Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2025

Μια φωτογραφία, μια ιστορία




Ήταν ένα απλό στρατιωτικό φορτηγό, ένα Dodge M-37 από εκείνα που μοιάζουν περισσότερο με εργάτες παρά με μηχανές. Η μάσκα του, πλατιά κι αυστηρή, έμοιαζε να κουβαλάει όλη τη σκόνη των χωματόδρομων της κεντρικής Ρούμελης. Τα φανάρια, κλεισμένα μέσα σε μεταλλικά προστατευτικά σαν μάτια φρουρού, έκοβαν το σκοτάδι στα στενά μονοπάτια που χώριζαν τα χωριά της Δωρίδας. Από μπροστά έλαμπε το έμβλημα της Μονάδας Μεταφορών—τέσσερις ενωμένες θηλειές—σαν σφραγίδα μιας άλλης εποχής, όπου ο στρατός λειτουργούσε και ως συγκοινωνία, και ως στήριγμα, και ως παρηγοριά.


Κατέβαινε από τη Λιδωρίκι  προς τον Κόκκινο ποταμό τρίζοντας, κι έπειτα ανέβαινε πάλι την ανηφόρα προς τα χωριά της πλαγιάς. Το βουητό του αντηχούσε στην κοιλάδα  του Μόρνου, πριν γίνει λίμνη, τότε που ο ποταμός κυλούσε ελεύθερος ανάμεσα στα χωράφια με τα καλαμπόκια, τα τριφύλλια και τα μποστάνια . Οι άνθρωποι της περιοχής το άκουγαν από μακριά και καταλάβαιναν: «Έρχεται το φορτηγό. Κάποιος φτάνει, κάποιο γράμμα έρχεται, κάποια είδηση ξεκινά».

Για τους φαντάρους ήταν μέσο μεταφοράς.

Για τους ντόπιους όμως ήταν κάτι πολύ περισσότερο: ήταν το λεωφορείο, το «ΚΤΕΛ» πριν υπάρξει ΚΤΕΛ, ο κρίκος που ένωνε το χωριό με τον κόσμο. Πόσες φορές δεν φόρτωσε τσουβάλια με σοδειές , παιδιά που κατέβαιναν σχολείο, γιαγιάδες που πήγαιναν στην αγορά, νεαρούς που έφευγαν για το στρατό; Κι όλες τις φορές το Dodge έκανε το ίδιο: έβαζε μπρος, ροχάλιζε για λίγο και μετά ξεκινούσε, πάντα σίγουρο, πάντα αποφασισμένο.

Στις όχθες του Μόρνου και του Κόκκινου εκεί όπου σήμερα κρύβονται όλα κάτω από το νερό της λίμνης, το Dodge σταματούσε συχνά να πιει νερό ο κινητήρας. Οι άντρες άνοιγαν το καπό, ο ζεστός αέρας ανέβαινε σαν ανάσα κουρασμένου ζώου, κι η ρεματιά έστελνε δροσιά. Κάποιος έπιανε κουβέντα, κάποιος άλλος έλεγε μια ιστορία — κι έτσι οι ώρες κι οι ανηφόρες περνούσαν.

Ήταν ένα όχημα άτεχνο, γωνιώδες, σχεδόν άχαρο.

Κι όμως, στα χωριά της Δωρίδας το θυμούνται ακόμη σαν φίλο.

Γιατί, προτού βυθιστούν τα χωράφια και οι παλιές γέφυρες, προτού αλλάξει το τοπίο και η ζωή, το Dodge υπήρξε η ράχη πάνω στην οποία μετακινήθηκαν άνθρωποι, ανάγκες και όνειρα.


Ένα φορτηγό που δεν έμεινε ποτέ στην ιστορία της τεχνολογίας, αλλά έμεινε για πάντα στην ιστορία του τόπου.


Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2025

Οι δυο γέφυρεΣ (διήγημά)

 

«Οι δυο γέφυρες»

«Οι δυο γέφυρες»

Κάποτε, πριν το νερό σηκωθεί και σκεπάσει τα πάντα, στεκόντουσαν εκεί οι δυο γέφυρες, αδερφωμένες μέσα στη μεγάλη βραχοσχισμή στην άνω κοιλάδα του Μέγα ποταμού, πιο γνωστού ως Μόρνου.

