Τρίτη 9 Αυγούστου 2016
Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη μάλλον το 1949 στη θέση Στενό ακριβώς κάτω απο τις γέφυρες στο χάνι του Κωνσαντέλου .
Διακρίνουμε ομάδα κατοίκων του χωριού , κυρίως γυναίκες , που έφτιαχναν το αυλάκι η μάλλον την δέση που τροφοδοτούσε το κανάλι με τα νερά του Μόρνου και πότιζε το εύφορο λουτσοβιώτικο κάμπο .
Ο λόγος που είναι ελάχιστοι άνδρες μάλλον έχει να κάνει με το εμφύλιο πόλεμο , οι άνδρες οι περισσότεροι πρέπει να ήσαν στρατευμένοι , στην φωτογραφία υπάρχουν και στρατιώτες της φρουράς που ήταν εγκατεστημένη στο κάστρο και φύλασε την δίοδο του Στενού .
1. Κατίνα Καραδήμα του Γεωργίου μετέπειτα σύζυγος του Σπύρου Μπερτσιά
2. Αλεξάνδρα χήρα Καραγιάννη μητέρα του Θύμιου Καραγιάννη
3. Πηνελόπη χήρα Κοντογιάννη
4. ;
5 .
6. Στρατιώτης
7. Γεωργία Κολοκυθά του Κωνσταντίνου μετέπειτα σύζυγος του Γιάννη Καραμπέτσου
8. ;
9. Νικόλαος Κοράκης
10. Ιουλια Κολοκυθά μετέπειτα σύζυγος του Γιάννη Καραμπέτσου του ευαγγέλου
11Χαράλαμπος Φλώρος, απο τον Άβορο καταγωγή, γαμπρός στο Κόκκινο.
12. ;
13. ;
14. Γιάννης Καράς /Τσέλιος απο την Πενταγιού ,ταχυδρόμος
15. Κωνσταντίνος Κοράκης / Κωστάκης
16. Στρατιώτης
17. Κωνσταντίνος Μπερτσιάς
18. Στρατιώτης
19. Δημήτριος Ανέστος
20. Στρατιώτης
21. Στρατιώτης
Δευτέρα 8 Αυγούστου 2016
Ο κάμπος του χωριού μας καταλάμβανε μεγάλη έκταση και ήταν ο μεγαλύτερος όλων των χωριών που είχαν χωράφια στην κοιλάδα του Μόρνου .
Οριοθετείτο απο την βόρεια όχθη του Μορνου μέχρι την θέση μαυρονέρι , εκεί που είναι σήμερα το φράγμα και απο την δυτική όχθη του Κόκκινου μέχρι την Αγία Σωτήρα .
Το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης ποτιζόταν απο αύλακες που ξεκινούσαν απο τον Μορνο ,από την θέση Στενό, και απο τον Κόκκινο.
Η καλλιέργεια γινότανε με τον παραδοσιακό τρόπο δηλαδή με το Ησιόδειο άροτρο και με την βοήθεια των ζώων άλογα η μουλάρια και πολύ παλιά με βόδια . Στα πιο κάτω σχήματα φαίνεται το άροτρο με τα επιμέρους εξαρτήματα του
Τα σχέδια είναι του Ν Βαγενά από το βιβλίο του Π Κοντομίχη
Νοσταλγικές αναμνήσεις:
Ο γιούκος.
Ο γιούκος ήταν μία στήλη, όπου τοποθετούνταν με τάξη και σειρά, διπλωμένα οι φλοκάτες, τα παπλώματα, τα στρωσίδια, οι κουβέρτες, τα χοντρά ρούχα και πιο πάνω τα σεντόνια κλπ.
Ο γιούκος είχε ύψος ανάλογα με τον πλούτο και την οικονομική κατάσταση της κάθε οικογένειας και καλυπτόταν αριστοτεχνικά με ένα σεντόνι. Επιβλητικός, βαρύς και ορθοστημένος σε μια γωνιά, κοντά στο παράθυρο, στολίζει τη σάλα ο γιούκος. Πόσος κόπος χρειάστηκε να γίνει! Πόσα νυχτέρια! Πόσα ξενύχτια! Πόσα όμορφα όνειρα έκανε! Πόσες φορές την πήρε ο ύπνος και πόσες φορές τραγούδαγε συντροφιά με τη σαΐτα της και το χτύπημα: τακ τακ του ξυλότεχνου!....Πώς να μην τον καμαρώνει; Πώς να μην τον λαχταράει; Μέσα στη μεγάλη κασέλα είναι στιβαγμένα: σεντόνια, τραπεζομάντιλα, μαξιλαροθήκες, πετσέτες μαζί με λογής λογής κεντήματα, καλοσιδερωμένα και καλοδιπλωμένα.
