραπεζαρία με το παραδοσιακό πέτρινο τζάκι. (Μαυρολιθάρι, τηλ.: 22650 62220).

Φαγητό
Η Φωλιά του Κούκου Σταθερή αξία τα μαγειρευτά της κυρίας Χαρίκλειας αλλά και τα καλοψημένα μπριζολάκια που ταιριάζουν με μπόλικο κρασί (Μαυρολιθάρι, τηλ.: 22650 62410). Το Στέκι του Καραπλή Επίσης στην πλατεία για χειροποίητες πίτες, κοκορέτσι, σπληνάντερο και αρνί σούβλας (Μαυρολιθάρι, τηλ.: 22650 62340).

Καστριώτισσα

Νομίζουμε πως θα αγγίξουμε τα σύννεφα. Σε υψόμετρο 1160 μέτρων, η Καστριώτισσα είναι το υψηλότερο χωριό της Φωκίδας. Εδώ θα δούμε την αρχαιότερη εκκλησία της περιοχής αφιερωμένη στην "Κοίμηση της Θεοτόκου", χτισμένη προ δύο αιώνων περίπου με περίφημες αγιογραφίες, το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στην κορυφή του ομώνυμου λόφου, αγναντεύοντας τον εντυπωσιακό ορίζοντα, την περιοχή της Αγίας Παρασκευής με το ομώνυμο εκκλησάκι, περιτριγυρισμένο και σκεπασμένο από αιωνόβιες βελανιδιές αλλά και το σπήλαιο Βελχάκι με τις καταπληκτικές εσωτερικές λιμνούλες. Οι πιο δραστήριοι θα ακολουθήσουν τα πολλά γραφικά μονοπάτια για περιπάτους στο παρακείμενο ποτάμι και στους πρόποδες της Οίτης.


Bed & Food
Το Αρχοντικό της Ευανθίας  Ο πέτρινος παραδοσιακός ξενώνας είναι χτισμένος μέσα στα έλατα και στα πλατάνια και διαθέτει 9 άνετα δωμάτια και μαζί με τα 3 δωμάτια του σχολείου προσφέρουν φιλοξενία υψηλού επιπέδου, με θέα στη Γκιώνα και τα Βαρδούσια. Το μενού στην ταβέρνα του ξενώνα περιλαμβάνει χωριάτικες πίτες, ρουμελιώτικο ζυγούρι και προβατίνα και κρασί δικής τους παραγωγής.(Καστριώτισσα, τηλ.: 22650 62247, www.kastriotissa.gr).


Πηγή: www.arttravel.gr

 στο νεκροταφείο του χωριού Προγόνων αναμνήσεις ,Κώστας και Ελένη Κολοκυθά

Το χωριό μας

Περήφανες αητοφωλιές

του Κόκκινου τα σπίτια,

φαντάζουν μες'τις καστανιές 

στις κερασιές και μές'τα ρίκια.

Την άνοιξη ανεμώνες

φυτρώνουν και στολίζουν,

μα λίγα τζάκια τους χειμώνες

ζεσταίνουν και καπνίζουν.

Με τα Βαρδούσια παρέα

με τα ελάτια και τα χιόνια,

περνούμε όμορφα και ωραία

Οι φορτωμένοι γέροι, με τα χρόνια.

Λίμνη του Μόρνου άφησαν οι νέοι

Χάνοντας τα περιβόλια

ήρθαν γεννήθηκαν Αθηναίοι

αφήνοντας των ντουφεκιών τα βόλια.

Μα σαν έρθει η Πασχαλιά

και τ'άλλο καλοκαίρι,

γυρίζουν όλοι σαν πουλιά 

να δώσουνε το χέρι.

Α . Χ. ΦΛΩΡΟΣ

Έργο του ζωγράφου Χαράλαμπου Στέφου .

Η Κατίνα Μπερτσιά συζυγός του Σπύρου και Γιώργος Μπερτσιάς.

Σάββατο, 1 Μαρτίου 2014

Χαράλαμπος Στέφος , ένας αγνός Ρουμελιώτης ζωγράφος που τα  έργα του φέρουν καταφανώς τα ίχνη επιδράσεων  των Γκωγκέν και Βαν Γκόγκ.