Η πέτρινη, παλιά και σεβάσμια, είχε περάσει αιώνες κουβαλώντας βήματα μουλαριών, ανθρώπων προσκυνητών και εμπόρων, ακόμη θυμάται τα τρεμάμενα βήματα της μάνας του Μακρυγιαννη με το μικρό στην αγκαλιά της.

Η σιδερένια, νέα και περήφανη, ήρθε να δείξει την πρόοδο των ανθρώπων, τη δύναμη του σιδήρου απέναντι στην υπομονή της πέτρας. Θυμάται και αυτή πως γλύτωσε την καταστροφή από τους Άγγλους σαμποτέρ που ήθελαν να μην αφήσουν ανεμπόδιστους τους γερμανούς κατακτητές όταν εγκατέλειψαν την Ελλάδα.

Κάτω τους κυλούσε το ποτάμι, άλλοτε γαλήνιο, άλλοτε ορμητικό, ψιθυρίζοντας ιστορίες που μόνο εκείνες οι δυο μπορούσαν να καταλάβουν. «Θα ’ρθει η μέρα που δε θα περνούν πια άνθρωποι από πάνω μας», είπε μια φορά η παλιά γέφυρα με τη φωνή της πέτρας που ξέρει τη φθορά. «Θα ’ρθει η μέρα που θα περάσουν άνθρωποι από μέσα σου», αποκρίθηκε η σιδερένια με την αλαζονεία της νιότης.

Και ήρθε η μέρα. Το νερό ανέβηκε, ήσυχα, σταθερά, ώσπου σκέπασε το φαράγγι, τις όχθες, τα δέντρα. Οι δυο γέφυρες έμειναν αγκαλιασμένες κάτω απ’ το γαλάζιο πέπλο της λίμνης, σιωπηλές φρουροί ενός κόσμου που χάθηκε. Κι όταν φυσάει ο άνεμος πάνω στη λίμνη, μερικοί λένε πως ακούνε έναν ήχο μεταλλικό και βαθύ, σαν από δυο φωνές που ψιθυρίζουν ακόμα:

«Ήμασταν ο δρόμος των ανθρώπων, και τώρα είμαστε το πέρασμα των ψυχών…»

ΚΜ

Πρωινή ματιά στην ομορφιά της ορεινής δωριδας!



 

Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025

Αποχαιρετισμός αναχωρησάντων (Χρήστος Γεωργίου Καραδήμας)



Ένας αγαπημένος μας χωριανός, ο Χρήστος Γεωργίου Καραδήμας, που ζούσε τα τελευταία 62 χρόνια στο Τορόντο του Καναδά, έφυγε σήμερα από τη ζωή.


Ο Χρήστος γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1935, γιος του Γιώργου και της Ευθυμίας Καραδήμα. Τα χρόνια της νιότης του ήταν δύσκολα, όπως και για όλους τους Έλληνες εκείνης της εποχής. Οι πόλεμοι, οι κακουχίες και η φτώχεια χαλύβδωσαν τον χαρακτήρα του και του έδωσαν τη δύναμη να παλέψει για μια καλύτερη ζωή.


Από μικρός ξεκίνησε να εργάζεται, αρχικά ως μαθητευόμενος ράφτης στο Λιδωρίκι και αργότερα με δικό του ραφείο στον Βύρωνα της Αθήνας. Εκεί γνώρισε και την αγαπημένη του Νίκη, με την οποία παντρεύτηκαν και το 1964 μετανάστευσαν στο Τορόντο του Καναδά.

Με σκληρή δουλειά και ήθος εργάστηκε στον χώρο της εστίασης, δημιουργώντας μαζί με τη σύζυγό του μια όμορφη και αγαπημένη οικογένεια. Στα παιδιά τους, τον Γιώργο και την Έφη, μετέδωσαν την αγάπη τους για την Ελλάδα και για το χωριό μας, τον γενέθλιο τόπο του Χρήστου, που κράτησε πάντα ζωντανό μέσα στην καρδιά του.

