1971 θέση Ξυνόγαλο στο βάθος η κοιλάδα πριν τη λίμνη.
«Χαλκιδαίος εξ αγχιστείας»
Η Αγία Ευθυμία, τόπος γέννησης του Γιάννη Σκαρίμπα, τιμά τον συγγραφέα
3' 4" χρόνος ανάγνωσης
Η προτομή του Γιάννη Σκαρίμπα μπροστά στο σπίτι όπου γεννήθηκε (σήμερα μουσείο), στην Αγία Ευθυμία Φωκίδος. [ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ]
Ενα όμορφο, ορεινό χωριό της Παρνασσίδας, η Αγία Ευθυμία, γιορτάζει κάθε καλοκαίρι τα «Σκαρίμπεια». Λίγοι ακόμη συνδέουν το χωριό αυτό με τον Γιάννη Σκαρίμπα, καθώς οι πιο πολλοί συνειρμικά τον θεωρούν Χαλκιδαίο. «Αν και το όνομα και το έργο του έχουν δικαιολογημένα ταυτιστεί με τη Χαλκίδα (ο ίδιος δήλωνε “Χαλκιδαίος εξ αγχιστείας”), οι εκδηλώσεις τιμής και παρουσίασης του έργου του στη γενέτειρά του, την Αγία Ευθυμία Παρνασσίδος (“τόπον γεννήσεως” που ο ίδιος υπενθύμιζε στα απειράριθμα αυτοβιογραφικά σημειώματα), αλλάζουν ριζικά τον χάρτη της παρουσίας του στα γράμματα», λέει ο μελετητής του έργου του Σκαρίμπα, θεωρητικός της λογοτεχνίας και μεταφραστής, Συμεών Σταμπουλού.
Η Αγία Ευθυμία, πυρπολημένη το 1943 από τα ιταλικά στρατεύματα κατοχής, διεκδίκησε τα τελευταία χρόνια μια εμφανέστερη θέση στον χάρτη χάρη στις άοκνες προσπάθειες μιας ομάδας Αγιοευθυμιωτών. Ο Σπύρος Κυριάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Αγιοευθυμιωτών, έχει συσπειρώσει όλες τις γενιές και μέσα και από την εφημερίδα που εκδίδει ο σύλλογος κρατά την περηφάνια του τόπου. «Το 1993 και με αφορμή την επέτειο των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Γιάννη Σκαρίμπα, δημοσιεύτηκε στα “Αγιαθυμιώτικα Νέα”, την τριμηνιαία εφημερίδα του Συλλόγου Αγιοευθυμιωτών, ένα κείμενο με τίτλο “Ντροπή”. Ο συντάκτης του έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για την τύχη του χαμόσπιτου όπου γεννήθηκε ο Σκαρίμπας στην Αγία Ευθυμία και ζητούσε την ενεργοποίηση όλων των φορέων ώστε αυτό να αγορασθεί, να συντηρηθεί και να στεγάσει μικρό μουσείο».
Ενα μουσείο στο πατρικό σπίτι, μια προτομή, μα περισσότερο τα «Σκαρίμπεια» έχουν σκοπό να αναδείξουν τη νεωτερικότητα του έργου του.
Σήμερα ο επισκέπτης θα δει αποκατεστημένο το σπιτάκι (Μουσείο Σκαρίμπα) όπου γεννήθηκε ο Σκαρίμπας το 1893, δίπλα στην προτομή του (έργο του Ευθύμιου Πανουργιά). «Μέχρι το 1995 ελάχιστοι γνώριζαν ότι η Αγία Ευθυμία είναι η γενέτειρα του Σκαρίμπα και ο τόπος όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια», μας θυμίζει ο Σπύρος Κυριάκης. Το σπιτάκι του Σκαρίμπα έχει γίνει μουσείο. «Εμπλουτίσθηκε με κάποια προσωπικά αντικείμενα του μπάρμπα-Γιάννη και έγγραφα τα οποία πρόσφερε η θετή του κόρη, αείμνηστη Τασία Σελέκου, αλλά και σπάνιες φωτογραφίες και πρώτες εκδόσεις βιβλίων του που πρόσφερε ο Συμεών Σταμπουλού».
Τώρα, όλα είναι έτοιμα για τα φετινά «Σκαρίμπεια», που εγκαινιάζονται στις 3 Αυγούστου. «Τα “Σκαρίμπεια” συνετέλεσαν στη “συμφιλίωση” Αγίας Ευθυμίας και Χαλκίδας, με τη συμμετοχή σ’ αυτά Χαλκιδαίων ανθρώπων του πνεύματος», λέει ο Σπύρος Κυριάκης. «Ετσι, η μεν Χαλκίδα μπορεί να υπερηφανεύεται ότι εκεί εγκαταστάθηκε κι έγραψε τα σημαντικά έργα του ο Σκαρίμπας και η Αγία Ευθυμία ότι γέννησε έναν μεγάλο λογοτέχνη. Ενας τόσο σπουδαίος άνθρωπος του πνεύματος, που δημιούργησε με το γράψιμό του αυτό που ονομάζουμε “σχολή Σκαρίμπα”, δεν μπορεί να περιχαρακωθεί σε στενά τοπικά πλαίσια και σε καμία περίπτωση δεν ήταν αυτός ο σκοπός μας. Αλλωστε σκοπός και των ημερίδων, που συχνά αποτελούν μέρος των εκδηλώσεων, είναι να αναδείξουν την ευρύτητα, τη νεωτερικότητα αλλά και τη διαχρονικότητα του έργου του». Τα «Σκαρίμπεια» είναι μια γιορτή για όλη την περιοχή. Φέρνουν τη νεολαία στο χωριό. «Συνταιριάζουν την παράδοση με το πνεύμα, τον αθλητισμό με την οικολογία, τη διασκέδαση με την ενημέρωση. Και πάνω από όλα, προβάλλουν τον Σκαρίμπα και το έργο του, καλλιεργώντας τον εθελοντισμό και δίνοντας μεγάλη έμφαση στην ποιότητα».
Η Αγία Ευθυμία μάς δείχνει πώς μπορεί να αναπτυχθεί ένας μικρός τόπος με συνείδηση της ταυτότητάς του. «Η Αγία Ευθυμία είναι ένα χωριό με αδιάλειπτη παρουσία πολλών αιώνων, αφού αποτελεί συνέχεια του οικισμού της αρχαίας Μυωνίας, το όνομα της οποίας έφερε έως το 1580», λέει ο Σπύρος Κυριάκης. «Ενας τόπος με πλούσια ιστορία που ανέδειξε ηρωικές μορφές, όπως ο θρυλικός Αστραπόγιαννος, ο επίσκοπος Σαλώνων Φιλόθεος κ.ά., αλλά και μεγάλα πνευματικά αναστήματα, όπως ο διδάσκαλος και μοναχός Νικόδημος Καβάσιλας και φυσικά ο Γιάννης Σκαρίμπας. Αυτός ο τόπος είναι προορισμένος να συνεχίσει την πορεία του μέσα στον χρόνο και θα τη συνεχίσει, αρκεί να έχει και τη συμπαράσταση των αρμοδίων φορέων…».