Η φωτογραφία είναι λίγο πριν τα νερά του Μόρνου σκεπάσουν το Στενό και τα Χάνια Στενού ( 1978;)

Διακρίνονται οι αλλοιώσεις που έχει υποστεί η περιοχή από τις εκσκαφές για την κατασκευή του φράγματος . Στο βάθος δεξιά διακρίνεται αμυδρά το χωριό Κόκκινος .

Από το βιβλίο του Δ. Γρ. Καμπούρογλου

Τοπωνυμικά Παράδοξα .

Ο Δημήτριος Καμπούρογλου εξετάζει  ψύχραιμα την ετυμολογία και τις μεταπλάσεις παλαιών και "παράδοξων" τοπωνυμίων της Ελλάδας (Μωργιάς/Πελοπόννησος, Λιδορίκι, Καρβασαράς/Αμφιλοχία, Φιλιατρά/Καλάβρυτα, Μιστράς, Γιαννιτσά, Κομπαρέα/Βαθύ της Ιθάκης) και ιδιαίτερα της Αττικής (Τρελλός/Υμηττός, Αλωπεκή/Αμπελόκηποι, Πατίσια, Βασιλικά/Καθήμια/Ακαδημία Πλάτωνος, Σωπόλια, Κολοκυθού). 

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο συγγραφέας ανακαλύπτει ελληνική ρίζα στις λέξεις που οι ζηλωτές υποπτεύονται για εθνικά επικίνδυνες. 

Σκοπός του είναι να αποδείξει ότι "με το ν' ατυχήση μία χώρα εις το όνομά της δεν σημαίνει ότι έχασε και τον φυλετικό της χαρακτήρα". 

Με άλλα λόγια, ότι η γλωσσική ετερότητα δεν σημαίνει την απώλεια της ελληνικότητας του ελληνικού χώρου. Ο λόγιος συγγραφέας αντιτίθεται στην πρακτική που υιοθετήθηκε μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13 να μεταλλαχθούν τα "αλλόφυλα και κακόφωνα τοπωνύμια" της Ελλάδας επί το ελληνικώτερον ούτως, ώστε "επί της Ελληνικής γης δεν πρέπει να μείνη τίποτε μη Ελληνικόν".

 Ο Καμπούρογλου καταλήγει ότι πρέπει να εξακριβωθεί και να διαφυλαχθεί "ο ιστορικός λόγος πάσης τοπωνυμίας".

Ας δούμε τι γράφει για το Λιδορίκι 

Λιδορίκι 

Διά το Λιδορίκι , περί του οποίου ο λόγος ήδη, λόγιος Γυμνασιάρχης , περιώνυμος καταστάς διά τας παραδόξους ετυμολογίας  του, προσπαθεί να μας πείση είς τι σύγγραμμα του, ότι : "Λοιδορίκοι σημαίνει ,τους λίαν η κατ' εξοχήν δωρικούς προς διάκρισιν των εν Σπάρτη Δωριέων .

Επομένως το λοι προέρχεται εκ του επιτακτικού αχωρίστου μορίου λα και δύναται γραφήναι ή τη οι κατ αναλογίας του κάρανος προς το κοίρανος ή τω η επικώς και Ιωνικώς .  Πιθανότατα δε κατα δωρικόν και αιολικόν ιδίωμα ωνομάζιντο Λαιδωρίκοι, γράφοντες τη αι την συλλαβήν λαι , ει μη τις υπολάβοι το λ δίγαμμα , κατ αναλογίαν του λείβω και είβω κ.λ.".

Κατακρίνει δε τους παράγοντας το όνομα εκ του λοιδορώ, και τους εκ του ιταλικού gli Dorici αντί του l Doritsi .

Παρ’όλα ταύτα κάποια σκέψις ημών δύναται να οδηγήσει  ού μόνον εις το συμπέρασμα, ότι προυπήρξεν η τοπωνυμία του επωνύμου, αλλά και να διαφωτίσει ημάς κάπως δια την προέλευσιν του τοπωνυμικού Λιδορίκι.

Γνωστόν είναι ότι αί Πάτραι έν τη μεταγενεστέρα ιστορία χαρακτηρίζονται ως Παλαιαί Πάτραι προς διαστολήν από των Νέων Πατρών ( εκ των Παλαιών , ως φαίνεται , δημιουργηθεισών μετά της φυσικής σημασίας των μικροτέρων), της σημερινής δηλαδή Υπάτης και ότι , η Υπάτη αυτή , κοινώς λέγεται δια τούτο Πατρατζίκι.

Την αυτήν έννοιαν αποδίδομεν και εις το Σαλωνίκι της Πάρνηθος ( εκ των Σαλώνων) και εις το Σπατατζίκι, το μεταξύ Τατοίου και Μαραθώνος (εκ του Σπάτα).

Παράδοξον εξήγησιν δια το Σαλωνίκι τούτο δίδει παλαιός τοπογράφος : ότι δηλ. ωνομάσθη ειρωνικώς από τους φιλοσκώμμονας Αθηναίους , λέγοντας <<τι Σαλία (αντί Θαλία=Αιθαλία του αρχαίου Δήμου) τι Σαλονίκι δηλ. Θεσσαλονίκη , κατά το <<τι  Μέγαρα, τι Πόλις>>, <<τι Χασία, τι Βενετία>>.

Γνωστόν είναι επίσης , ότι διαμέρισμα της Αρκαδίας απ’ αιώνων ήτο γνωστόν ως Λιοδόρα.

Γενομένου δε λόγου περί της ωραίας Λιοδόρας- την γράφουν και Λεοδώραν και Λειοδώραν – δε θεωρούμεν περιττόν να σημειώσωμεν τινα.

Οι θεωρούντες εαυτούς υποχρεωμένους να δίδουν πάντοτε κάποιαν ερμηνείαν εις τα σκοτεινά και τα άγνωστα εδημιούργησαν άρχον τα τινά. Λεόδωρον ή Λιόδωρον , όν κατώκισαν μάλιστα και εις την Παναγιάν της Ηραίας , ένδεκα χωρία της οποίας απετέλουν, ως βεβαιούται , την περιοχήν της Λιοδόρας.

Άλλοι παράγουν την λέξιν εκ του Ηροδώρα = δώρα της Ήρας ! και άλλοι τέλος διαφωνούντες εκ του Ήλιος και δώρα…

Ο κάτοικος ελέγετο Λιοδορίτης και Λιοδορίσιος , και η γυνή – είχε μάλιστα σχετικήν  τινα επί καλλονή φήμην – Λιοδορίτισσα.

Κατά την Επανάστασιν και ικανά προ αυτής έτη, η Λιοδόρα ήτο μικροδυναστεία της πολεμικής οικογενείας Πλαπούτα.

Αν και εις το Σημείωμα τούτο πρόκειται μόνον περί του ονόματος  του Λιδορικίου , δια το οποίον φρονούμεν ότι προήλθεν από την Λιοδόραν ταύτην της Πελοποννήσου, όπως το Πατρατζίκι από τας Πάτρας , και ότι απλώς και μόνον σημαίνει Νέα Λιοδόρα, εν τούτοις δεν θεωρούμεν άσκοπον να προσθέσωμεν ενταύθα , ότι ως προς την τοπωνυμίαν Λιοδόρα κλίνομεν να πιστεύσωμεν, ότι οφείλει το όνομα της εις δένδρον , ονοματίσαν αρχικώς μικράν μικράν τοποθεσίαν , επεκταθείσαν κατόπιν δι’ ειδικόν άγνωστον λόγον.

Τούτο πολλάκις , ως γνωστόν , συμβαίνει , ώστε να ονοματίση τόπον τινά δένδρον σπάνιον εις το είδος του , υπερμέγεθες , παλαιόν , ή μόνον αυτό ευρισκόμενον εις ασκεπή γήν.

Πρόχειρον, αλλά περιφανές, προς τούτο παράδειγμα έχομεν τον ηρωικόν Αναγνωσταράν , όστις εγεννήθη εις το Αγρίλι και δή εις το Κισσάγριλον , χωρίον της Αμφίας, και όχι εις Λιοντάριον, όπως πιστεύεται κοινώς.