Παρότι έζησε μακριά, ποτέ δεν ξέχασε τις ρίζες του. Μιλούσε συχνά με νοσταλγία για τα παιδικά του χρόνια, τους συγχωριανούς του και τις αναμνήσεις που τον συντρόφευαν σε όλη του τη ζωή.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα της ξενιτιάς που θα τον σκεπάσει.

Η μνήμη του θα μείνει ζωντανή στις καρδιές όσων τον γνώρισαν και τον αγάπησαν.

Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια του

Καλό κατευόδιο ,θείε Χρήστο. Ας είναι αιώνια η μνήμη σου.

Κώστας Γ. Μπερτσιάς 



Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2025

Φωτό του χωριού πριν 60 χρόνια


 

Αποχαιρετισμός αναχωρησάντων ( Βασίλειος Καραμπέτσος του Ηλία)

 Σύλλογος Κοκκινιωτών Δωριδας 


Άλλος ένας χωριανος μας έφυγε σήμερα από κοντά μας,ο Καραμπετσος Βασίλειος του Ηλία ετών 71.Ηταν φιλήσυχος άνθρωπος, καλός οικογενειάρχης, αγαπητός από όλους τους χωριανούς, αγαπούσε πολύ το χωριό ,ήταν κοντά στο Σύλλογο ,πάντα πρόθυμος να βοηθήσει σε ότι χρειαζόταν.

 Ή κηδεία θα γίνει αύριο 8 -11-2025 ώρα 10.30 ,στην Πετρούπολη Αττικής.Η εξόδιος ακολουθία  θα γίνει στον ιερό Ναό Αγίου Θωμά του Νεκροταφείου Πετρούπολης. Αγαπημένε μου φίλε  Βασίλη Καλό ταξίδι. 

Εκ μέρους του Συλλόγου θερμά Συλλυπητήρια στην οικογένεια του,και ας είναι ελαφρύ το χώμα πού θα τον σκεπάσει.

Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2025

Μια σημαντική εξέλιξη για την υγεία στη Δωρίδα!

 

Ανακοίνωση του Δημάρχου Δωρίδας 

Με μεγάλη χαρά ανακοινώνουμε ότι το Κέντρο Υγείας Λιδωρικίου αποκτά μηχάνημα αιμοκάθαρσης, χάρη στη γενναιόδωρη προσφορά του φιλανθρωπικού οργανισμού Lifeline Hellas και της δωρήτριας κ. Aurette Arkas.


Η νέα αυτή δυνατότητα θα εξυπηρετεί τόσο τους μόνιμους κατοίκους όσο και τους επισκέπτες της περιοχής μας, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας που παρέχονται στον Δήμο Δωρίδος.


Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Σπύρο Καραδήμα, καταγόμενο από τον Κόκκινο Δωρίδας, για τη διαμεσολάβηση και τη μέριμνα ώστε αυτή η πρωτοβουλία να γίνει πραγματικότητα.


Μαζί συνεχίζουμε να στηρίζουμε την υγεία και την ευημερία όλων 

Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2025

Η μάνα του Μακρυγιάννη

 


Η μάνα του Μακρυγιάννη

Η κοιλάδα απλωνόταν πλατιά, σαν μια ανοιχτή αγκαλιά που χωρούσε ζωές, αγώνες και αναμνήσεις αιώνων. Στο κέντρο της κυλούσε ο Μόρνος, αδερφωμένος με τα μικρότερα ποταμάκια και ρέματα, ποτίζοντας τα χωράφια της κοιλάδας, χαρίζοντας δροσιά στα πλατάνια και ζωή στα χωριά που είχαν απλωθεί στις όχθες του. Εκκλησίες παλιές, με καμπαναριά που ξυπνούσαν το χάραμα τον κάμπο, πέτρινες γέφυρες που ένωναν τις δύο πλευρές, αγροτόσπιτα ταπεινά, μ’ έναν καπνό να ανεβαίνει κάθε δειλινό από τα λίγα αγροτόσπιτο διασκορπισμένα εδώ και εκεί..

