Μεγάλοι Δωριείς: Δημήτριος Κάππος (1904–1985)

 

Δημήτριος Κάππος (1904–1985)

Το μεγάλο τέκνο της Δωρίδας

Στο άκρο της Φωκίδας, εκεί όπου τα βουνά αγκαλιάζουν τον Μόρνο και οι πλαγιές του Γκιώνας καθρεφτίζουν την αγριάδα της ελληνικής φύσης, γεννήθηκε το 1904 στο Λιδωρίκι ένας άνθρωπος που έμελλε να πορευτεί μακριά από την πατρική γη, αλλά να την κουβαλά πάντοτε μέσα του. Ο Δημήτριος Κάππος, γιος του Ανδρέα, άφησε από νωρίς να φανεί η κλίση του στα γράμματα και ιδιαίτερα στη μαθηματική σκέψη, εκεί όπου η λογική συναντά την ποίηση των αριθμών.

Τα χρόνια της νιότης του ήταν σκληρά· η Ελλάδα της εποχής δεν προσέφερε πολλές ευκαιρίες για προκοπή σε έναν νέο από την επαρχία. Ο ίδιος όμως, ανήσυχο πνεύμα και διψασμένος για γνώση, διάλεξε τον δρόμο της μαθηματικής επιστήμης. Οι σπουδές του τον οδήγησαν στη Γερμανία, σε ένα περιβάλλον πνευματικά απαιτητικό, όπου έπρεπε να αποδείξει όχι μόνο τη μαθηματική του δεινότητα αλλά και την πνευματική του αντοχή.

Εκεί, στα αμφιθέατρα και τα γραφεία των καθηγητών, γνώρισε από κοντά τις μεγάλες σχολές σκέψης της ευρωπαϊκής μαθηματικής παράδοσης. Δέθηκε με το έργο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, του άλλου σπουδαίου Έλληνα μαθηματικού που μεσουρανούσε στα πανεπιστήμια της Γερμανίας. Μπορεί να μην έγινε ποτέ τόσο διάσημος όσο ο δάσκαλος, ωστόσο κράτησε ακέραιο το πάθος για την αλήθεια των αριθμών και την αυστηρότητα της μαθηματικής απόδειξης.

Δίδαξε και έγραψε, περισσότερο με το ήθος του δασκάλου παρά με τη φιλοδοξία του ερευνητή. Τα συγγράμματά του, όπως τα Μαθήματα Αναλύσεως – Απειροστικός Λογισμός και η Εισαγωγή εις την Άλγεβραν, έμειναν πολύτιμα εργαλεία για γενιές φοιτητών. Σε μια εποχή που η ελληνική μαθηματική βιβλιογραφία ήταν περιορισμένη, ο Κάππος πρόσφερε έργα στέρεα, καλογραμμένα, όπου η δυσκολία της ύλης ισορροπούσε με τη σαφήνεια της έκθεσης.

Όμως η πορεία του δεν περιορίστηκε στη συγγραφή. Ζώντας για χρόνια στο Μόναχο, μπόλιασε την ελληνική σκέψη με την ευρωπαϊκή πειθαρχία, μεταφέροντας στο έργο του τον αέρα της διασποράς. Έμεινε πάντα πιστός στις ρίζες του, κι ας τον χώριζαν εκατοντάδες χιλιόμετρα από το Λιδωρίκι. Για τους συγχωριανούς του, ο Δημήτριος Κάππος δεν ήταν απλώς ένας καθηγητής των μαθηματικών, αλλά η απόδειξη ότι και η μικρή Δωρίδα μπορούσε να γεννήσει πνεύματα μεγάλα, αντάξια να σταθούν δίπλα στα ευρωπαϊκά αναστήματα.

Έφυγε από τη ζωή το 1985 στο Μόναχο, μακριά από το χωριό που τον ανάθρεψε. Όμως η μνήμη του παραμένει ζωντανή, σαν ένα κερί που καίει σιωπηλά μέσα στις ψυχές εκείνων που πιστεύουν ότι η παιδεία και η γνώση είναι ο μόνος δρόμος για την αληθινή ανάταση του ανθρώπου.

Ο Δημήτριος Κάππος υπήρξε, πράγματι, «μεγάλο τέκνο της Δωρίδας». Ένας άνθρωπος που μετουσίωσε την ταπεινή του αφετηρία σε πνευματική παρακαταθήκη· κι αν σήμερα το όνομά του δεν κοσμεί τις πρώτες σελίδες των διεθνών επιστημονικών εγχειριδίων, φωλιάζει ωστόσο με τιμή στις καρδιές όσων αναζητούν στους αριθμούς και στις εξισώσεις κάτι παραπάνω από ψυχρά σύμβολα: την ίδια την τάξη του κόσμου.