Μια φωτογραφία, μια ιστορία

Ήταν ένα απλό στρατιωτικό φορτηγό, ένα Dodge M-37 από εκείνα που μοιάζουν περισσότερο με εργάτες παρά με μηχανές. Η μάσκα του, πλατιά κι αυστηρή, έμοιαζε να κουβαλάει όλη τη σκόνη των χωματόδρομων της κεντρικής Ρούμελης. Τα φανάρια, κλεισμένα μέσα σε μεταλλικά προστατευτικά σαν μάτια φρουρού, έκοβαν το σκοτάδι στα στενά μονοπάτια που χώριζαν τα χωριά της Δωρίδας. Από μπροστά έλαμπε το έμβλημα της Μονάδας Μεταφορών—τέσσερις ενωμένες θηλειές—σαν σφραγίδα μιας άλλης εποχής, όπου ο στρατός λειτουργούσε και ως συγκοινωνία, και ως στήριγμα, και ως παρηγοριά.

Κατέβαινε από τη Λιδωρίκι  προς τον Κόκκινο ποταμό τρίζοντας, κι έπειτα ανέβαινε πάλι την ανηφόρα προς τα χωριά της πλαγιάς. Το βουητό του αντηχούσε στην κοιλάδα  του Μόρνου, πριν γίνει λίμνη, τότε που ο ποταμός κυλούσε ελεύθερος ανάμεσα στα χωράφια με τα καλαμπόκια, τα τριφύλλια και τα μποστάνια . Οι άνθρωποι της περιοχής το άκουγαν από μακριά και καταλάβαιναν: «Έρχεται το φορτηγό. Κάποιος φτάνει, κάποιο γράμμα έρχεται, κάποια είδηση ξεκινά».

Για τους φαντάρους ήταν μέσο μεταφοράς.

Για τους ντόπιους όμως ήταν κάτι πολύ περισσότερο: ήταν το λεωφορείο, το «ΚΤΕΛ» πριν υπάρξει ΚΤΕΛ, ο κρίκος που ένωνε το χωριό με τον κόσμο. Πόσες φορές δεν φόρτωσε τσουβάλια με σοδειές , παιδιά που κατέβαιναν σχολείο, γιαγιάδες που πήγαιναν στην αγορά, νεαρούς που έφευγαν για το στρατό; Κι όλες τις φορές το Dodge έκανε το ίδιο: έβαζε μπρος, ροχάλιζε για λίγο και μετά ξεκινούσε, πάντα σίγουρο, πάντα αποφασισμένο.

Στις όχθες του Μόρνου και του Κόκκινου εκεί όπου σήμερα κρύβονται όλα κάτω από το νερό της λίμνης, το Dodge σταματούσε συχνά να πιει νερό ο κινητήρας. Οι άντρες άνοιγαν το καπό, ο ζεστός αέρας ανέβαινε σαν ανάσα κουρασμένου ζώου, κι η ρεματιά έστελνε δροσιά. Κάποιος έπιανε κουβέντα, κάποιος άλλος έλεγε μια ιστορία — κι έτσι οι ώρες κι οι ανηφόρες περνούσαν.

Ήταν ένα όχημα άτεχνο, γωνιώδες, σχεδόν άχαρο.

Κι όμως, στα χωριά της Δωρίδας το θυμούνται ακόμη σαν φίλο.

Γιατί, προτού βυθιστούν τα χωράφια και οι παλιές γέφυρες, προτού αλλάξει το τοπίο και η ζωή, το Dodge υπήρξε η ράχη πάνω στην οποία μετακινήθηκαν άνθρωποι, ανάγκες και όνειρα.

Ένα φορτηγό που δεν έμεινε ποτέ στην ιστορία της τεχνολογίας, αλλά έμεινε για πάντα στην ιστορία του τόπου.