Εκεί, λένε, υπήρχε και μια αρχαία πόλη των Αιτωλών∙ τα ερείπιά της μαρτυρούσαν την περασμένη δόξα, τα χορταριασμένα τείχη ψιθύριζαν ιστορίες πολέμων και θυσιών. Το τοπίο ήταν ένα μωσαϊκό μνήμης: τα σπαρτά που κιτρίνιζαν τον Ιούλιο, τα καλαμπόκια και τα σιτάρια στις αποθήκες, οι φωνές των παιδιών στο ποτάμι το καλοκαίρι. Ένα ολόκληρο οικοσύστημα, δεμένο με τον χρόνο, σμιλεμένο από γενιές.


Μα η κοιλάδα κουβαλούσε και μνήμες αγώνων. Κάτω από τις σκιές της, στεκόταν κάποτε η πέτρινη ενετική γέφυρα∙ κι εκεί, που η μάνα του μικρού Μακρυγιάννη, μαζί με άλλους καταδιωκόμενους από τους Τούρκους, έπρεπε να την περάσει. Το μωρό έκλαιγε και οι φύλακες μπορούσαν να τους συλλάβουν. Κάποιοι την προέτρεψαν να το εγκαταλείψει για να σωθεί. Μα εκείνη δεν το δέχτηκε∙ κρύφτηκε μονάχη ώσπου το κλάμα κόπασε, κι ύστερα πέρασε τη γέφυρα με το παιδί στην αγκαλιά. Εκείνο το παιδί θα γινόταν αργότερα ο στρατηγός Μ...

Ώσπου ήρθαν οι μηχανές. Το νερό, που άλλοτε έτρεφε, αποφασίστηκε να γίνει δεξαμενή για μια πόλη μακρινή. Σιγά σιγά, η κοιλάδα χάθηκε κάτω από τον υδάτινο όγκο της λίμνης. Τα σπίτια πνίγηκαν, οι εκκλησίες σιώπησαν, οι γέφυρες – ακόμη και η ενετική – βυθίστηκαν. Το μόνο που έμεινε είναι οι μνήμες των ανθρώπων που έζησαν εκεί∙ μνήμες που, όπως τα φύλλα του φθινοπώρου, γυρνούν ξανά κάθε φορά που κάποιος θυμάται ή αφηγείται.


Κι έτσι η κοιλάδα ζει ακόμη∙ όχι πια στο φως του ήλιου, μα στη μνήμη όσων τη γνώρισαν. Εκεί, κάτω από τον καθρέφτη της λίμνης, κρύβεται ένας κόσμος που δεν υπάρχει πια – κι όμως, συνεχίζει να αναπνέει μέσα από τις ιστορίες.



Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025

 


Αποχαιρετισμός αναχωρησάντων ( Λευτέρης Σαράφης)

Από τον πρόεδρο του Συλλόγου Α. φλώρο:

Άλλος ένας χωριανός μας, συγγενής μου και φίλος έφυγε από κοντά μας.Ο Σαράφης Ελευθέριος. Ο Λευτέρης ήταν πολύ καλός και φιλησυχος άνθρωπος ,αγαπητός από όλους τους χωριανούς ,αγαπούσε το χωριό ήταν  κοντά στο Σύλλογο, πάντα με τον καλό του λόγο για όλους μας, ήταν πρόθυμος και βοηθούσε όλους σε ότι χρειαζόταν. Αγαπημένε μου Λευτέρη καλό σου ταξίδι. Εκ μέρους του Συλλόγου Συλλυπητήρια στην οικογένεια του αιωνία ή μνήμη του και ας είναι ελαφρύ το χώμα πού θα τον σκεπάσει…

Αθανάσιος Φλώκος 



Η κηδεία έγινε στο νεκροταφείο του χωριού μας στις 28/10/2025

Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2025

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2025

Καταγωγή των Μπερτσιάδων


Καταγωγή Μπερτσιάδων

 

Διαβάσαμε στο  το περιοδικό  ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ , ( Φεβρουάριος 1998 ), για την ιστορία της Κερασιάς Δωρίδας ( Σουρούστι) .  Το κείμενο είναι του π. Κωνσταντίνου Αποστολόπουλου η Μάθιους και έχει πλούσιο και ενδιαφέρον υλικό για τους οικιστές του χωριού .

Αντιγράφουμε το σχετικό κείμενο που αφορά τους Μπερτσέους.