Υφαντά για μια ζωή......
Δημοσίευση από τα χωριά της Φωκίδας
Σάββατο 6 Αυγούστου 2016
Χρόνια πολλά πατριώτες , καλή Παναγιά
Της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος σήμερα και έρχονται στην θύμιση μας γλυκές αναμνήσεις από το πανηγύρι μας.
Σαν σήμερα γιόρταζε το μικρό ξωκλήσι ( θαμμένο πλέον μαζί με τις βιωματικές αναμνήσεις μας στα βαθειά νερά της λίμνης ) που ήταν κτισμένο δίπλα στην όχθη του Κόκκινου ακριβώς απέναντι από τα Χάνια.
Όλοι, μικροί μεγάλοι ,περιμέναμε την μέρα αυτή με ιδιαίτερη προσμονή και από νωρίς το πρωί παρέες παρέες μαζευόμασταν και πιάναμε τις θέσεις μας γύρω από την εκκλησία . Η κάθε οικογένεια η μάλλον το κάθε σόι είχε "αγκαζάρει " από πάππου προς πάππου την θέση του . Μάλιστα κάποιοι μερακλήδες για να ενισχύσουν τον ίσκιο των μεγάλων πλατάνων που αφθονούσαν στην περιοχή , έκαναν και τα περίτεχνα τσαρδάκια σκεπασμένα με δεματσούλες.
Βέβαια η φήμη του πανηγυριού ξεπερνούσε τα όρια της κοινότητας μας και είχαμε πολλούς προσκυνητές από την διπλανή κοινότητα την Γρανίτσα ( Διακόπι) και μπορώ να πω ,πως και λόγω της στενής γειτνίασης οι γρανιτσιώτες το θεωρούσαν και σαν δικό τους πανηγύρι .
Πολλοί προσκυνητές ερχόντουσαν από το Βελούχι ,την Αγλαβίστα,την Πενταγιού,το Κλήμα ,το Σεβεδίκο ,τον Αβορο , από τα διπλανά Χανιά και από τα Χάνια του Στενού και δεν απουσίαζαν και οι προσκυνητές απο την πρωτεύουσα της επαρχίας μας το Λιδωρίκι .
Οι νοικοκυρές είχαν ετοιμάσει και είχαν φέρει μαζί τους τα λιτά αλλά πεντανόστιμα φαγητά τους και οπωσδήποτε τις περίφημες κολοκυθόπιτες και τηγανησμένα ψάρια από τον ποτάμι μας τον Μορνο .
Μια μικρή παρένθεση για να αναφερθώ στην παράδοση που είχε το χωριό μας στο ψάρεμα και στο κυνήγι (για το κυνήγι θα γράψουμε άλλη φορά και να μην ξεχνάμε και το προσωνύμιο ,κουναβολόγοι ,που οι γείτονες μας (από ζήλεια μάλλον ;) μας είχαν στιγματίσει.
Είχαμε το προνόμιο ο κάμπος μας να ακουμπά στις όχθες του μεγάλου ποταμιού του Μόρνου και του παραπόταμου , του Κόκκινου .
Ο Κόκκινος στέρευε τους καλοκαιρινούς μήνες , συνήθως από τα μέσα Ιούλιου από την μεγάλη τσιμεντένια γεφυρα και προς τα κάτω δεν είχε νερό. Όσο προχωρούσε το καλοκαίρι η κοίτη του έμενε στεγνή μέχρι την θέση Καρνασέικα , στο ύψος του γρανιτσορέματος και του δαφνορέματος . Πάντως στο πανηγυρι το νερό ίσα που'φθανε μέχρι τα Χάνια ανάλογα βέβαια και την ξηρασία του συγκεκριμένου χρόνου.
Τα νερά των δυο αυτών ποταμιών και κυρίως του Μόρνου πότιζαν , μέσω των πολύ καλά σχεδιασμένων αυλακιών , μήκους πολλών χιλιομέτρων , τον εύφορο κάμπο μας .