<<Λιοδοριά λοιπόν και αλοιδοριά >> (διατί όχι λιδοριά) ονομάζεται , ως βεβαιοί ο Βαλαωρίτης εις τας περί του Θανάση Διάκου Σημειώσεις του , είδος δρυός αειθαλούς, την περί της οποίας παράδοσιν , ως περί δένδρου χρησιμοποιηθέντος δια την Σταύρωσιν του Ιησού Χριστού και παραθέτει.

Τώρα , αν η λιδοριά της Ρούμελης λέγεται λιοδοριά ή λιοδόρα εν Πελοποννήσω τούτο ενισχύει έτι μάλλον την γνώμην ημών, ακλόνητον οπωσδήποτε , και μη τυχόν υφισταμένης της γλωσσικής ταύτης διακυμάνσεως.

Αυτά λέει ο Καμπούρογλου , να δούμε τώρα και την γνώμη ενός μεγάλου Δωριέα του αείμνηστου Γιώργου Καψάλη όπως την μεταφέρει ο εξαίρετος φίλος Κώστας Καψάλης   στον ιστότοπο πολιτιστικός όμιλος Λιδορικίου (15/2/2009) :   

ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΛΙΔΟΡΙΚΙΟΥ

Πολλά έχουν αγαπημένοι μας φίλοι , ειπωθεί και γραφτεί , κατά καιρους , από πολλούς και διάφορους..γλωσσολόγους - ερευνητές (!) γιά την προέλευση του ονόματος του χωριού μας , και διάφορες , λιγότερο η περισσότερο , απίθανες εκδοχές έχουν δει το φως της δημοσιότητας προκαλώντας ποικίλλες αντιδράσεις και σχόλια .

   Τελευταία , το ζήσαμε κι' αυτό , ο Δήμος μετά από..εμπεριστατωμένες μελέτες των ειδικών του στελεχών..αποφάσισε πως το όνομα του χωριού μας γράφεται με γιώτα και όμικρον- Λιδορίκι-γιατί κατά την ...γνώμη τους ( ποιών ; ) παλιά μας αποκαλούσαν , τους Δωριείς , λιμοδωριείς λόγω της φτώχειας μας , και κατ' ακολουθίαν και εμάς τους Λιδορικιώτες , λιμολιδορικιώτες , και με την μέθοδο ότι..περισσεύει ..κόβει , κόβουμε το -λιμο- και ότι μένει είναι το όνομα του χωριού μας...

   Bέβαια υπάρχει μιά..μικρούλα λεπτομέρεια , που διέφυγε της προσοχής των..μελετητών – ερευνητών , πως την εποχή στην οποία αναφέρονται οι..σύντροφοι , τότε που μας έλεγαν δηλαδή ..λιμοδωριείς , εμείς δεν ήμασταν…Δωριείς , αλλά…Λοκροί Οζόλες , αλλά ποιός τα σκέφτεται όλα αυτά , ναι αλλά η ιστορική αληθεια ε’ιναι , δυστυχώς γιά κάποιους , ΜΙΑ  ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗ..

   Έφάρμοσαν λοιπόν …παναστατική μέθοδο ..ετυμολογικής διερεύνησης , κι' έτσι , με την...συμπαράσταση των γνωστών..κολαούζων και..παπαγαλακίων , το σέρβιραν με τυμπανοκρουσίες , και μέσω...Παλμού παρακαλώ , σαν την μεγαλύτερη ανακάλυψη , μετά το..τηλέφωνο , και οι Δημοτικοί μας ...άρχοντες , μη ..Λιδορικιώτες όντες , δεν είχαν καν τη στοιχειώδη ευθιξία να καλέσουν τους ΝΤΟΠΙΟΥΣ , τους Λιδορικιώτες δηλαδή , σε μιά συζήτηση σχετική πριν προχωρήσουν σ' όλη αυτή τη..φανφάρα , ν' ακουστούν και οι απόψεις των αμέσως ενδιαφερομένων , των Λιδορικιωτών .

   Τέλος πάντων , ας ήταν το μόνο πρόβλημά μας αυτό , με την παρούσα Δημοτική αρχή , εμείς θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μιά εικόνα της όλης κατάστασης , θα αναφέρουμε όλες τις εκδοχές που..παίζουν , θα περιμένουμε και την καινούργια που ανήγγειλε πέρυσι η Γκιώνα , δηλώνοντας πως θα λύσει οριστικά το πρόβλημα , που δυστυχώς τό 'λυσαν οι..μελετητές του Δήμου , και τότε απο κοινού..μαζί ..αντάμα ..όλοι μας οι ΛΙΔΟΡΙΚΙΩΤΕΣ , κι' όχι οι..αλλοχωρίτες συνδημότες μας , θα αποφασίσουμε , και θα γίνουν , βεβαίω..βεβαίως , και οι σχετικές πλακετο..βραβεύσεις .....

   Ας σοβαρευτούμε όμως , κι ας βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους , πρώτα-πρώτα , ας δούμε ποιοί είναι οι άνθρωποι που σοβαρά , δούλεψαν , προσπάθησαν , μόχθησαν , ξόδεψαν χρόνο και χρήματα γι' αυτό το σκοπό : Αυτοί , αδέρφια , είναι οι εξής..ένας , ο Λιδορικιώτης Γιώργος Καψάλης , όπως αυτός είναι που ..ξέθαψε την Επισκοπή Λιδορικίου , που μερικοί την έκαναν..παντιέρα τους , βέβαια κατά καιρούς εμφανίστηκαν διάφοροι ..ερευνητές..αντιγραφείς , με διάφορες απόψεις , που δεν αντέχουν καν σε κριτική , εμείς θα προσπαθήσουμε να σας δώσουμε μιά πλήρη εικόνα , κι' εσείς θα κρίνετε και θ' αποφασίσετε .

   Ξεκινάμε απ' τις υπάρχουσες , σε βάθος χρόνου , γραφές , που είναι : Λιδορίκι , Λιδωρίκι , Λοιδωρίκι , Λοιδορίκι , και είναι επίσης γεγονός πως οι διάφορες γραφές , εμφανίστηκαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους , και συνήθως όχι ταυτόχρονα , αυτό κάτι σημαίνει , φυσικά , άλλά αυτά θα τα πούμε αργότερα .

  Ξεκινάμε λοιπόν απ' την...πηγή , από ένα σχετικό άρθρο του αξέχαστου Γιώργου Καψάλη , στην εφημερίδα " ΛΙΔΩΡΙΚΙ " , αριθ.φύλλου 34 - Σεπτεμβρίου 1984 , διαβάστε το :

" ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΛΙΔΩΡΙΚΙΟΥ "

   Το Λιδωρίκι , καρδιά κι' ανασασμός της Ρούμελης , χωμένο εκεί που σμίγουν η Γκιώνα και τα Βαρδούσια , σέρνει στα χρόνια - άλυτο μυστήριο -τ' όνομά του.

   Πολλοί καταπιάστηκαν στο να βρουν τη ρίζα , αλλά κανένας - ως τώρα τουλάχιστον - δεν έδωσε μιά εξήγηση τέλεια , απόλυτα σωστή . Ο Καμπούρογλου , εξετάζοντας πολλά " Τοπονυμικά παράδοξα " , λέει πως - τούτο το όνομα - πιθανό είναι νάχει σχέση με την Αρκαδική περιφέρεια της Λεοδώρας η Λειδώρας .

   Από μιά άποψη , αυτή η γνώμη δεν είναι και τόσο ευκολόδιωχτη , γιατί και στην μυθολογία να ψάξουμε , βλέπουμε σχέσεις ανάμεσα στους Αρκάδες τους παλιούς , και τους Αιτωλούς , κατοίκους της σημερινής Δωρίδας .

  Ίσως , λοιπόν , απ' το δένδρο λοιδοριά η αλοιδοριά η λιδοριά να βαφτίστηκε έτσι το Πελοποννησιακό εκείνο μέρος , κι' ύστερα , άποικοι που πέρασαν την αντίπερα μεριά του Κορινθιακού , κουβάλησαν και τ' όνομα μαζί τους ( μπορεί νάγινε και τ' αντίθετο ).