.....στην περιφέρεια Βλαχοβούνι κατοίκησαν επίσης και ο Δημήτριος Μπερτσιάς και Μπερτσοκώστας.  Ανακριβής είναι  η πληροφορία ότι συγγενεύουν με τους Μπερτσέους εκ Σκιαδά,Ναυπακτίας.

Επάνω από το Κερασόρεμα και απέναντι από το Καταφύδι ( καταφύγιον), εις την τοποθεσίαν μεταξύ των χωριών Ελατόβρυση ( πρώην Βοιτσάς ) και Γρηγορίου , υπήρχεν χωριό με το όνομα Σκιαδάς Ναυπακτίας .  Εκεί εγκαταστάθησαν πρώτοι οι Μπερτσέοι.  

Μπερτσέοι υπάρχουν επίσης και στα γειτονικά χωριά , Ελατόβρυση και Γρηγόριον.

Κατά πληροφορίες του Γεωργίου Δ Γκάνου οι Μπερτσέοι ήλθαν εις Σκιαδά από το χωριό Πόδος Ναυπακτίας .  Θεωρείται όμως οτι οι Μπερτσέοι είναι πρόσφυγες εκ Βορείου Ηπείρου ......

Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025

Μεγάλοι Δωριείς: Δημήτριος Κάππος (1904–1985)

 


Δημήτριος Κάππος (1904–1985)



Το μεγάλο τέκνο της Δωρίδας


Στο άκρο της Φωκίδας, εκεί όπου τα βουνά αγκαλιάζουν τον Μόρνο και οι πλαγιές του Γκιώνας καθρεφτίζουν την αγριάδα της ελληνικής φύσης, γεννήθηκε το 1904 στο Λιδωρίκι ένας άνθρωπος που έμελλε να πορευτεί μακριά από την πατρική γη, αλλά να την κουβαλά πάντοτε μέσα του. Ο Δημήτριος Κάππος, γιος του Ανδρέα, άφησε από νωρίς να φανεί η κλίση του στα γράμματα και ιδιαίτερα στη μαθηματική σκέψη, εκεί όπου η λογική συναντά την ποίηση των αριθμών.


Τα χρόνια της νιότης του ήταν σκληρά· η Ελλάδα της εποχής δεν προσέφερε πολλές ευκαιρίες για προκοπή σε έναν νέο από την επαρχία. Ο ίδιος όμως, ανήσυχο πνεύμα και διψασμένος για γνώση, διάλεξε τον δρόμο της μαθηματικής επιστήμης. Οι σπουδές του τον οδήγησαν στη Γερμανία, σε ένα περιβάλλον πνευματικά απαιτητικό, όπου έπρεπε να αποδείξει όχι μόνο τη μαθηματική του δεινότητα αλλά και την πνευματική του αντοχή.


Εκεί, στα αμφιθέατρα και τα γραφεία των καθηγητών, γνώρισε από κοντά τις μεγάλες σχολές σκέψης της ευρωπαϊκής μαθηματικής παράδοσης. Δέθηκε με το έργο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, του άλλου σπουδαίου Έλληνα μαθηματικού που μεσουρανούσε στα πανεπιστήμια της Γερμανίας. Μπορεί να μην έγινε ποτέ τόσο διάσημος όσο ο δάσκαλος, ωστόσο κράτησε ακέραιο το πάθος για την αλήθεια των αριθμών και την αυστηρότητα της μαθηματικής απόδειξης.


Δίδαξε και έγραψε, περισσότερο με το ήθος του δασκάλου παρά με τη φιλοδοξία του ερευνητή. Τα συγγράμματά του, όπως τα Μαθήματα Αναλύσεως – Απειροστικός Λογισμός και η Εισαγωγή εις την Άλγεβραν, έμειναν πολύτιμα εργαλεία για γενιές φοιτητών. Σε μια εποχή που η ελληνική μαθηματική βιβλιογραφία ήταν περιορισμένη, ο Κάππος πρόσφερε έργα στέρεα, καλογραμμένα, όπου η δυσκολία της ύλης ισορροπούσε με τη σαφήνεια της έκθεσης.