Ο αυτοδίδακτος ζωγράφος Χ Στέφος, γεννήθηκε στο Κόκκινο, ( Λούτσοβο ) ,το 1932 ,από μικρός για βιοποριστικούς λόγους μετακινήθηκε στην Αμφισσα όπου εργάστηκε ως υπάλληλος δημιούργησε την οικογένεια του και φυσικά  περνούσε τον περισσότερο χρόνο στο εργαστήρι του ζωγραφίζοντας.

Αυτοδίδακτος αλλά με πολύ μεγάλο ταλέντο και μεγάλη αγάπη για την ζωγραφική,τα έργα του τα περισσότερα ελαιογραφίες αποδίδουν με ειλικρινή συγκίνηση και λυρικό τόνο  την χωριάτικη ζωή της Ρούμελης. Η ζωγραφική του δείχνει τάσεις ναιβισμού.Τα  έργα του φέρουν καταφανώς τα ίχνη επιδράσεων των Γκωγκέν και Βαν Γκόγκ.

Ήταν ο πρώτος Έλληνας ζωγράφος που παρουσιάζει το πνεύμα της Ρούμελης τη εναλλαγή του φωτός με ιδιαίτερη οπτική και φέρνει στο προσκήνιο το πνεύμα του Ρουμελιώτικου πρωτογονισμού,ακόμη και οι νεκρές φύσεις έχουν ένα παράξενο φως που εκπέμπει ομορφιά.

Κ Μ

Απο το blog του Κ Καψάλη το Λιδωρίκι .φωτογραφ´ια του 1960 ,είναι και δύο Λουτσοβιώτες ο Κωστάκης -Κώστας Κοράκης πρώτος από αριστερά και ο Νίκος Κολοκυθας -Πανουργιάς στο μέσο μαζί με τον Λιδωρικιώτη Θανάση Γούρα.

Φωτο του 1966 , απο το blog του Κ Καψάλη το Λιδωρίκι,μαθητές του γυμνασίου Λιδωρικίου ,είναι  και δυο δικοί μας, ο Γίαννης Κρανιάς ,τρίτος  από αριστερά και ο Γίωργος Μετάνιας , πρώτος από δεξιά στην πίσω  σειρά.

Οι γέφυρες στο Στενό  από όπου ξεκίναγε το αυλάκι που πότιζε  τον κάμπο του χωριου,στην φωτογραφία φαίνεται η δέση  και το Κοκκινιώτικου κάμπου  και του Σεβεδικιώτικου.

Η Ευθυμία Γ Μπερτσια μπροστά στο φούρνο στην αυλή του σπιτιού της .

Ήσαν όλοι εκεί , στο νεκροταφείο της Πετρούπολης, για τον  τελευταίο χαιρετισμό της Κατίνας Σ Μπερτσιά .

Στο τελευταίο χαιρετισμό στο νεκροταφείο Πετρούπολης της Κατίνας Σ Μπερτσιά ήσαν όλοι εκεί.

Σπύρος και Κατίνα Μπερτσιά.

Φωτογραφικό οδοιπορικό στην μνήμη της Κατίνας Σ Μπερτσιά

Από εκδρομή στους Δελφούς 

Φωτογραφικό οδοιπορικό στην μνήμη της Κατίνας Σ Μπερτσιά

Εδώ με το πρώτο της παιδί τον Κώστα στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος .

Πρωτοχορεύτρια το 1967 στην Κοίμηση της Θεοτόκου 

Στα παλιάμπελα στο τρύγο το 1976

Φωτογραφικό οδοιπορικό στη μνήμη της Κατίνας Σ Μπερτσιά

Οι γάμοι έγιναν στην Αμφισσα

Χαιρετισμός αναχωρησάντων

Απεβίωσε σήμερα στο σπίτι της στην Πετρούπολη η Κατίνα Σ Μπερτσιά, η θειά Κατίνα γεννήθηκε το 1932 στο Κόκκινο , κόρη του Γιώργου  Καραδήμα και της Ευθυμίας  με ένα αδελφό το Χρήστο ,που ζει μόνιμα στον Καναδά , μεγάλωσε τα δύσκολα εκείνα χρόνια με τις στερήσεις και τα προβλήματα που είχαν σχεδόν όλοι στο χωριό μας , πάλεψε όμως σκληρά και τα κατάφερα .Έφτιαξε μια ωραία οικογένεια με τον σύζυγό της το Σπύρο Μπερτσιά που έφυγε από κοντά μας πριν δύο χρόνια.