   Πάλι , είναι δυνατό , να μη χρωστιέται στο δέντρο Λιδοριά , όπως λέει - πάντα - ο Καμπούρογλου , αλλά σε μιά άλλη αιτία , όπως π.χ. στα Δώρα της Ήρας ( Ηροδώρα , Λιοδώρα , Λειδώρα ) .

   Ο Αραβαντινός - από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με την Ήπειρο - το αποδίδει αλλού .

   Της Αιτωλοδωρικής χώρας - γράφει - σιγά -σιγά τ' όνομα " φαγώθηκε " κι' έμεινε κάτι απ' τη μέση της , ένα " Λοδωρίκη " , που στην αρχή , σήμαινε κομμάτι της Αιτωλίας - Δωρίδας , κι' ύστερα έμεινε μόνο στη Δωρίδα . Τούτο είναι το πιό λαθεμένο απ' όλα .

   Φτάνει μονάχα να πούμε πως , Αιτωλοδωρική χώρα δεν υπήρξε ποτέ και ότι η σημερινή Δωρίδα - παλιά χώρα των Λοκρών - ονομάστηκε με το τωρινό όνομά της μετά την Επανάσταση του '21 , γιά να φανή πόσο μεγάλη είναι η απόστασή του απ' την πραγματικότητα .

   Κείνο πούναι γεγονός , είναι πως το Λιδωρίκι - είτε σαν όλης της περιφέρειας , είτε σαν του χωριού όνομα - είναι γνωστό απ' τον 8ο αιώνα μετά τη γέννηση του Χριστού . Και κει πάνω πρέπει να σταθούν οι σκέψεις . Ο Γιάννης Βλαχογιάννης - το καμάρι της Ναυπακτίας - το αποδίδει σε μιά λατινική οικογένεια GEODORIX , που πιθανώς νάζησε στα μέρη τούτα της Ρούμελης κι' άφησε - κληρονομιά στο χρόνο - τ' όνομά της .

   Δεν ξέρω που το στήριξε ο μεγάλος αυτός γείτονας . Αν όμως εννοεί , πως εκείνα που γράφει γίνηκαν με την κάθοδο των Φράγκων στην Ελλάδα , γιατί , όπως ξανάπαμε , τετρακόσια χρόνια πριν τους φίλους σταυροφόρους , τόλεγαν Λιδωρίκι το μέρος ;

   Ο Λέων ΣΤ' ο Σοφός ( Αυτοκράυορας του Βυζαντίου 886-912 μ.Χ. ), στον κατάλογο των Επισκοπών , αναφέρει και την Επισκοπή Λιδωρικιού , υπαγόμενη στην Μητρόπολη της Λάρισας . Τότε πάλι , ο Επίσκοπος Καισάρειας Αρέθας ( 850-932 μ.Χ. ) , γράφοντας γιά το που ήταν η αρχαία Πυλαία , Λιδωρίκι το λέει το μέρος . Μ' αυτά , πέφτει η θεωρία εκείνων που το αποδίδουν στους Φράγκους και μένει μόνο - που μπορεί νάχη σχέση το ψάξιμο - μήπως πάρθηκε η ονομασία από το Λατινικό GLIDORISI ,δηλαδή οι Δωριείς .

   Αν δεχτούμε πως αυτό έγινε στις σταυροφορίες , γιά τους παραπάνω λόγους , σβήνει η εκδοχή . Κι' αν πούμε ακόμα , πως βάπτισαν οι Λατίνοι το μέρος πριν έλθουν εδώ , κι αύτό δεν έχει γερές βάσεις , γιατί - μάλλον - δε θα κάνουν λάθος και πουν έτσι μιά περιοχή που δεμ ήταν η Δωρίδα , ούτε θάμενε απ' τους αγράμματους Αιτωλολοκρούς το νέο επώνυμο ίσα με τα σήμερα .

   Δεν υπάρχει , δηλαδή , περίπτωση νάχουμε νουνό απ' την ιταλική χερσόνησο . Απ' τους ξένους , κείνοι που ίσως , βάλαν το χεράκι τους είναι οι Σλάβοι . Τούτοι κατέβηκαν στον τόπο που λέμε γύρω στα 540 μ. Χ. και κάναν τις συνηθισμένες δουλίτσες τους . Μείναν χρόνια εδώ ( μέχρι το 800 πηγαινοερχόντουσαν ) και στο σημερινό Δωρικό χώρο , άφησαν ονόματα που μαρτυρούν το πέρασμά τους ( Βαρδούσια , Πλέσιβα , Γκιώνα κλπ. ) . Γεννιέται , λοιπόν , η απορία : Μήπως και το " Λιδωρίκι¨είναι Σλαβικό ;

   Πάνω από πατριωτισμούς και διαμαρτυρίες - γιά όσους σπεύσουν να φωνάξουν αντίθετα - πρέπει να ψαχτή το θέμα ( Η Ιστορία - καμιά φορά - δεν θέλει πατριωτισμό ) . Αφού βγάλαμε από τη μέση τους ξένους , ας κοιτάξουμε να δούμε μήπως κάνουμε κάτι καθαρά Ελληνικό ( το πιό πιθανο ) .

   Ύστερα απ' τον ισχυρισμό του Καμπούρογλου - που φέρνει την ονομασία απευθείας από τ' αρχαία χρόνια - δυό λύσεις - άλλες υπάρχουν . Η να το πήρε από άνθρωπο , ήρωα , διοικητή , γνωστό τέλος πάντων , η από άλλο λόγο .

   Γιά τον άνθρωπό που θάδινε τ' όνομά του σε μιά μεγάλη περιοχή κάτι θάλεγε η παράδοση .

   Δεν μας λέει τίποτα . Οι μόνοι που κάτι μπορούν νάχουν , οι γνωστοί Λιδωρίκηδες , βαφτίστηκαν έτσι όταν βρέθηκαν μακρυά από την πατρίδα τους γιά να τους ξεχωρίσουν , όπως και σήμερα γέμισε η Αθήνα " Λιδωρικιώτες " , απ' τα μέρη του Λιδωρικιού . Αυτοί -οι Λιδωρικιώτες - ήταν δυό κλάδοι και λέγονταν , ο ένας Τούντας η Ππαδογεωργόπουλος , κι' ο άλλος Σκαρλάτος . ( Γιά να μη μένη αφορμή γιά διαμαρτυρία όσων θίγονται απ' αυτό , μεταφέρω τι γράφει ο Θανάσης Λιδωρίκης στ' απομνημονεύματά του :

" Ωνομαζόμην Αθανάσιος Νικολάου Σκαρλάτος , επειδή δε οι Αλβανοί συνηθίζωσιν ίνα δίδωσιν τα ονόματα των τόπων με ωνόμαζον Θανάση από το Λιδωρίκι " ).

   Δεν υπάρχει λοιπόν - απ' ό,τι ξέρουμε - γνωστός επιφανής άνδρας ( η οικογένεια ) να βαφτίσουν μιά επαρχία ολόκληρη . Κι' έτσι , μένει " ο άλλος λόγος " .

   Είναι σκέψη δική μου , απλή , που ίσως είναι το αυγό του Κολόμβου .

  Οι Βυζαντινοι λέγαν " Λιδωρίκιον " ένα είδος αμυντικού μέσου , κάτι σαν θώρακα . Αυτό τους ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕ από τα ακόντια και τα βέλη . Αν τούτο δω το χαρακτηριστικό , το μεταφέραν στην περιοχή που τα βουνά της - οι λίθοι - την προστατεύουν και φτιάξαν το ΛΙΘΟΔΩΡΙΚΙΟΝ , δηλαδή λίθινη ( πέτρινη , βουνίσια ) ασπίδα ;

   Δεν ξέρω τι αντιρρήσεις μπορεί να γεννηθούν σ' αυτό το λογιμό . Το βλέπω όμως - χωρίς ψαχουλέματα και απίθανες εκδοχές - τύπου μακαρίτη Αραβαντινού - ως το πιό σταθερό .

Κι' είναι και τ' άλλο .