Βέβαια στα νερά ζούσαν μεγάλοι πληθυσμοί ψαριών ( δρομίτσες ,χαμοσύρτες ,χέλια , και πέστροφες ) που αρκετοί από τους χωριανούς μας με ιδιαίτερο πάθος ασχολιόντουσαν με το ψάρεμα .
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος ψαρέματος ήταν με την χρήση της καλαμωτής .
Με πέτρες χτιζόταν το καλομοστάσι που ουσιαστικά έσπρωχνε τα νερά και τα ψάρια σε ένα στενό αύλακα που στο τέλος του είχε τοποθετηθεί η καλαμωτή. Η καλαμωτή ήταν φτιαγμένη με καλάμια είχε μήκος δυο μέτρα περίπου , το ένα άκρο είχε πλάτος περίπου ένα μέτρο , και τοποθετείτο στο τέλος του καλαμοστασίου , το άλλο άκρο έκλεινε σε μορφή στομίου με πλεγμένα καλάμια.
Όλη αυτή η κατασκευή δηλαδή το καλομοστάσι μαζί με τη καλαμωτή προσέδιδε μεγάλο ρεύμα στη ροή του νερού και ήταν αδύνατο για τα ψάρια που θα ακολούθησαν την ροή να κολυμπήσουν αντίθετα και ουσιαστικά εγκλωβίζονται στην καλαμωτή .
Το παρακάτω σκαρίφημα δείχνει την όλη κατασκευή.
Κάποιοι χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή της καλαμωτης κοτότσυρμα .
Την νύχτα της προπαραμονής του πανηγυριού όλα σχεδόν τα νέα παιδιά ήταν στο ποτάμι για να ψαρέψουν , άλλοι είχαν τις καλαμωτές και άλλοι έκαναν πυροφάνι είτε με λουξ (προνομιούχοι) είτε με κομμάτια καουτσούκ από παλιά λάστιχα αυτοκινήτων . Σε κάποιες περιπτώσεις καρφώναμε και κανένα δάχτυλο αντί για ψάρι....
Ας γυρίσουμε στο πανηγύρι , αμέσως μετά την λειτουργία στρώναμε τραπέζι και ακολουθούσε γλέντι με ζωντανή μουσική από οργονοπαίχτες της γύρω περιοχής οπως οι Καρμαίοι από το Σεβεδίκο , Φαλιαμπάλιας ,Πανάγος κτλ.
Βέβαια και οι δυο μαγαζάτορες του χωριού μας (Καραμπέτσος και Καραγιάννης) για τις ανάγκες της ημέρας μετέφεραν τα μαγαζιά τους στο προαύλιο χώρο της εκκλησίας , και παρόλη την νηστεία , το κοκορέτσι και η ψητή προβατίνα έδιναν και έπαιρναν ....
Για τα παιδιά ήταν ακόμη μεγαλύτερη η χαρά τους γιατί από το πάγκο που κάποιος μικροπωλητής έστηνε ( Γιαλαμάς ,Καλμαντής,κτλ) μπορούσαν (;) να αγοράσουν διάφορα μπιχλιμπίδια από σουγιάδες μέχρι σφυρίχτρες .
Επίσης και οι φωτογράφοι ήσαν παρόντες για τα οικογενειακά και όχι μόνο ενσταντανέ . Ο Γιαλαμάς από το Λιδωρίκι και ο Πανουργιάς ( Κολοκυθάς ) ο Νίκος που είχε καταγωγή από το χωριό μας .
Το γλέντι βαστούσε μέχρι αργά το απόγευμα και ουσιστικά μέχρι την ώρα του σκάρου μια και οι περισσότεροι πανηγυριτζήδες είχαν και τα πράματα τους και έδιναν ραντεβού για το άλλο πανηγυρι του χωριού στις 23 Αυγούστου της Αΐμονής..
Οι φωτογραφίες που σκολουθουν είναι τραβηγμένες στο χώρο της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος κατα πάσα πιθανότητα απο τους προαναφερόμενους φωτογράφους .
Την φωτο της εκκλησίας την δανειστήκαμε απο το εξαίρετο ιστότοπο "το Λιδωρίκι " του φίλου μας Κώστα Καψάλη ,ο οποίος έχει γράψει πολλά για την εκκλησία και το πανηγυρι και τον ευχαριστούμε θερμά .
