Λούτσοβος, παλιά ονομασία του χωριού ΚΟΚΚΙΝΟΣ, που βρίσκεται σε προνομιάκη θέση, έχοντας την λίμνη ΜΟΡΝΟΥ πραγματικά στα πόδια του. Ουσιαστικά τα πόδια του χωριού η εύφορος κοιλάδα του Μόρνου, σκεπάστηκε από τα νερά της τεχνητής λίμνης και ανάγκασε τους κατοίκους να φύγουν και να εγκατασταθούν σε άλλα μέρη κυρίως στην ΑΘΗΝΑ.
Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013
ΤΟ ΧΑΝΙ ΚΟΛΟΚΥΘΑ ( ΓΚΕΚΑ )
το Χάνι του Μήτσου Κολοκύθα η Γκέκα , όπως όλοι τον ήξεραν ήταν ένα μικρό , διώροφο σπίτι , στην αριστερή πλευρά του δρόμου προς Ναύπακτο ,περίπου 100 μέτρα απο την μεγάλη τσιμεντένια γέφυρα του Κόκκινου ,που πρόσφερε καφέδες , αναψυκτικά και..πρόχειρο φαγητό , χώρο γιά διανυκτέρευση , φυσικά , δεν είχε..
Το χάνι του Γκέκα , ήταν σχεδόν στο σταυροδρόμι , του κεντρικού δρόμου , Λιδορικίου – Ναυπάκτου , με τους άλλους επαρχιακούς , χωματόδρομους , που πήγαιναν στα γύρω ορεινά χωριά τις Δωρίδας , που εξυπηρετούνταν , προβληματικά κατα κανόνα , με τις λεγόμενες άγονες..γραμμές , Διακόπι , Δάφνος , Πενταγιού , Αρτοτίνα , Κόκκινος κλπ , κι’ ακόμα , λειτουργούσε σαν …διαμετακομιστικό ..κέντρο , των κοπαδιών των αιιγοπροβάτων , όλων των χωριών που αναφέραμε , γιατί τα κοπάδια , κατέβαιναν μέχρι το χάνι , κι’ εκεί επιβιβάζονταν στα φορτηγά , γιά το Λεκανοπέδιο Αττικής , όπου και ξεχείμαζαν όλα σχεδόν τα κοπάδια των ορεινών χωριών , σε Ανάβυσσο , Γλυφάδα , Ηκιούπολη , Κερατέα , Αυλώνα , Σχιστό , Παιανία , μαραθώνα κλπ .
Όπως επίσης διηγούνται οι μεγαλύτεροι κάτοικοι των γύρω χωριών , απ’ το τέλος περίπου της δεκαετίας του ‘50 , και γιά 5-6 χρόνια , στο χάνι ερχόταν κινητό Ιατρικό συνεργείο , του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού , και οι γιατροί εξετάζανε τους ασθενείς των χωριών και τους χορηγούσαν τα απαραίτητα φάρμακα .
Το χάνι , άρχισε να λειτουργεί προπολεμικά , και συνέχισε μέχρι και τα μέσα της δεκαετία του 1970 , όταν ήταν και σε πλήρη εξέλιξη τα έργα του φράγματος του Μόρνου , έκτοτε γιά κάποια χρόνια , έμεινε κλειστό , μέχρι που με το ..κλείσιμο του φράγματος , καταποντίστηκε , όπως και το Βελούχι..
Ο Μήτσος Κολοκυθάς ήταν απο τον Κόκκινο και η γυναίκα του απο το Κλίμα.
Απο το blog του ΚΩΣΤΑ ΚΑΨΑΛΗ το Λιδωρικι www.lidoriki.com
Βελουχι
Ένα από τα γειτονικά χωριά που το χωριό μας είχε πολύ καλές σχέσεις ήταν το Κάλλιον η πιο γνωστό ως Βελούχι .Παραθέτουμε πιο κάτω την εξαίρετη περιγραφή του Βελουχιού απο το Κ Καψαλη και από το blog Λιδωρικι.