   Ο Αρέθας - πούπαμε παραπάνω - αναφέρει το Λιδωρίκι γυρεύοντας να βρη που είναι η Πυλαία , οι Θερμοπύλες οι γνωστές . Λέει ο Δεσπότης , " Κατά την Φωκίδα δε γην ην αύτη η Πυλαία . Οίμαι δε ταύτην είναι το νυν καλούμενον Λιδωρίκην ".

Γιατί "Οίμαι...λοιδορίκη " ;

   Γιατί απλούστατα , το Λιδωρίκι , όλο βουνά , έχει πολλά κοινά με το μέρος που μαζεύονταν οι Αμφικτύονες , μέρος ασφαλές , αδιάβατο , άτρωτο .

   Είναι κλεισμένο - δηλαδή - μ' ένα ΛΙΘΟΔΩΡΙΚΙΟΝ που το καλύπτει απ' όλες τις πλευρές και τούτο ο Αρέθας θα τόξερε πιό καλά γιατί το βάφτισμά του έγινε και γνώριζε το τι εσήμαινε τ' όνομα .

   Όσο γιά το πως από ΛΙΘΟΔΩΡΙΚΟΝ γίνηκε όπως το λέμε τώρα , δεν χρειάζονται πολλά . Είναι καθαρά , λόγοι προφοράς .

   Τούτη η λέξη ήταν μεγάλη και δύσκολη γιά την τραχειά γλώσσα των κατοίκων και με τη μανία πούχουμε να τα κάνουμε όλα απλά , κόψαν , συγχώνευσαν δυό γράμματα και τάβαλαν όλα στο σημερινό καλούπι , απ' όπου βγήκε το Λιδωρίκι , το γνωστό Λιδωρίκι που τόσα και τόσα έχει προσφέρει στην Ελλάδα .

   Αυτά έγραφε ο Γιώργος Καψάλης σε άρθρο του που πρωτοδημοσιεύτηκε στην ημερήσια εφημερίδα των Αθηνών " ΒΡΑΔΥΝΗ " στο φύλλο της 1-2-1965 , και αργότερα , όπως προείπαμε , στην εφημερίδα " ΛΙΔΩΡΙΚΙ ".

   Σε άλλα σχόλιά μας θα δώσουμε και όποιες άλλες σχετικές πληροφορίες , έχουμε και θα θέλαμε και από σας φίλοι μου , νάχουμε τις όποιες απόψεις σας , που ευχαρίστως προβληθούν στη Λιδορικιώτικη σελίδα .

   Μελετήστε όλα τα στοιχεία που σας δώσαμε σήμερα , σχηματίστε την άποψή σας και την περιμένουμε . 