Όμως η πορεία του δεν περιορίστηκε στη συγγραφή. Ζώντας για χρόνια στο Μόναχο, μπόλιασε την ελληνική σκέψη με την ευρωπαϊκή πειθαρχία, μεταφέροντας στο έργο του τον αέρα της διασποράς. Έμεινε πάντα πιστός στις ρίζες του, κι ας τον χώριζαν εκατοντάδες χιλιόμετρα από το Λιδωρίκι. Για τους συγχωριανούς του, ο Δημήτριος Κάππος δεν ήταν απλώς ένας καθηγητής των μαθηματικών, αλλά η απόδειξη ότι και η μικρή Δωρίδα μπορούσε να γεννήσει πνεύματα μεγάλα, αντάξια να σταθούν δίπλα στα ευρωπαϊκά αναστήματα.


Έφυγε από τη ζωή το 1985 στο Μόναχο, μακριά από το χωριό που τον ανάθρεψε. Όμως η μνήμη του παραμένει ζωντανή, σαν ένα κερί που καίει σιωπηλά μέσα στις ψυχές εκείνων που πιστεύουν ότι η παιδεία και η γνώση είναι ο μόνος δρόμος για την αληθινή ανάταση του ανθρώπου.


Ο Δημήτριος Κάππος υπήρξε, πράγματι, «μεγάλο τέκνο της Δωρίδας». Ένας άνθρωπος που μετουσίωσε την ταπεινή του αφετηρία σε πνευματική παρακαταθήκη· κι αν σήμερα το όνομά του δεν κοσμεί τις πρώτες σελίδες των διεθνών επιστημονικών εγχειριδίων, φωλιάζει ωστόσο με τιμή στις καρδιές όσων αναζητούν στους αριθμούς και στις εξισώσεις κάτι παραπάνω από ψυχρά σύμβολα: την ίδια την τάξη του κόσμου.


Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2025

1972 αγροτόσπιτο στο βυθό …

 

Πριν τα νερά του Μόρνου το σκεπάσουν …..
Ο παππούς διακρίνεται αμυδρά στο μπαλκόνι. 


Σ’ εκείνο το σπιτάκι μου, το πέτρινο, το ταπεινό,

γεννήθηκα και γνώρισα τον κόσμο τον καλό.


Ο Μόρνος κύλαε κοντά, μ’ ορμή και με τραγούδι,

μας δρόσιζε τα καλοκαίρια, μας νανούριζε τα βράδια 


Στον κάμπο τον εύφορο, γεμάτο με καρπούς,

παίζαμε και γελούσαμε σαν ξέγνοιαστοι μικροί.


Μα ήρθανε τα δίσεκτα τα χρόνια τα σκληρά, το εβδομήντα δύο,

μας είπαν: «φύγετε παιδιά, θα γίνει εδώ η λίμνη, η πρωτεύουσα διψά»


Και σκεπάστηκε για πάντα η πατρίδα μας στα βάθη τα απύθμενα 

κι έμειναν οι μνήμες μας παντοτινά, σαν άγιοι θησαυροί.




Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2025

 Παλιά φωτό. Φαίνεται ο δρόμος που οδηγεί προς τα Χαλνια του Στενού δίπλα στη Μπελεσιτσα. Στο βάθος το Κάστρο του Βελούχοβου.


Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2025

Αποχαιρετισμός αναχωρησάντων (Καίτη Στέφου)

 Η Καίτη Στέφου κόρη  του αείμνηστου Κωνσταντίνου Στέφου  έφυγε  σήμερα από τη ζωή…

Καλό κατευόδιο Καιτουλα αιώνια η μνήμη σου 

Η εξόδιος ακολουθία την Παρασκευή (12/9/) στις 11.30 στο κοιμητήριο της Νέας Σμύρνης .




Βάτους κι αγκάθια πάτησα Βασίλω μου!

 ΒΑΤΟΥΣ ΚΙ ΑΓΚΑΘΙΑ ΠΑΤΗΣΑ ΒΑΣΊΛΩ ΜΟΥ


«Κάλλιο να ιδώ το αίμα σου στη γη να κοκκινίζει, παρά να δω τα μάτια σου άλλος να τα φιλήσει»


Τα περισσότερα δημοτικά τραγούδια βασίζονται σε πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα. Ωστόσο, η ιστορία πίσω από το «Βάτους κι αγκάθια πάτησα Βασίλω» είναι μία από τις τραγικότερες.