Aξίζει όμως , για τους μη..γνωρίζοντες και φυσικά τους νεότερους , να δώσουμε μια εικόνα του Βελουχιού για να πάρετε νια γεύση , αν και ο ..” παράδεισος “ δύσκολα μπορεί να περιγραφτεί , ας το αποτολμήσουμε όμως…
Για να πας τότε στο Βελούχι , κατέβαινες κάτω απ’ τις δυο γέφυρες , απολάμβανες τη θέα και την ομορφιά του παλιού πέτρινου θολωτού γεφυριού , του γεφυριού του Μακρυγιάννη , όπως το λέγαμε , και παίρνοντας ένα χωματόδρομο αγνάντευες τον..” παράδεισο “ που άρχιζε ένα χιλιόμετρο πιο πάνω .
Πλησιάζοντας , ένοιωθες ..περίεργα , ολόγυρα ο τόπος καταπράσινος , ένας απέραντος κήπος , θα μπορούσαμε να πούμε πως ήταν το Βελούχι , και άκουγες το…γλυκο..κελάρυσμα του νερού , που έτρεχε από παντού καθώς κατέβαινε απ’ την πηγή , που ήταν πάνω απ’ το χωριό στα ριζά του Βαρδουσιού .
Η πηγή βέβαια , μη νομίσετε πως είχε τίποτα ..καταρράκτες και..λιμνούλες , όχι , ήταν μια μεγάλη σχισμή στο βράχο , ένα πελώριο “ Δ “ , όπως φαίνεται και στη φωτογραφία , απ΄’οπου το χεμώνα πετάγονταν νερά , μέχρι κάτω χαμηλά στο χωρίο .
Μέσα στη σπηλιά αυτή , την πηγή δηλαδή , υπήρχε ένα σκοτεινό μονοπατάκι , που , απ’ ό,τι λένε οι γνωρίζοντας , οδηγούσε στα…σπλάχνα του Βαρδουσιού όπου υπήρχε και μια λίμνη , απ’ τα νερά που συγκεντώνονταν . Το καλοκαίρι , ό χώρος μέσα στην πηγή , ήταν πολύ δροσερός , αναψυκτήριο δηλαδή , και εκεί κατέφευγαν Βελουχοβιώτες αλλά και και Λιδορικιώτες τις μέρες που είχε καύσωνα , ακόμα , όταν πηγαίναμε καμιά εκδρομή στην πηγή , στα αυλάκια της παγώναμε τα φρούτα και τα αναψυκτικά μας .
Μια παρέα , του παλιού καλού..καιρού , καμαρώνει στην είσοδο της πηγής , σε κάποια εκδρομή τους .
Μπαίνοντας μέσα στο χωριό , άρχιζες να νοιώθεις..αλλιώτικα , παντού δέντρα , κάθε είδους , περιβόλια , κήποι , κι’ αυλές γεμάτες λουλούδια , τριανταφυλλιές , ντάλιες , γαρυφαλλιές , ό,τι είδος λουλουδιού μπορεί να βάλει ο νους σου , και την απέραντη αυτή οπτική ομορφιά , τη συνόδευαν , τα γλυκοκελαηδήματα των πουλιών με σιγόντο εκείνο το διαρκές βουητό , το…κελάρυσμα των νερών που σκορπίζονταν με αυλάκια σε όλο το χωριό ..
Κάθε σπίτι είχε τα ..” ιδιωτικά “ του αυλάκια , με γάργαρο κρύο νερό της πηγής , κι’ έτσι το πράσινο , τα φρούτα και τα λαχανο..ζαρζαβατικά , δεν έλειπαν ποτέ , απ’ τα Βελουχοβιώτικα σπίτια..
Ονειρεμένος κι’ ευλογημένος τόπος , είχε τα πάντα και φυσικά εφοδίαζε και το Λιδορίκι , ήταν το “ περιβόλι του Λιδορικιού “ .
Προχωρώντας λοιπόν στο δρόμο , πέρναγες τα πρώτα σπίτια , Παναίϊκα κλπ και έφτανες στο σημείο που κατέβαιναν τα νερά , σε μια ρεματιά , εκεί υπήρχε νερόμυλος και νεροτριβή , ντρεστήλα τη λέγαμε τότε . Αυτά τα κουμαντάριζε , τα τελευταία χρόνια ο Κώστας Κούτρας , ο Κουτροκώτσιος για τους χωριανούς και τους γνωρίζοντες , με την οικογένειά του .
Στη φωτογραφία παίρνετε μια ..γεύση απ’ το μύλο , στη φωτογραφία είναι μάλλον η Κούτραινα και δυο Λιδορικιώτες ,( μάλλον ) ο αείμνηστος Σωκράτης Ταμβάκης , το γελαστό παιδί του χωριού μας και ένας ξάδερφός του , ενώ περιεργάζονται το νερόμυλο .