Από την εφημερίδα Ημερήσια 

Γκιώνα από της εκδόσεις της Ημερησίας 

---

Για τα αντισταθμιστικά... ΚΑΠΟΙΟΙ ΜΑΛΩΝΑΝΕ ΣΕ ΞΕΝΟ ΑΧΥΡΩΝΑ Πρόταση προς το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Δωρίδος Του Γιώργου Φωτόπουλου M. sc. Τέως Προέδρου Κοινότητας Λιδωρικίου Παρακολουθώντας επί δεκαετίες τις δημόσιες τοποθετήσεις τοπικών αρχόντων, πολιτικών, πολιτικάντηδων, αλλά και τις καφενειακές συζητήσεις για τα αντισταθμιστικά της λίμνης Μόρνου, είπα τώρα που γέρασα να καταθέσω κι εγώ κάποιες σκέψεις και μία πρόταση. Όσο πιο πολλά χρόνια περνούν, τόσο αυξάνονται οι μνηστήρες αντισταθμιστικών όσο και οι απαιτήσεις τους, γεγονός που εξασθενεί τις δίκαιες απαιτήσεις των πραγματικά πληγειθησών περιοχών και κοινοτήτων. Διάβασα π.χ. ότι ο κ. Δήμαρχος Δελφών απαιτεί λέει αντισταθμιστικά…γιατί η ΕΥΔΑΠ τους πήρε το νερό (πηγάζει από τα βουνά που τώρα με τον Καλλικράτη ανήκουν στο Δήμο Δελφών, ενώ όταν έγινε το έργο ανήκαν στις τοπικές κοινότητες). Ξεχνάει ο κ.Δήμαρχος, ότι οι τ. Δήμοι Άμφισσας, Ιτέας, Γαλαξιδίου, Δεσφίνας, κ.ά. αν και ουδόλως επλήγησαν από το φράγμα του Μόρνου, παίρνουν επί δεκαετίες αντισταθμιστικά με τη μορφή δωρεάν περίπου ύδρευσης και δεκάδες θέσεις εργασίας της ΕΥΔΑΠ στην Άμφισσα. Ποιες όμως είναι πραγματικά πληγείσες κοινότητες και σε ποιο βαθμό; Ολοσχερώς του Καλλίου, αλλά και έμμεσα του Κλήματος που ήταν άμεσα συνδεδεμένο με το Κάλλιο. Το Λιδωρίκι έχασε το 100% της ιδιωτικής καμπίσιας αρδεύσιμης γόνιμης γης, τα καλύτερα δημοτικά εδάφη για βοσκοτόπια και ζωτικό χώρο ανάπτυξης που βρίσκονται τώρα στον πυθμένα της Λίμνης. Είναι σαν η Αθήνα να καλύφθηκε με νερό και να μείνει μόνο ο Υμηττός και η Πάρνηθα. Το Λευκαδίτι έχασε όλα τα ποτιστικά του χωράφια. Η Γρανίτσα (Διακόπι) μεγάλο μέρος απ’ τα ισιάδια (καμπίσια χωράφια και βοσκοτόπια), αλλά κυρίως αποκόπηκε συγκοινωνιακά από το Λιδωρίκι – Άμφισσα – Αθήνα, αφού τετραπλασιάστηκε η απόσταση οδικώς ως το Λιδωρίκι. Ο Κόκκινος είχε την ίδια τύχη, δηλαδή σκεπάστηκαν με νερό όλα τα καλά χωράφια και οι λογγές και πενταπλασιάστηκε η απόσταση ως το Λιδωρίκι. Για τα χωριά της Βορειοδυτικής Δωρίδας (Κροκύλειο – Πενταγοί– Αρτοτίνα – Δάφνος – Διχώρι – Ψηλό Χωριό – Κριάτσι – Αλεποχώρι – Κερασιά – Τρίστενο) πολλαπλασιάστηκε η απόσταση ως Λιδωρίκι – Άμφισσα. Τα χωριά Άβορος και Δωρικό (Σεβεδίκο) έχασαν όλα τα παραποτάμια χωράφια και ζωτικό παραποτάμιο δημόσιο χώρο, ενώ και γι’ αυτά πολλαπλασιάστηκε η απόσταση έως το Λιδωρίκι – Άμφισσα. Η Λεύκα και Πεντάπολη έχασαν όλα τα καλύτερα χωράφια τους και όλα τα δυνητικά ποτιστικά. Επιπλέον, όλα τα προαναφερθέντα χωριά και ο Κονιάκος, Μαλανδρίνο, Βραίλα, Αμυγδαλιά, Σκαλούλα, Σώταινα επλήγησαν από την αυστηρή Νομοθεσία προστασίας της λεκάνης απορροής που απαγορεύει κάθε βιοτεχνική ή βιομηχανική δραστηριότητα 1.500 μέτρα από την Ανώτερη στάθμη της Λίμνης και για ρυπογόνες δραστηριότητες ως τις κορυφές των βουνών. Τα χωριά που αναφέρω καταδικάστηκαν έτσι σε θάνατο, αφού τους αφαιρέθηκαν «γη και ύδωρ», απαραίτητα για τη Γεωργία και τους απαγορεύτηκε το επόμενο στάδιο επιβίωσης, δηλαδή η βιοτεχνική – βιομηχανική παραγωγή. Ας μη μιλήσουμε ότι απαγορεύονται οι κτηνοτροφικές μονάδες που προϋπήρχαν!!! 1.500 μέτρα από τη Λίμνη, η χρήση λιπασμάτων ή φυτοφαρμάκων αν κάποιος θέλει να καλλιεργήσει π.χ. φρουτόδεντρα στα λίγα χωράφια που απέμειναν και άλλα γλαφυρά και ωραία, διότι οι νομοθέτες αντιμετώπισαν την περιοχή μας σαν να ήταν ακατοίκητη και ουσιαστική συνέπεια της νομοθεσίας είναι να καταλήξει ακατοίκητη! Σε ποιον ανήκει το νερό; Οι Αμφισσείς κ.ά. θεωρούν ότι τους ανήκει γιατί πηγάζει απ’ τα βουνά που ανήκουν (τώρα) διοικητικά στον Δήμο τους. Όλοι οι Φωκείς ότι τους ανήκει γιατί τότε διοικητικά υπήρχε ο νομός Φωκίδας. Το νερό όμως ανήκει κατά παράδοση και διεθνώς στους κοντινότερους άμεσους χρήστες, και όσο συνεχίζει τον ρου του στους επόμενους, μεθεπόμενους κ.λ.π. Απ’ τη Στρώμη, Μαυρολιθάρι και Αθανάσιο Διάκο, Κονιάκο, Λευκαδίτι, Λιδωρίκι κ.λ.π. ως το σημερινό φράγμα υπήρχαν ποτιστικά αυλάκια που ξεκινούσαν απ’ το ποτάμι και πότιζαν χωράφια, περιβόλια και λογγές, ενώ κατά μήκος του ποταμού υπήρχαν δεκάδες νερόμυλοι, οι οποίοι αφού δε χρειάζονται σήμερα, θα μπορούσαν να παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα, πηγή πλούτου αλλά και άλλων δραστηριοτήτων για τις κοινότητες αυτές. Το υπόλοιπο νερό έφθανε στο Δέλτα του Μόρνου όπου κι εκεί ποτίζονταν χωράφια. Αν λοιπόν οι Αθηναίοι κ.ά. έπαιρναν το νερό από τις εκβολές του Μόρνου αντί να χύνεται στη θάλασσα, ουδέν πρόβλημα. Το πήραν όμως για μερικούς (που αναφέρω παραπάνω και όχι όλους τους Φωκείς) μέσα από το σπίτι τους, άλλων (Καλλιέων) αφού το κατέστρεψαν, άλλων αφού πήραν το μισό και τη μισή αυλή τους και άλλων λίγο ή πολύ αφού τους πήραν τα χωράφια και τον ζωτικό τους χώρο. Αυτές λοιπόν οι συγκεκριμένες κοινότητες επλήγησαν – ΟΧΙ ΟΛΗ Η ΔΩΡΙΔΑ/ΦΩΚΙΔΑ – και πρέπει να αποζημιωθούν-ενισχυθούν για να επιβιώσουν και αν είναι δυνατόν να ξανανθίσουν. Τα αντισταθμιστικά επί δεκαετίες επαναλαμβάνονται ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ ή ΓΡΑΠΤΑ σε συζητήσεις με πολιτικούς, υπουργούς κ.λ.π. που έρχονται και παρέρχονται, όπως και οι τοπικοί άρχοντες για τους οποίους δεν υπάρχει συνέχεια. Ο ίδιος προσωπικά υπήρξα για ένα φεγγάρι Πρόεδρος Κοινότητας Λιδωρικίου, αλλά και λόγω ηλικίας έχω παρακολουθήσει την ιστορική εξέλιξη του θέματος. Οι πολιτικοί διαχρονικά όχι μόνο αθέτησαν τις υποσχέσεις τους (από το σχεδιασμό, περάτωση του έργου και μέχρι σήμερα), αλλά δεν τις μετέφεραν στους επόμενους. Η ΕΥΔΑΠ οδεύει προς ιδιωτικοποίηση, επομένως οι πολιτικοί – Κυβέρνηση της οποίας οι πληγείσες περιοχές είχαν ως συνομιλητές κι υποσχεσιολόγους ως σήμερα, θα χάσουν τον έλεγχο της ΕΥΔΑΠ και επειδή η χώρα μας δε διαθέτει ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΥΔΑΤΩΝ ( ναι, υπάρχει και τέτοιο στη Σουηδία με τα πολλά ποτάμια και τις λίμνες, που δικάζει τέτοιες υποθέσεις) επείγει κατά την κρίση μου και γι’ αυτό προτείνω… «Την άμεση Προσφυγή του Δήμου Δωρίδας, για λογαριασμό του πρώην Δήμου Λιδωρικίου και ακριβώς και μόνο των πληγεισών κοινοτήτων, στα Ελληνικά Δικαστήρια κατά του ελληνικού κράτους απαιτώντας»: Αποζημιώσεις (αντισταθμιστικά) για τις μέχρι σήμερα απώλειες-ζημιές των πληγεισών κοινοτήτων. Επιβολή μόνιμης αντισταθμιστικής αποζημίωσης υπέρ της ανάπτυξης των πληγεισών κοινοτήτων και ΟΧΙ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ. Δικαίωμα απεριόριστης δυνατότητας χρήσης των νερών των ποταμιών και της Λίμνης για οποιαδήποτε χρήση (αρδευτική, βιομηχανική) από τους κατοίκους και μελλοντικούς κατοίκους των πληγεισών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένης και της υδροδύναμης για παραγωγή ηλεκτρισμού. Αποκλειστικό δικαίωμα αλίευσης και αδειοδότηση ερασιτεχνικής αλιείας για ξένους στις πληγείσες κοινότητες και τους κατοίκους τους. Ελάφρυνση των περιβαλλοντολογικών περιορισμών που επιβάλλει η νομοθεσία ή αντίστοιχα ισχυρή ενίσχυση από το κράτος ήπιων μη ρυπογόνων επενδύσεων, για να εξασφαλιστούν θέσεις εργασίας. Οτιδήποτε λογικό και αιτιολογημένο ζήτημα ενδεχομένως μου διαφεύγει στο παρόν συνοπτικό σημείωμα. Η Δημοτική Αρχή για λόγους συνέχειας και συνέπειας(η διαδικασία θα είναι μακροχρόνια, παρεμβάλλονται εκλογές νέων δημοτικών αρχόντων κ.λ.π.) θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να ορίσει επιτροπή υποστήριξης, αποτελούμενη από ένα κάτοικο εγνωσμένου κύρους από κάθε πληγείσα κοινότητα, η οποία θα υποστηρίζει με συλλογή λεπτομερειακών στοιχείων, επιχειρημάτων κ.λ.π. τους νομικούς του Δήμου. Επίσης, θα επιδιώκει δημοσιότητα για να κρατά στην επικαιρότητα το θέμα, θα ενημερώνει τους δημότες και μετοικίσαντες συγχωριανούς μας, δεδομένου ότι οι νέοι μας φυσικά έχουν άγνοια για το ιστορικό υπόβαθρο του ζητήματος. Ο Δήμος οφείλει να κάνει έκκληση σε Νομικούς και Ειδήμονες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για να βοηθήσουν, με επιχειρήματα ή δεδικασμένα παρομοίων υποθέσεων, τους δικηγόρους που θα ορίσει ο Δήμος. Σε περίπτωση αρνητικού για μας αποτελέσματος, ο Δήμος να ετοιμάζεται για εφέσεις μέχρι εξάντλησης των ένδικων μέσων στην Ελλάδα, ώστε να μπορεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.    Υ.Γ. Οι κατά φαντασίαν και μη άμεσα πληγέντες διεκδικητές αντισταθμιστικών, αν συνεχίσουν να μη ντρέπονται ας πράξουν κατά την κρίση τους. Υπάρχουν δε ψυχίατροι και πολύ καλά ψυχοφάρμακα. Πρέπει όμως εν κατακλείδι να καταλάβουν ότι κάνουν ζημιά στις πραγματικά πληγείσες κοινότητες, διότι τα δικαστήρια δε λειτουργούν σαν τους πολιτικάντηδες, ούτε επιδικάζουν αποζημιώσεις σε θύματα και τραυματίες και ταυτόχρονα στους θεατές του δυστυχήματος.