Ευτύχισε να δει τα παιδιά της τον Κώστα και τον Γιώργο να κάνουν τις δικές τους οικογένειες , να δει τα  εγγόνια της να μεγαλώνουν και κυρίως να έχει την μεγάλη ευτυχία να έχει δίπλα της  δύο εξαίρετες νύφες την Μαρία και την Χριστιάνα που τα τελευταία χρόνια της ζωής της την φρόντισαν και της συμπαραστάθηκαν με το καλλίτερο δυνατό τρόπο .

Η εξόδιος ακολουθία θα ψάλει αύριο Παρασκευή στον Άγιο Δημήτριο Πετρούπολης και ώρα 15.

Θερμά συλλυπητήρια στα παιδιά της ,να ζήσουν  και να την θυμούνται πάντα ....

Καλό ταξίδι  θεία Κατίνα....

Κώστας Γ Μπερτσιάς.

Οι πιο κάτω φωτογραφίες είναι ένα οδοιπορικό στην μνήμη της ..

1949 στην γέφυρα του Στενού πρώτη από αριστερά 

Αρχές του 1950 μαζί με την θεία την Γιαννούλα και την εξαδέλφη της Ευθυμία

Εδώ μαζί με τον Μούστο και την Ευθυμία και στην κάτω σειρά ο αδελφός της Χρήστος 

Απο το blog του ΚΩΣΤΑ ΚΑΨΑΛΗ  το Λιδωρικι www.lidoriki.com

 Γάλλος περιηγητής  Gaston Deschamps το  1898 .

…………“ Ανεχωρήσαμεν εν μέσω συναυλίας ευχών και ευλογιών .
   Ο δρόμος ήτο ο αυτός , πλήρης λίθων , και ο " Καράς " και ο " Κίτσος " εκίνουν τα ώτα των μετά δισταγμού , παρά τας κραυγάς του Αναστάση , ο οποίος επέσπευδε την πορείαν των διά σπανίων αλλ' ισχυρών πληγμάτων του μαστιγίου του . Ολίγον προ της αφίξεως εις το χωρίον Μαλανδρίνον , εκάμαμεν στάσιν εις τινα ερείπια . Καταρρέουσα Βυζαντινή εκκλησία , την οποίαν οι βοσκοί του χωρίου ονομάζουν Άγιον Απόστολον , εκάλυπτε τα ερείπια αρχαίου ναού , τα οποία διεκρίνοντο επί της επιφανείας της γης . 
Υψηλότερον αρχαιοελληνικόν τείχος θαυμασίας κατασκευής και σχηματίζον ανά τακτικά διαστήματα τετραγώνους πύργους περιέζωνε την κορυφήν της ακροπόλεως . Ποία ήτο η κατεστραμμένη πόλις ; Δεν γνωρίζω εάν θα μας αποκαλύψουν το όνομά της αι επιγραφαί αι οποίαι έχουν σωρευθεί εις τα κτίρια του χωρίου .
   Εγευματίσαμεν εις το Μαλανδρίνον εις καλύβην εκ φυλλωμάτων , την οποίαν απεκάλουν περίπτερον εάν η ονομασία δεν απετέλει παραφωνίαν εις τον χώρον εκείνον . Εφάγαμεν σφιχτά αυγά και ημίσειαν οκάν κρέατος την οποίαν ανεκάλυψεν , άγνωστον πως , ο Χαράλαμπος .
   Δεν γνωρίζω πως ο αγαθός και ικανός Χαράλαμπος είχεν εύρει αυτό το κρέας εις περιοχήν κατοικουμένην υπό κατ' εξοχήν χορτοφάγων ανθρώπων . Το φαγητόν εμοιράσθημεν μετά του προέδρου της κοινότητος και του παπά .
   Ο ιερεύς εκείνος ήτο εις εκ των ρυπαροτέρων ανθρώπων τους οποίους έχω ιδεί .Το καλυμμαύκι του εφαίνετο κολλημένον επί της αηδούς κόμης του . Το ανοικτόν μαύρον ράσον του άφηνε να φανεί εσωτερικός χιτών εκ κυανού χονδροειδούς υφάσματος , ο οποίος είχε σφιχθεί εις την οσφύν με ζώνην στρατιώτου . Ο παπάς αυτός ήτο παραλλήλως και ο διδάσκαλος του χωριού . Η γενειοφόρος μορφή του ήτο αγαθή και απλοϊκή . Ωμολόγει ειλικρινώς την άγνοιαν των συμπατριωτών του και εαυτού.
   Το ταχυδρομείον ουδέποτε έφθανεν εκεί , όταν εις εκ των χωρικών μετέβαινεν εις το Λιδορίκι , το κεφαλοχώριον της περιοχής , ηρώτα τον ταχυδρόμον εάν υπήρχον επιστολαί διά το Μαλανδρίνον , πράγμα το οποίον σπανίως συνέβαινεν . Ο παπάς κατά το γεύμα μας εκείνο , ηρώτα , μετά περιεργείας , τον Χαράλαμπον περί των πολιτικών πραγμάτων και μάλιστα περί του προταθέντος υπό του Τρικούπη νέου Νόμου περί των ιερέων .
   Ο πολιτικός αυτός διάλογος διεξήγετο εις ωραιότατον τοπίον . Αι κλιτύες , γύρω , εκαλύπτοντο υπό συστάδων μικρών δένδρων ,αι οποίαι προσέθετον πράσινα στίγματα εις την εικόνα . Εις τον ελαφρόν και διαυγή αιθέρα διεκρίνετο ο βόμβος των μελισσών... Ήτο τέλος Ιουνίου , εποχή καθ' ην οι Αθηναίοι ήδη υποφέρουν εκ της υπερβολικής θερμότητος , αλλ' εις εκείνα τα πλατώματα έπνεεν εαρινή αύρα , ομοία προς τους ανέμους του Απριλίου .
   Ο ιερεύς μας συνώδευσεν επί τι διάστημα μέχρι μιάς πηγής η οποία εσχημάτιζε μικρόν καταρρακτην επί των λίθων υπό μεγάλον πλάτανον . Τα ύδατα ήσαν τόσον διαυγή ώστε ευκόλως ηδυνάμεθα να μετρήσωμεν τους λίθους εις το βάθος της κοίτης . Ο ιερεύς εκαθρεπτίσθη μετ' αυταρεσκείας εις την επιφάνειαν της πηγής . Ευτυχώς δεν φοβούμαι μήπως καταλήξει ως ο Νάρκισσος ! “   