Εκεί λοιπόν στο μικρό ρεματάκι , υπήρχε και ένα ξύλινο γεφυράκι , απ’ το οποίο ξεκίναγαν δύο δρόμοι , ο ένας , δεξιά , σε πήγαινε στο άλλο , το μεγάλο κομμάτι του χωριού , όπου ήταν η “ αγορά “ τα μαγαζάκια δηλαδή , η εκκλησία με την πλαταιϊτσα της , το κέντρο του χωριού δηλαδή .
Ο δρόμος ήταν “ καλιγωμένος “ και πάντα καθαρός , απ’ όσο θυμάμαι , όπως ανέβαινες τη μικρή ανηφορίτσα συναντούσες στα αριστερά σου , π΄ρωτα – πρώτα , το Σεπεντζαίϊκο σπίτι , πνιγμένο στα λουλούδια , με το όμορφο χαγιάτι του και την κυρά Λεμονιά , να σε καλωσορίζει στο χωριό , μ’ εκείνο το απέραντο μ γεμάτο καλοσύνη , χαμόγελό της .
Πιο κάτω , ήταν τα μαγαζιά , αριστερά το πρώτο του αείμνηστου ξάδερφου Χρήστου Σίδερη , όπου μπορούσες να φας ΄,τι ήθελες φκιαγμένο απ’ τα..” θαυματουργά “ χέρια της Ιουλίας της γυναίκας του Χρήστου .
Το “ κεντρικό “ Νελουχοβιώτικο μαγαζί του Χρήστπυ , με την κληματαριά του , τα δέντρα ολόγυρά του και φυσικά την αυλή του , που το Δεκαπενταύγουστο , στο παμηγύρι , γινόταν πελώρια πίστα και χάλαγε ο κόσμος .
Ο αξέχαστος Χρήστος , αριστερά , με ένα χωριανό .
Στο Σιδεραίϊκο μαγαζί μαζεύονταν οι Βελουχοβιώτες και τα λέγανε , εδώ ένας αγαπημένος ξάδερφος , ο Γιώργος Σίδερης , ο αγροφύλακας , όπως τον λέγαμε , παρέα .
Όπως θα έχετε ακούσει αγαπημένοι μου φίλοι , εκεί πάνω , στον Παράδεισο , δεν υπάρχει ηλεκτρικό φως , ε…το ίδιο
Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2013
Ετυμολογία του Καραμπέτσος
Καραμπέτσος στο Κοκκινο το επώνυμο αυτό το φέρουν αρκετές οικογένειες είναι τουρκικής πρόελευσης και σημαίνει μαυρομούρης. kara (μαύρος) + bet= όψη]
Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2013
Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013
Το Κόκκινο (ή Κόκκινος) είναι χωριό στο Νομό Φωκίδας και δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Βαρδουσίων. Βρίσκεται στην επαρχίαΔωρίδας, σε περιοχή με μακραίωνη ιστορία. Ο πραγματικός πληθυσμός του ήταν, το 2001, 91 κάτοικοι.Την ονομασία του την οφείλει στον ποταμό Κόκκινο, παραπόταμο του ποταμού Μόρνου. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού (Λούτσοβο) έχει, κατά μία εκδοχή, σλαβική ρίζα και σημαίνει «τόπος ηλιόλουστος».