Παρασκευή 29 Ιουλίου 2016
Από την Ομοσπονδία Συλλόγων Β.Δ. Δωρίδας
ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΟΥ
Για το σπήλαιο - την πηγή - και τον υπόγειο ποταμό του Καλλίου, έχουν γραφτεί πολλά. Στο περιοδικό "ΠΑΝ" του 1952, ο πρωτεργάτης της σπηλαιολογικής έρευνας στην Ελλάδα, Ιωάν. Πετρόχειλος, έγραφε γι' αυτό - κάτω απ' τον τίτλο "ο υπόγειος ποταμός του Καλλίου":
Το Βελόυχοβο η Κάλλιον, είναι ένα χωριό κοντά στο Λιδορίκι. Από μπροστά του περνά ο ποταμός Μόρνος. Είναι αληθινά χαμένο μέσα στο πράσινο κατά το καλοκαίρι εξ αιτίας των νερών ενός περίφημου μεγάλου κεφαλαριού, που βγαίνει στα βόρειά του και γονιμοποιεί τη βλάστηση. Το κεφαλάρι αυτό βγαίνει 500 μ. περίπου , πάνω από τα τελευταία σπίτια του χωριού, σε υψόμετρο 390μ, κάτω από μια άγρια, κατά την παράδοση, σπηλιά.
Το ότι το κεφαλάρι αυτό, θα έπρεπε να έχει σχέση οπωσδήποτε με τη σπηλιά αυτή, μας παρακίνησε στην εξερεύνησή της.
Η είσοδός της, ευρύχωρη και υψηλή 4,5 μ, φαίνεται από μακριά από τους απέναντι λόφους στο βάθος μιας σχισμής του από πάνω της όγκου του ασβεστολίθου, έχοντας μπροστά της το Νοτιά. Δυτικά έχει απότομους βράχους και ανατολικά ομαλή πλαγιά κατάφυτη , που φτάνει έως την όχθη του Μόρνου (από Φλύσχη).
 |
| Ο δρόμος για το Βελούχοβο, απ' το γεφύρι του Στενού, δεξιά ο Μόρνος και στο βάθος το πανέμορφο χωριό, που σήμερα είναι στον πάτο της ...λίμνης. |
Μπαίνοντας στη σπηλιά μέσα, το καλοκαίρι, δεν υποπτεύεται κανείς τίποτα, αφού ούτε νερό συναντά ούτε και άλλο σημάδι νερού, εκτός από κάτι γραμμές στάθμης του, ασαφείς χαμηλά και σαφείς στα 1,8 και 2,1, μέτρα ύψος από το έδαφος . Αυτού, συναντούμε δύο διακλαδώσεις. Η προς τα δεξιά σε λίγα μέτρα στενεύει και γίνεται απρόσιτη, χωρίς διάνοιξη. Η προς τ' αριστερά προχωρεί περί τα 20 μ και συναντά μια ήρεμη λίμνη 5μ μήκους περίπου, που πίσω της συνεχίζει η σπηλιά .
Πέντε μέτρα από την είσοδο, βρίσκεται ένα κοίλωμα βαθύ, στο οποίο εύκολα είναι δυνατή η κατάβαση έως μια τρύπα διαμέτρου 1 μ και ύψους 0,3μ. Ένα άγριο μουγκρητό μας υποδέχεται σ' αυτό το σημείο και ένα κρύο ρεύμα αέρος.
Ένα μέτρο πιο μέσα από την τρύπα, βρίσκεται μια δίνη φρενιασμένου νερού, που έρχεται εκεί από μια κοίτη πολύ κατωφερική από το εσωτερικό του βουνού και καταπίνεται για να βγει πιο κάτω και να σχηματίσει το γνωστό κεφαλάρι .
Πάνω από τη δίνη είναι εύκολο να περάσει κανείς πατώντας στους πλευρικούς καταφαγωμένους βράχους. Είναι δυνατόν και να προχωρήσει ακόμα πάνω από το ορμητικό ρεύμα, όμοια περνώντας, περί τα 8-10 μ. στο εσωτερικό του βουνού. Πιο μέσα να προχωρήσει είναι αδύνατο χωρίς ειδικά εφόδια.
Λίμνη 1μ βάθους στην αρχή, άγνωστο πόσο πιο μέσα, εμποδίζει. Το κεφαλάρι έχει παροχή 15 κυβικά μέτρα νερού το λεπτό περίπου κατά το τέλος φθινοπώρου, στην ξηρότερη εποχή. Το χειμώνα ξεχειλίζει, έως το μισό ύψος, την είσοδο της σπηλιάς και σαν άγριος χείμαρρος ξεχύνεται στην από κάτω της χαράδρα, για να χυθεί στο Μόρνο. Η θερμοκρασία του αέρα της σπηλιάς το Σεπτέμβριο 1951 ήταν 14 β.C, του νερού 11β ,C, ενώ η θερμοκρασία του ελεύθερου αέρα ήταν 21 β. C.