αντάμωμα Δωριέων στου ΠΡΑΤΑ τον ΛΑΚΟ

στου ΠΡΑΤΑ τον ΛΑΚΟ

κάστρο Βελουχιού η του Στενού

Απο το blog του ΚΩΣΤΑ ΚΑΨΑΛΗ  το Λιδωρικι www.lidoriki.com

παλιοί γάμοι

 9 – 11 1910
Θεοδ. Κ. Θεοδώρου – Άβορος – ετών 42
Σοφία θυγ.Παν.Κ. Ανάστου – Λούτσοβο – ετών 29
Παναγ. Δ. Ευσταθίου
Ο μεν  σε Β’ και  η  δε  σε  Α’ γάμο
Κοίμηση  Θεοτόκου – Λούτσοβο
παπα Χαρ. Τριανταφύλλου

στου πρατά τον λάκο...

παλιοί γάμοι
Νικολ. Γ. Αραβοσιτάς – Λούτσοβο – ετών  30
Ευφρ.θυγ. Κων. Ν. Ταμβάκη – Λιδωρίκι – ετών 25
Αθ.Δ. Κοντώσης
Α’- Ζωοδόχος  Πηγή
παπα Γ. Τσίγκας
Τέλεση : 3 – 10 – 1910

Απο το blog του ΚΩΣΤΑ ΚΑΨΑΛΗ  το Λιδωρικι www.lidoriki.com

Παλιοί γάμοι
Ευστ.Αθ. Λάγιος – Παλαιοξάρι – ετών  28
Αλεξάνδρα Δημ Γ. Ανάστου – Λούτσοβο – ετών 27
Αθ.Ζησιμόπουλος
Α’- Κοίμηση Θεοτόκου – Λούτσοβο
παπα Χαραλ. Τριανταφύλλου
Τέλεση :22 – 8 – 1910

Απο το blog του ΚΩΣΤΑ ΚΑΨΑΛΗ  το Λιδωρικι www.lidoriki.com

Παλιοί γάμοι

 28 – 5 – 1910

Αλέξιος Π.Παπαδολουκόπουλος – Αλποχώρι – ετών 32

Κονδύλω θυγ.Γεωργ. Γ. Κολοκύθα – Λούστοβο – ετών  32

Α’- Κοίμηση  Θεοτόκου – Λούτσοβο

παπα Χαραλ. Τριανταφύλλου

Τέλεση : 6 – 6 – 1910

Απο το blog του ΚΩΣΤΑ ΚΑΨΑΛΗ  το Λιδωρικι www.lidoriki.com

Παλιοί γάμοι 

Κωνστ. Σακαρέλος – Γρανίτσα – ετών  45

Καλλιόπη θυγ. ΄Πέτρου Κοράκη – Λούτσοβο- ετών 27

Ο μεν  σε Γ’ και η δε  σε Α’ γάμο .