Νοτιοανατολικά του χωριού έχουν διαπιστωθεί ίχνη αρχαίου οικισμού (μέρος τοίχου αρχαίου κτίσματος κ.ά.). Πολύ κοντά στο χωριό βρίσκονται -σήμερα καλύπτονται από τα νερά της λίμνης του Μόρνου- τα ερείπια της Αγίας Μονής, βυζαντινής μονής του 12ου αιώνα μ.Χ., αφιερωμένης στη Θεοτόκο, η οποία κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας μάλλον χρησιμοποιήθηκε ως καθολική εκκλησία. Σύμφωνα μάλιστα με μαρτυρίες, ο ναός αυτός είχε λαξευμένους λίθους εμφανώς ενσωματωμένους στη υπόλοιπη τοιχοδομή του ναού, γεγονός που ενισχύει την άποψη ότι στην ίδια θέση υπήρχε αρχαίος ελληνικός ναός, του οποίου τα δομικά υλικά χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση της μονής. Επίσης πολύ κοντά στο χωριό βρίσκονται τα ερείπια της Αγίας Σωτήρας -απροσδιορίστου χρονολογίας ανέγερσης- απέναντι από το Χάνι Καραπιστόλη στα Κρανιέικα κτήματα (και αυτή η εκκλησία καλύπτεται σήμερα από τα νερά της λίμνης του Μόρνου). Η θέση «Μανώλαινα», νοτιοανατολικά του χωριού, εικάζεται ότι οφείλει την ονομασία της σε κάποιον βασιλιά ονόματι Μανουήλ του οίκου των Δουκών του Δεσποτάτου της Ηπείρου (13ος αιώνας μ.Χ.), αφού, όπως αναφέρει το «Χρονικό του Γαλαξιδίου», ο βασιλιάς αυτός είχε εκστρατεύσει κατά των Φράγκων και είχε επιστρατεύσει γι' αυτόν το σκοπό άνδρες από τη Ρούμελη, δίνοντάς τους στη συνέχεια ως αντάλλαγμα περιοχές για καλλιέργεια και χαρίσματα (συνήθης τρόπος στρατολόγησης κατά τα βυζαντινά χρόνια).
Σημαντική ήταν η συμβολή του χωριού στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, με πολλούς αγωνιστές.
Τετάρτη 2 Οκτωβρίου 2013
HARRIS BARTSIAS .JIM BARTSIAS USA.
Ο ΑΡΙΣΤΕΊΔΗΣ ΜΠΕΡΤΣΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΓΥΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΕΡΤΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΜΙΝΕΣΣΟΤΑ.
Ο Αριστείδης είχε μεταναστεύσει στην ΑΜΕΡΙΚΗ στις αρχές του 1900 μαζί με τον αδελφό του Κώστα,οποίος έμεινε 20 σχεδόν χρόνια και επέστρεψε στην Ελλάδα.Ο Αριστείδης έμεινε μόνιμα στη Αμερική και δε επέστρεψε ποτέ.
Ο ΑΡΙΣΤΕΊΔΗΣ ΜΠΕΡΤΣΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΓΥΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΕΡΤΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΜΙΝΕΣΣΟΤΑ.
Ο Αριστείδης είχε μεταναστεύσει στην ΑΜΕΡΙΚΗ στις αρχές του 1900 μαζί με τον αδελφό του Κώστα,οποίος έμεινε 20 σχεδόν χρόνια και επέστρεψε στην Ελλάδα.Ο Αριστείδης έμεινε μόνιμα στη Αμερική και δε επέστρεψε ποτέ.
Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2013
Ετυμολογία του επωνύμου ΜΠΕΡΤΣΙΑΣ
από τα υπάρχοντα στοιχεία το όνομα Μπερτσιάς φαίνεται ότι εχρησιμοποιείτο από πολύ παλιά στο ΛΟΥΤΣΟΒΟ. O ΜΠΕΡΤΣΙΑΣ έλκει την καταγωγή μάλλον από το ΣΟΥΡΟΥΣΤΙ σημερινή ΚΕΡΑΣΙΑ
Το όνομα προέρχεται μάλλον από το ιδιωμ. μπερτσιά, η χαίτη του αλόγου/ μουλαρίου. Ίσως ετυμολ. συνδέεται με το δημωδ. μπέρτα, το φαρδύ πανωφόρι χωρίς μανίκια,< ιταλ. berta.
Επίσης μπερτσιά λέγεται και η ξανθιά νηματοειδή απόληξη του καλαμποκιού που μοιάζει σαν μουστάκι .υπάρχει επίσης περιοχή στη Πελοπόννησο που ονομάζεται Μπερτσιά
Το όνομα προέρχεται μάλλον από το ιδιωμ. μπερτσιά, η χαίτη του αλόγου/ μουλαρίου. Ίσως ετυμολ. συνδέεται με το δημωδ. μπέρτα, το φαρδύ πανωφόρι χωρίς μανίκια,< ιταλ. berta.
Επίσης μπερτσιά λέγεται και η ξανθιά νηματοειδή απόληξη του καλαμποκιού που μοιάζει σαν μουστάκι .υπάρχει επίσης περιοχή στη Πελοπόννησο που ονομάζεται Μπερτσιά
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)