πόσες ιστορίες ακούγαμε για λάμιες , βέτσκιες, στοιχειά, και άλλα αλλόκοτα πλάσματα από τις γιαγιάδες και τους παππούδες και από άλλους συγχωριανούς μας γύρω από το τζάκι η στα καφενεία του χωριού μας....

Κ Μ

Δαίμονες – Βρυκόλακες & δοξασίες του λαού μας

(του Ζάχου Ξηροτύρη)

Κυκλοφορούν στην ύπαιθρο πολλοί δαίμονες. Τα μυστηριώδη αυτά φαινόμενα, έχουν σάρκα και οστά κατά την λαϊκή αντίληψη και εισχωρούν παντού και σε χώρους και σε τόπους και σε άτομα μέσα.

  Εισχωρούν στον άνθρωπο και του αλλάζουν την συνείδηση και τις πεποιθήσεις και τον οδηγούν σε κάθε πονηρό και κακό. «Μπήκε ο δαίμονας μέσα του», είναι συνηθισμένη φράση των χωριανών μας σε τέτοιες περιπτώσεις ή «εκεί τον έσπρωξε ο δαίμονας», που έβαλε την ουρά του γιατί τονδιάβολο τον δέχονται με μακριά ουρά, που όπου εισχωρήσει φέρνει κακίακαι διχόνοια.

Όλοι πιστεύουν ότι οι κακές πράξεις είναι των δαιμόνων και θέλουν να απαλλαγούν. Άλλοι προσφεύγουν τότε στον παπά και αντιπρόσωπο του Θεού, για να διώξει τους δαίμονες με αγιασμούς και ευχολόγια, άλλοι πάλι πιστεύουν ότι προληπτικά ή κατασταλτικά μπορούν να εμποδίσουν ή καταστείλουν τις δαιμονικές ενέργειες με αντίδοτα και σαν τέτοια μεταχειρίζονται τα ξόρκια. Όλα αυτά είναι έργα του διαβόλου του πρίγκηπα αυτού του σκότους, με την αστείρευτη διαβολική σκέψη στα βάθη της ψυχής και την εφευρετικότητα του, σε πράξεις αντίθετες προς το θείο έργο, με τις οποίες ωθεί τον άνθρωπο και τον καθιστά υπόδουλο της εσωτερικήςκακίας του με μολυσμένο τον νου και την καρδιά.

Αστείρευτο το φρέαρ της σατανικής εφευρετικότητας, την οποία η διαβολική προσωπικότητα του μεταχειρίζεται να ενσπείρει διχόνοιες και εγκληματικότητες μεταξύ του ανθρωπίνου γένους.

Στη φαντασία του λαού ο διάβολος δεν είναι σχήμα λόγου, αλλά προσωπικότητα αόρατη, διαθέτει δε στρατιές δαιμόνων, οι οποίοι περικυκλώνουν τους ανθρώπους με την απανταχού παρουσία τους και επιδιώκουν να τουςεμβάλλουν σε πειρασμούς και αμαρτίες και ιδία αρέσκεται πολύ η διαβολική προσωπικότητα να εισχωρεί και να δημιουργεί οικογενειακές διενέξεις και γι’ αυτό οι χωριανοί λένε την πρόχειρη φράση τους σε τέτοιεςπεριπτώσεις «πυρχώρησε (προχώρησε) μέσα στο σπίτι ο τρισκατάρατος».

Τρις καταραμένο θεωρεί ο λαός τον διάβολο, όπως και τον Ιούδα που πρόδωσε τον Χριστό. Ακατάβλητοι οι δαίμονες και περίτεχνοι, μόνον ο Άγιος Δημήτριος και ο Άγιος Γεώργιος με τα κοντάρια τους τούς χτυπούσαν. Μόνο αντίδοτο φάρμακο για να τον αποβάλει ο άνθρωπος που τον καβαλικεύει ο διάβολος είναι το «άγιασμα» το αγιασμένο νερό των φώτων και το σημείο του σταυρού, αυτά τα δυο και το λιβάνι τα τρέμει ο δαίμοναςκαι γι’ αυτό ο λαός λέει θέλοντας να προσωποποιήσει το φόβο, «τρέμει σανο διάβολος το θυμιάμα».

Οι οπαδοί του διάβολου, οι άδικοι και κακοί κατά την επίγεια ζωή, και προπαντός οι αφορεσμένοι ή ξεχρονιασμένοι, που τους λένε στο χωριό καιαλειτούργητους, δεν αποσυντίθενται κατά την λαϊκή αντίληψη και συνήθωςβρυκολακιάζουν και γυρίζουν γύρω στο χωριό ή στο νεκροταφείο καιπλανάται η σκιά τους σαν φάντασμα, ή τον βλέπουν πολλοί (με τη φαντασίατους βέβαια) στον ύπνο τους ή και στο ξύπνιο τους να περπατά και ναγυρίζει τις νύχτες γύρω στο χωριό. Για εξιλέωση τότε διαβάζουν έναευχέλαιο και οι χωριανοί δίνουν συγχώρεση για να εύρει έλεος η ψυχή τουβρυκολακιασμένου.

Άλλο μέσο για να τον απομακρύνουν το βρυκόλακα από το σπίτι που έκαμε την εμφάνιση του είναι να γυρίσουν τη σιδηρωστιά ανάποδα. Βλέπει τη δαιμονικό τη σιδηρωστιά ανάποδα και καταλαβαίνει ότι έγινε αντιληπτό και φεύγει. Γι’ αυτό συχνά πυκνά ακούει κανένας τις γυναίκες του χωριού να λένε όταν τελειώσουν το μαγείρεμα και κατεβάσουν τον τέντζερη «μαρήβγάλε τη σιδηρωστιά να μη μαγειρεύει ο δαίμονας».

  Δεν πρέπει να μένει η σιδηρωστιά στη φωτιά μετά το μαγείρεμα γιατί ταβρίσκει έτοιμα και απηθώνει αμέσως το δικό του τσουκάλι ο δαίμονας καιστρογγυλοκάθεται και μαγειρεύει. Και άλλη θαυματουργή ιδιότητα έχει ησιδηρωστιά γυρισμένη ανάποδα στην αυλή, σταματάει το χαλάζι ή τη βροχή όταν απειλείται καταιγίδα και καταστροφή. «Βγάλε παιδάκιμ’ τη σιδηρωστιά στην αυλή και γύρισε την ανάποδα», θα μας χάσει η βροχή ή το χαλάζι.

Τους βλέπει τους βρυκόλακες η λαϊκή φαντασία ολοφάνερα να κινούνται και να μετακινούνται και πάντα κρατούν φως. Είναι το φώσφορο που παράγεται συνήθως στα νεκροταφεία ή στους βάλτους, μία γλυώδης ύλη φωσφορούχα, την οποία ο αέρας μετατοπίζει και ο λαός δια της φαντασίας του την θεωρεί ως μετουσιωθέντα άνθρωπο σε βρυκόλακα και την λάμψη ασύλληπτη. Τί δεν κάνει η φαντασία και ο φόβος του ανθρώπου, ολόκληρα χωριά οπλίζονται να κυνηγήσουν τα φαντάσματα και τα σπίτια όλα κλείνουν και αμπαρώνουν, πριν ακόμα νυχτώσει, όταν διαδοθεί εμφάνιση βρυκόλακα. Ο ξορκισμός του βρυκόλακα πρέπει να γίνεται Σάββατο, γιατίτότε είναι ανίσχυροι χωρίς δύναμη και εξουσία και ούτε εμφανίζονται Σαββατόβραδο ποτέ.

Και οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι το Λάζαρο μετά την ανάσταση του τον θεωρούσαν για βρυκόλακα που σηκώθηκε με σατανική δύναμη, γιατί όπως έλεγαν για το Χριστό «εν τω άρχοντι των δαιμονίων εκβάλλει τα δαιμόνια».