Κοίμηση  Θεοτόκου – Λούτσοβο

παπα Χαρ. Τριανταφύλλου

Τέλεση : 6 – 5 – 1910

Απο το blog του ΚΩΣΤΑ ΚΑΨΑΛΗ  το Λιδωρικι www.lidoriki.com

Επιφανείς συμπατριώτες μας 

Μακρυγιάννης Ι 

Κεφάλαιο 1ο ,απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη
Η πατρίς της γεννήσεώς μου είναι από το Λιδορίκι, χωριό του Λιδορικιού ονομαζόμενον Αβορίτη, τρεις ώρες είναι από το Λιδορίκι μακρυά το άλλο το χωριό, πέντε καλύβια. Οι γοναίγοι μου πολύ φτωχοί και η φτώχεια αυτείνη ήρθε από την αρπαγή των ντόπιων Τούρκων και των Αρβανίτων του Αλήπασσα. Πολυφαμελίτες οι γοναίγοι μου και φτωχοί και όταν ήμουνε ακόμα εις την κοιλιά της μητρός μου, μίαν ημέρα πήγε δια ξύλα εις τον λόγκον.
Φορτώνοντας τα ξύλα 'σ το νώμο της, φορτωμένη εις τον δρόμον, εις την ερημιά, την έπιασαν οι πόνοι και γέννησε εμένα μόνη της η καϊμένη και αποσταμένη εκιντύνεψε και αυτείνη τότε και εγώ. Ξελεχώνεψε μόνη της και συγυρίστη, φορτώθη ολίγα ξύλα και έβαλε και χόρτα απάνου εις τα ξύλα και από πάνου εμένα και πήγε εις το χωριόν. Σε κάμποσον καιρόν έγιναν τρία φονικά εις το σπίτι μας και χάθη και ο πατέρας μου.
Οι Τούρκοι του Αλήπασσα θέλαν να μας σκλαβώσουνε. Τότε δια νυχτός όλη η φαμελιά και όλο μας το σόι σηκώθηκαν και έφυγαν και ήθα παγαίνουν εις την Λιβαδειά να ζήσουνε εκεί. Θα πέρναγαν από 'να γιοφύρι του Λιδορικιού ονομαζόμενον Στενό, δεν πέρναγε από άλλο μέρος το ποτάμι. Εκεί φύλαγαν οι Τούρκοι να περάσουν να τους πιάσουνε, και δεκοχτώ ημέρες γκιζερούσαν εις τα δάση όλοι κ' έτρωγαν αγριοβέλανα και εγώ βύζαινα κ' έτρωγα αυτό το γάλα. Μην υποφέρνοντας πλέον την πείνα, αποφάσισαν να περάσουνε από το γιοφύρι, και ως βρέφος εγώ μικρό, να μην κλάψω και χαθούνε όλοι, αποφάσισαν και με πέταξαν εις το δάσος, εις τον Κόκκινον ονομαζόμενον, και προχώρεσαν δια το γιοφύρι. Τότε μετανογάει η μητέρα μου και τουςλέγει, "Η αμάρτία του βρέφους θα μας χάση, τους είπε, περνάτε εσείς και σύρτε εις το τάδε μέρος και σταθήτε... το παίρνω κι' αν έχω τύχη και δεν κλάψη, διαβαίνομε κι' ο Θεός μας έσωσε. Αυτά όλα τα 'λεγε η μητέρα μου και οι άλλοι συγγενείς. Σηκωθήκαμεν όλη η φαμελιά και συγγενείς και πήγαμεν εις Λιβαδειά και μας περασπίστηκαν οι φιλάνθρωποι άρχοντες εκεί κάμποσον καιρόν, όσο οπού πιαστήκαμεν και κάμαμεν εκεί σπίτια, υποστατικά.

Προφήτης Ηλίας 

Ευθύμιος Καραγιάννης μπροστά στο φούρνο του , ετοιμάζει μάλλον πατσά..