Η Βασιλική Κων. Δημοπούλου καταγόταν από το Τρίκορφο Ναυπακτίας. Την ερωτεύτηκε ο Ιωάννης Πολύζος. Επειδή όμως ήταν φτωχή δεν την ήθελε ο πατέρας του Δημήτριος Πολύζος. Μετά από λίγο καιρό έγινε νέο συνοικέσιο για κάποιον Μιλτιάδη Μπούρο από τη Σταμνά Μεσολογγίου. Ο Μπούρος ως καλός και τίμιος άνθρωπος, ρώτησε τον Ιωάννη Πολύζο αν συνεχίζει να ενδιαφέρεται για τη συγκεκριμένη κοπέλα, πήρε όμως αρνητική απάντηση. Γι’ αυτό δέχτηκε το συνοικέσιο, έγιναν αρραβώνες και κανονίστηκε η προίκα. Μετά από λίγο άλλαξαν γνώμη οι γονείς της νύφης και ενημέρωσαν το Μπούρο ότι χαλάνε τον αρραβώνα χωρίς να του δώσουν καμία εξήγηση. Ο Μπούρος είχε αγαπήσει τη Βασιλική και αποφάσισε ή να την κλέψει ή να την σκοτώσει. Έτσι, κάποια μέρα που επέστρεφε μαζί με τη θεία της από τη Γυρβουλιά, τη σταμάτησε στην περιοχή Τρόχη στο Ξερόρεμα και της είπε "διάλεξε ή θα ‘ρθεις μαζί μου ή θα σε σκοτώσω". Η Βασιλική ξεκίνησε να πάει μαζί του αλλά μετά από προτροπή της θείας της δείλιασε και δεν πήγε. Ο Μπούρος τότε έριξε και την σκότωσε. Την επόμενη μέρα πήγε και παραδόθηκε μόνος του στις αρχές.

Από το γεγονός αυτό που συνέβη την 1η Μαρτίου 1925 βγήκε το τραγούδι "Βάτους κι αγκάθια πάτησα Βασίλω μου", το έγραψε ο Μπούρος μέσα στη φυλακή, ο οποίος μάλιστα μέχρι που πέθανε φορούσε μαύρο πουκάμισο.


Τραγούδι ερωτικό με προέλευση από το Τρίκορφο Ναυπακτίας. 

Ο ρυθμός του κομματιού είναι 7/8 και χορεύεται ως συρτός Καλαματιανός  


Εδώ το ακούμε σε μια παλιά ηχογράφηση από το 1926 με τον Σωτήρη Στασινόπουλο και στο κλαρίνο ο Θανάσης Βρούβας! 


https://youtu.be/GT_YCXgPTJA?si=X4lkbbRj_O11_6Sr


Και εδω σε μια ηχογράφηση του 1985 από την Ελένη Λιάπη - Αναδιώτη και στο κλαρίνο ο Γιάννης Κούπας! 


https://youtu.be/l9apNUN0oYQ?si=Z8k2qfcpmNUBtr6u


 


Εδώ όλοι οι στίχοι :


Βάτους κι αγκάθια πάτησα Βασίλω μου,

αμάν αμάν Βασίλω όσο να σ’ αγαπήσω.


Και τώρα που σ’ αγάπησα Βασίλω μου,

αμάν αμάν Βασίλω μου λένε να σ’ αφήσω,

μου λένε να σ’ αφήσω και να σε παρατήσω.


Φέτος τα στάρια χάλασαν Βασίλω μου,

αμάν αμάν Βασίλω και τι ψωμί θα φάμε,

αμάν αμάν Βασίλω στο δρόμο που θα πάμε.


Φέτος τ’ αμπέλια χάλασαν Βασίλω μου,

αμάν αμάν Βασίλω και τι κρασί θα πιούμε,

αμάν αμάν Βασίλω όταν στεφανωθούμε;


Κάλλιο να ιδώ το αίμα σου Βασίλω μου,

αμάν αμάν Βασίλω στη γη να κοκκινίζει,

παρά να δω τα μάτια σου άλλος να τα φιλήσει.