Όλα τα δαιμόνια σαν τα ξορκίσεις, τα λιβανίσεις, ή διαβάσει ο παπάς, φεύγουν όλα μαζί πατείς με πατώσε και γίνονται αέρας, γι’ αυτό βλέπομε καλά καθούμενα τον ανεμοστρόβιλο που φεύγει με ιλιγγιώδη ταχύτητα καιότι βρει μπροστά του τα παρασύρει, αν προφθάσεις και τον φτύσεις και τουπεις «φτου μασκαρά τρεις φορές» τότε θα διαλυθεί αμέσως το αερικό, οανεμοστρόβιλος, έτσι και δεν προφθάσεις, είναι ικανός να παρασύρειδέντρα ολόκληρα και ανθρώπους, και ολόκληρο αλώνι, όχι μόνο το άχυροαλλά και το λιώμα όλο, μαζί με τον καρπό μπορεί να αφανίσει εντόςδευτερολέπτου και αρέσκεται πολύ το αερικό, όπως όλα τα δαιμόνια καιτελώνια να περνούν από τα αλώνια και τις ράχες.

Πλησιάζουν 120 χρόνια τώρα που μεγάλος ανεμοστρόβιλος παρέσυρε τρία κορίτσια που πήγαν για ξύλα πέρα στου (Κουβέλη) και γύριζαν φορτωμένα. Έφθασε ο ανεμοστρόβιλος, τα σήκωσε τα κορίτσια και τα πέταξε μακριά στο ρέμα. Η Καλτσοφώτω πέθανε επί τόπου, ηΖαχαρομαρία τραυματίσθηκε και έζησε 80 χρόνια κουτσή, για να διηγείταιτη δύναμη αυτού του δαιμονισμένου αέρα και η τρίτη κοπέλα έζησε μεν, αλλά έκαμε πολύ καιρό να συνέλθει.

Οι προλήψεις έχουν φωλιάσει και έγιναν σύντροφος αχώριστος στην καθημερινή ζωή για τον άνθρωπο. Και τα όνειρα ακόμα επηρεάζουν τους ανθρώπους, όσο και αν δεν θέλομε από εγωισμό να το παραδεχθούμε. Μπορεί να λένε οι σοφοί ότι εκείνος που δίνει σημασία στα όνειρα μοιάζει με κείνο που κυνηγάει τη σκιά του, εν τούτοις έχουν μεγάλη επίδραση στολαό και γενικά σε κάθε κοινωνική τάξη και μπορεί να πει κανείς, ότι τοφαινόμενο παρουσιάζεται ως Οικουμενικό και λέει ο Ιπποκράτης «όταν τοσώμα καθεύδει ο νους εγρηγορεί».

Άλλωστε η επίδραση των ονείρων χρονολογείται από την εποχή των Φαραώ, που ο Ιωσήφ έδωσε την εξήγηση του ονείρου των επτά αγελάδων και των επτά σταχιών. Όλοι οι άνθρωποι επηρεάζονται από τα όνειρα, με τις διάφορες ερμηνείες που δίνουν, αφού και ονειροκρίτες υπάρχουν ακόμη βιβλία ολόκληρα. Όλοι ζητούν ερμηνεία του ονείρου των και συμβουλεύονται και άλλους, βάρδα μόνο όταν ονειρευθείς χρήματα, τότε δεν πρέπει να μάθει κανείς το όνειρο σου, γιατί αμέσως γίνονται κάρβουνα. Πόσα τέτοια παραδείγματα δεν φέρνει ο λαός και «άνθρακες ο θησαυρός».

  Άπειρα είναι τα όνειρα και περίεργα μα οι χωριανοί μας σχεδόν ταυτόσημα τα εξηγούν, ιδίως όταν πρόκειται για θάνατο ή αρρώστια. Είδες γύφτισσα στον ύπνο σου, ετοιμάσου για αρρώστια στον ξύπνιο σου. Δόντιέβγαλες και σε πόνεσε; θανατικό του σπιτιού ή στενού οικείου άφευκτος. Θολό ποτάμι πέρασες; αλλοίμονο στεναχώρια μεγάλη θα περάσει, το λέεικαι το τραγούδι, «απόψε είδα στον ύπνο μου, είδα και στ’ όνειρο μου, θολόποτάμι πέρασα, θολό κατεβασμένο». Καφέ ήπιες, πίκρα μεγάλη, όπως καιτο γλυκό στρέχει στ’ ανάποδα.

Μια πρόληψη που έχει κυριαρχήσει και είναι και επιζήμια είναι η πρόληψη της Τρίτης, ημέρα αποφράς. Από την πανάρχαια Αίγυπτο, την αρχαία Ελλάδα και τη Ρωμαϊκή εποχή, κληρονομήσαμε αποφράδες ημέρες και ώρες και μήνες. Τον ανθοστόλιστο Μάη δεν τον συμπαθεί η πρόληψη και γάμος δεν γίνεται άλλος λέει γιατί παντρεύονται τα γαϊδούρια και άλλοι γιατί το μήνα αυτό είναι η γιορτή της Αγίας Μαύρας και όλα μαύρα και σκοτεινά θα παν στο γάμο. Ειδικά για μας τους Έλληνες η Τρίτη και ο Μάιος είναι χρονικά σημεία που χάσαμε την πόλη και όλη μας η αυτοκρατορία υποδουλώθηκε.

Δεν ξεκινούν για μεγάλες δουλειές την Τρίτη, ούτε σπίτι θεμελιώνουν, ούτε για συμπεθεριό πηγαίνουν, ούτε και νυφικά κόβουν την Τρίτη, μα ούτεκαι ταξιδεύουν. Και στους διαπληκτισμούς τους, στα μικρομάγκανα οιχωριανοί φυλάγονται την Τρίτη και ακούς και λένε «φύγε από δω σήμεραΤριτιάτικα να μη γίνει κείνο που δεν ξανάγινε», υπονοώντας μεγάλο κακό. Ακόμα και τους τριτογεννημένους ο λαός τους θεωρεί ως κακούς καιδύστυχους αντίθετα προς τους τυχηρούς και ευτυχισμένους Σαββατογεννημένους.

Όλα ανάποδα θα τα φέρει η Τρίτη όπως και ο αριθμός «13». Εβραϊκός πόντος λένε στα χαρτιά οι παίχτες του χωριού, σίγουρα θα χάσεις. Όλοι τοναποφεύγομε και όλοι τον φοβόμαστε τον αριθμό αυτό, ότι φέρνει δυστυχία, κακοδαιμονία και αποτυχία στους σκοπούς μας. Είναι και αυτή μια κακή πρόληψη, υπόλειμμα και δεν είναι πρόληψη του χωριού ή πανελλήνια μόνο, αλλά διεθνές. Ο αθώος αυτός αριθμός έπεσε σε δυσμένεια καιη δυσμένεια προήλθε, διότι δεν διαιρείται εύκολα, ενώ το «12 » διαιρείταισε ίσα μέρη και γι’ αυτό αντίθετα προς το «13» το έχομε σε μεγάλη υπόληψη, αφού και οι απόστολοι «12» ήσαν και όχι «13». Δεν κατέχονται από δεισιδαιμονίες και προλήψεις, μόνο λαοί ή άτομα απολίτιστα και αμόρφωτα, αλλά και λαοί πολιτισμένοι και άνθρωποι διακρινόμενοι σε μόρφωση. Ο Αύγουστος ο ισχυρότερος αυτοκράτορας της Ρώμης, ο οποίος διεκρίνετο για το πρακτικό του πνεύμα και την αντικειμενικότητα της κρίσης του τα μέγιστα, κατείχετο από τοιαύτας προλήψεις, ώστε έφερε δέρμα φώκιας για να προστατεύεται από τους κεραυνούς, επίστευε στους οιωνούς και χρησμούς και δεν ταξίδευε ποτέ Τρίτη.

Ο λαός μας όλος κυριαρχείται από προλήψεις και οι χωριανοί μας απλοϊκοί και περιορισμένης μόρφωσης, έχουν δεύτερη θρησκεία τις προλήψεις, φοβούμενοι τη αόρατη και ανεξήγητη επιβολή και δύναμη που κατευθύνει τις κακές πράξεις σε βάρος των ανθρώπων. Ποτέ δεν δανείζουνφωτιά, αλάτι και προζύμι μετά το ηλιοβασίλεμα ή αν έχουν γκαστρωμέναζωντανά, γιατί υπάρχει κίνδυνος να απορρίξουν. Ούτε λούζονται ούτε τανύχια κόβουν ορισμένες ημέρες, «Τετάρτη και Παρασκευή μη λούζεσαι, τανύχια σου την Κυριακή μην κόβεις αν θέλεις να προκόβεις».