Το νερό του κεφαλαριού σήμερα κινεί δυο αγροτικούς νερόμυλους. Ασφαλώς θα μπορούσε να ηλεκτροφωτίσει και το χωριό και το Λιδωρίκι, που είναι κοντά του με μια διαρρύθμιση, ύστερα από μια πλήρη εξερεύνηση της σπηλιάς αυτής .
Πάντως, το ορμητικό, στο εσωτερικό της σπηλιάς , νερό, ο βόγγος της δίνης, η ψύχρα του αέρα της και η άγρια όψη των βράχων της, με την ηρεμία του απ' έξω τοπίου, δίνουν, αλήθεια, ανυπέρβλητη αντίθεση.
Όποιος περάσει από το μέρος αυτό, θα 'χει οπωσδήποτε εντυπώσεις αξέχαστες .
 |
| Βελούχι 1962: Το γραφικό και καταπράσινο Βελούχοβο (Κάλλιο), στο βάθος της φωτογραφίας, στα ριζά του Βαρδουσιού, είναι η πηγή και το σπήλαιο που αναφέραμε |
Σάββατο 23 Ιουλίου 2016
Ο πολιτιστικός σύλλογος Κοκκινου Δωρίδας προσκαλεί όλα τα μελη και φίλους του συλλόγου στην Πανηγυρική εορταστική Θρησκευτική εκδήλωση Παραμονη της Παναγίας 14..8..2016. Και ωρα 21μμ στην πλατεία αγίου Βασιλειου για μια αξέχαστη βραδιά με παραδοσιακά φαγητά αρνακι ψητο πίτες απο της γυναίκες του χωριου αφθονα παγομενα ποτά μουσική απο τον μετρ ντι Τζεy kontogeorgopoylo εκπλήξεις δώρων κτλ .Σας περιμένουμε να περάσουμε μια βραδιά αξέχαστη όπως αρμόζει σε όλα τα χωριά της Δωρίδας.Σάς ευχαριστούμε...
Πέμπτη 21 Ιουλίου 2016
Τετάρτη 20 Ιουλίου 2016
Ομοσπονδία Συλλόγων Β.Δ. Δωρίδας |
Posted: 19 Jul 2016 07:00 PM PDT Μία μικρή έρευνα στο αρχείο μας και στο διαδύκτιο, έβγαλε στο προσκήνιο κάποιες φωτογραφίες και βίντεο από παλιότερα Αντάμωματα της Ομποσπονδίας Συλλόγων Β/Δ Δωρίδας, που πραγματοποιούνται παραδοσιακά στη θέση Πρατά – Λάκος, το 1ο συνήθως Σάββατο μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Τις δημοσιεύουμε όχι μόνο για λόγους αρχείου, αλλά και για να θυμηθούμε κάποιες παλιότερες στιγμές του θεσμού. Στο youtube βρίσκουμε σκηνές με το χορευτικό συγκρότημα Κερασιάς από το 19ο Αντάμωμα του 2013. Την χρονιά αυτή κλαρίνο παίζει ο Γιώργος Μάγκας και το αντάμωμα συγκεντρώνει πολύ κόσμο.
Στην ιστοσελίδα του Δήμου Δωρίδας βρίσκουμε ένα άρθρο για το 17ο Αντάμωμα, που έγινε το 2011, απ' όπου πήραμε τις παρακάτω φωτογραφίες:
      Στο facebook του Καλίου βρήκαμε αρκετές φωτογραφίες από το 16ο Αντάμωμα της Ομοσπονδίας που έγινε το 2010.             Επίσης "αλιεύσαμε" από το http://loutsovos.blogspot.gr δύο φωτογραφίες από το ανάμωμα του 2008:
Τέλος κάποιες διάσπαρτες φωτογραφίες χωρίς να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε την ακριβή χρονολογία:
  Η πολύχρονη ιστορία του αναμώματος αποτελεί βαριά κληρονομιά για τους φορείς της Ομοσπονδίας και του Δήμου, που πρέπει να φροντίσουν για την συνέχιση και την αναβάθμισή του.  |
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)