Στη Πάτρα πάω κι έρχομαι Βασίλω μου,

αμάν αμάν Βασίλω τι θέλεις να σου στείλω;


Στείλε μου χτένι και γυαλί Βασίλω μου,

αμάν αμάν Βασίλω και μια πυκνή τσατσάρα.


Το χτένι να χτενίζεσαι Βασίλω μου,

αμάν αμάν Βασίλω και το γυαλί να βλέπεις,


Κι αυτήν την πυκνοτσάτσαρα Βασίλω μου,

αμάν αμάν Βασίλω να στρώνεις τα μαλλιά σου.



Πηγή: Διάδοση της δημοτικής μουσικής 


Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2025

Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2025

Η κοιλάδα που έγινε βυθός της λίμνης

 

Η κοιλάδα απλωνόταν σαν ζωγραφιά ανάμεσα στα βουνά, εκεί που ο Μόρνος κι ο Κοκκινοπόταμος ενώνονταν και, σα δυο αδέρφια που δεν χώρισαν ποτέ, κύλαγαν μαζί για τη θάλασσα του Λεπάντου. Στον κάμπο, τα αγροτόσπιτα δεκαπέντε όλα κι όλα, σκόρπια σαν πουλιά που βρήκαν το καθένα το κλαρί του. Ήταν φτωχικά, με τις σκεπές χαμηλές, αλλά από μέσα τους ανέβαινε καπνός που μύριζε ψωμί στον φούρνο, τραχανά και κουβέντες βραδινές γύρω από τη λάμπα του πετρελαίου.


Στο βάθος, στον μικρό λόφο, το μοναστήρι της Παναγίας. Δεν είχε καμπάνες, ούτε καθημερινές λειτουργίες. Μονάχα μια φορά τον χρόνο, στις 23 του Αυγούστου, άνοιγαν οι πόρτες του κι έπαιρνε ζωή ο τόπος. Τότε γινόταν το μεγάλο πανηγύρι: έρχονταν συγγενείς κι απόμακροι χωριανοί, άναβαν οι φωτιές, στήνονταν τα τραπέζια και ο τόπος γέμιζε τραγούδια, γέλια και καπνό από τα ψητά. Για μια μέρα ολόκληρη η κοιλάδα ανέπνεε αλλιώς, λες και η Παναγία κρατούσε ευλογία για όλο τον χρόνο.


Εκεί, σε τούτον τον τόπο, ήταν και το δικό μου σπίτι. Το σπίτι που με είδε να γεννιέμαι, να παλεύω στα χωράφια, να μαθαίνω τα γράμματα κάτω από το φως της λάμπας, να ονειρεύομαι πως ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από την κοιλάδα. Ως τα δεκαοχτώ μου χρόνια, όλα μου τα βήματα πατούσαν σ’ αυτή τη γη· κι ύστερα ο δρόμος με πήρε μακριά, να γνωρίσω άλλα μέρη, άλλους ανθρώπους.


Κι όμως, κάθε φορά που ο νους μου γυρίζει πίσω, βλέπω την κοιλάδα όπως ήταν. Την ακούω να σφύζει από τζιτζίκια το καλοκαίρι, να μυρίζει χώμα υγρό το φθινόπωρο, να ντύνεται λευκό το χειμώνα. Και πιο πολύ απ’ όλα, θυμάμαι το πανηγύρι του Αυγούστου: την ξεχωριστή μέρα που η σιωπή του μοναστηριού γινόταν φωνή και χαρά. Γιατί κι ας σκεπάστηκαν όλα από τα νερά της λίμνης, ο τόπος αυτός δεν χάθηκε· έμεινε ζωντανός, βυθισμένος στη μνήμη μου, σαν το πιο ακριβό καταπίστευμα που μου χάρισε η ζωή.

creator.ai

Τετάρτη 27 Αυγούστου 2025

 

Η φωτογραφία είναι του 1971, τραβηγμένη ανήμερα το Πάσχα στο χωριό. Εικονίζονται ο Κωνσταντίνος Μπερτσιάς (ετών 85) και τα εγγόνια του Μαρία και Κώστας.