  Το σαπούνι και το αλάτι πρέπει να μην τα πιάσει στα χέρια του ο ένας απότον άλλο, γιατί γίνονται αιτία διαπληκτισμών. Όταν φεύγει κανείς από τοσπίτι για ταξίδι δεν κάνει να σκουπίσουμε, σημαίνει πως ξεκαθαρίζομε τιςσχέσεις μας με τον άνθρωπο αυτό, ενώ άμα φεύγει ανεπιθύμητος, τότε  σκουπίζομε  ή  ρίχνομε  αλάτι πίσω.   Όταν έρχεται φίλος  που  τον πονέσαμε ρίχνομε σίδηρο στην πόρτα να πατήσει απάνω. Αν στη συζήτηση προκύπτει κάτι κακό ή ανεπιθύμητο λέμε χτύπα ξύλο ή κουνήσου από τον τόπο σου, κούφια η ώρα, δάγκωσε τη γλώσσα σου, σκόρδα στα μάτια σου, κατ’ αντίθεση που όταν περιμένομε κάποιο καλό λέμε «καλομελέτα κιέρχεται».

Το φίδι επειδή αρχίζει από «Φ» και επειδή είναι κρύο πράμα και κάνει και κακό, το καλοπιάνομε και το θεωρούμε φίλο, όταν είναι του σπιτιού φίδι, εχθρό δε το φίδι του δρόμου. Ακόμα και ζητήματα σοβαρά που δεν μπόρεσε μέχρι σήμερα να λύσει η επιστήμη, τα λύνει η απλοϊκότητα και ηφαντασία των γυναικών. Τα λύνουν γυναίκες απλοϊκές όπως είναι η ατεκνίαπου δίνουν για φάρμακο το άτεκνο βοτάνι και το δίνουν για να σταματήσουν τα πολλά παιδιά που γεννιούνται ή το δίνουν για εκδίκηση, ναμείνει άκληρη εκείνη που παντρεύτηκε, έστω και εν αγνοία της αν το φάει. Ή το αρσενικοβότανο που φυτρώνει πιο πάνω από το χωριό στην Πλούμποκαι τον Αετό και είναι από τα αλάθευτα όπως λεν οι γυναίκες, μόλις τοπάρει η γυναίκα και συνήθως το παίρνουν οι νυφάδες, που φροντίζει ηκαλή πεθερά με τρόπο, από την επομένη του γάμου, αν μη και από τηνΚυριακή που θα ‘ρθει στο σπίτι, με κάποιο μυστικό τρόπο, να δώσει στηνύφη να φάει, για να διαιωνίσει το γένος με αρσενικό το πρώτο παιδί. Κιαυτά τα κατοικίδια έχουν τέτοιες μαγικές ιδιότητες προς το κακό και ενίοτεπρος το καλό.

Κακό μεγάλο το ούρλιασμα του μούργου, όπως και το βουμπίρικο αυγό της κότας και κακό μεγάλο πάλι ή ζημιά στο σπίτι, αν η κότα λαλήσει σαν κόκορας. Ψάρια είδες στον ύπνο σου λαχταριστά και ωραία; λαχτάρα μεγάλη σε περιμένει. Βούιξε το αυτί σου το δεξιό, καλό χαμπέρι θα ‘χεις, βούιξε τ’ αριστερό, σπεύσε αμέσως να ενώσεις τον αντίχειρα και το μέσο δάκτυλο και από το αριστερό προς το δεξιό αυτί, να πεις τρεις φορές «σε καλό να πάει».

Παίζει το δεξί σου μάτι, χαμπέρι καλό θα μάθεις, μπουσούλισε ο δράκος ήη κοτσόρω ή ξεφορτώθηκε (τινάχθηκε) η κότα στην αυλή; αλάθευτο μουσαφίρης θα ‘ρθει. Τρίχα της κεφαλής σου κρέμασε στο μέτωπο σου, γράμμα θα λάβεις. Αστέρι πέφτει προς το μέρος που είναι η καλή σου, χαιρετίσματα στείλε με τ’ αστέρι, και η καλή σου θα σε θυμηθεί την ίδια στιγμή που θα ‘χει φθάσει το αστέρι, όπως σε θυμάται και με το φτάρνισμα και το λόξιγκα.

Θέλεις να δεις πότε η διεθνής κατάσταση θολώνει; κοιτάζεις την πλάτη του αρνιού και το βλέπεις ολοφάνερο. Θέλεις να προετοιμασθείς προ της κηρύξεως πολέμου, θα σου το βεβαιώσουν οι βράχοι όταν ξεκόβουν και πέφτουν, προμηνύουν άφεκτα επιστράτευση και πόλεμο.

Ποια πρώτη και ποια τελευταία από τις προλήψεις του κακού, που κατατυραννούνται οι καλοί μας χωριανοί, να προσπαθήσουν να προφυλαχθούν, πάντα όμως κάποιο αντίδοτο προσπαθούν να βρουν να αποτρέψουν τα μελλούμενα.

Πολλά είναι τα κακοποιό πνεύματα και πολλές οι προφυλάξεις που παίρνει ο λαός προς απόκρουση. Υπάρχουν όμως και αγαθά πνεύματα που φέρνουν την ευτυχία και το γούρι. Για την τύχη έχει πια καταντήσει πίστη ασάλευτη, ότι αυτή υπάρχει και ρυθμίζει το παρόν και το μέλλον του ανθρώπου.

Εμείς, μάλιστα, οι έλληνες την πιστεύαμε και για θεά και είναι γνωστές οιτρεις θεές της τύχης από την μυθολογία, η Κλωθώ, η Άτροπος και η Λάχεση. Με τη γέννηση κάθε ανθρώπου γεννιέται και η τύχη του, η οποία είναι τυφλή και έτσι τυχαίως συναντά τον άνθρωπο που θα τον κάμει ευτυχή, «Δεν μου φταίει κανένας, φταίει η στραβή η τύχη μου», λένε συχνάπυκνά στο χωριό μας.

Αδέλφια είναι η τύχη και το γούρι. Η τύχη και το γούρι είναι για τον άνθρωπο συναισθήματα παμπάλαια και χρονολογείται η ζωή τους όσο και ηζωή του ανθρώπου. Δεν υπάρχει άνθρωπος είτε σε πολιτισμένους, είτε σεαπολίτιστους λαούς που, είτε μικρός είτε μεγάλος να μην έχει φορέσει ένακάποιο φυλαχτό, πιστεύοντας σε μια ανεξήγητη μαγική δύναμη που τηνονομάζομε γούρι. Η λογική μας επιβάλει να αποκρούσουμε την ύπαρξη μιας τοιαύτης μυστηριώδους δυνάμεως. Όλοι ειρωνευόμαστε τις προκαταλήψεις, μία όμως ανεξιχνίαστη εσωτερική δύναμη παραμένει στο υποσυνείδητο μας και μας αφήνει μια αμφιβολία αν το «γούρι» υπάρχει ή δεν υπάρχει.

Όλα αυτά είναι κατάλοιπα του αποτάτου παρελθόντος. Άπειρες είναι οιδοξασίες και τα περίεργα του κόσμου. Ένας άλλος περίεργος κόσμος τηςυπαίθρου, με ξέχωρες συνήθειες, δικούς του συναισθηματισμούς και θεωρίες, σαν να είναι κάτι ξέχωρο από τον άλλο κόσμο, με δική του νοοτροπία, με ξέχωρες προλήψεις και προκαταλήψεις, ένας κόσμοςαιθεροβάμων, που βρίσκεται σε άλλους κόσμους, σε όνειρα και σεσύννεφα, που άθελα του δουλεύει η φαντασία του και για τη μεγάλη τουςφαντασία τους λένε και ψευδοποιούς τους κυνηγούς, είναι ο κυνηγετικόςκόσμος.