Λούτσοβος, παλιά ονομασία του χωριού ΚΟΚΚΙΝΟΣ, που βρίσκεται σε προνομιάκη θέση, έχοντας την λίμνη ΜΟΡΝΟΥ πραγματικά στα πόδια του. Ουσιαστικά τα πόδια του χωριού η εύφορος κοιλάδα του Μόρνου, σκεπάστηκε από τα νερά της τεχνητής λίμνης και ανάγκασε τους κατοίκους να φύγουν και να εγκατασταθούν σε άλλα μέρη κυρίως στην ΑΘΗΝΑ.
Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2015
Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2015
Απ’ το 2007 αγαπημένοι μου φίλοι , ψάχνω για να ‘βρω μια φωτογραφία απ’ το μικρό . ταπεινό πέτρινο εκκλησάκι της “ Νεταμόρφωσης του Σωτήρος “ , που υπήρχε πέρα στο Λουτσοβιώτικο , “ Δίπλα στο ποτάμι και κάτω απ’ τα δέντρα “ όπως τιτλοφορεί ένα υπέροχο μυθιστόρημά του ένα μεγάλος Αμερικανός συγγραφέας ..
Θα μου πείτε γιατί ; αφού το εκκλησάκι δεν ήταν καν Λιδορικιώτικο , ναι βέβαια , αλλά είχα πάει μικρό παιδί με τη μάνα μου , στο πανηγύρι του , που γινόταν στις 6 Αυγούστου , Αγία Σωτήρα , θυμάμαι το λέγαμε , και εκεί μαζεύονταν πολλοί προσκυνητές απ’ όλα σχεδόν τα γύρω χωριά .
Η τύχη όμως με βοήθησε , προ ημερών , ένα αγαπητός χωριανός και συγγενής , ο Γιώργος Ριόλας μου έστειλε αυτή την υπέροχη φωτογραφία , τον ευχαριστώ θερμά ..
ΣΗΜ : Χθεα φίλοι μου μ αντί για τη φωτιγραφία της Μετανόρφωσης του Σωτήρος , από λάθος είχε μπει το εκκλησάκι της Αγίας Μονής , επανορθώσαμε και ζητάμε συγγνώμη , ευχαριστούμε .
6-8-1951 , ανήμερα του πανηγυριού της “ ΑΓΙΑΣ ΣΩΤΗΡΑΣ “ ο Γιώργος Μπήλιος με την Κατίνα Σκούτα , τη συμμαθήτριά μου , στην όμορφη εξοχική περιοχή στο Λουτσοβιώτικο .
Αρχείο Γ. Μπηλιου
Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2015
Φώτης Αλεξ. Κατσούδας: «Ντοπιολαλιές στη Δωρίδα» κριτική της Στέλλας Πριόβολου
- κείμενο: Στέλλα Πριόβολου
Ο φιλόλογος Φώτης Κατσούδας, με εξαιρετική ευαισθησία στις παραδόσεις της πατρίδας του –το Παλαιοξάρι Δωρίδας– και στη λαλιά της, παρουσιάζει στο βιβλίο του με τίτλο Ντοπιολαλιές στη Δωρίδα τα αποτελέσματα μιας έρευνας, που άρχισε ως φοιτητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1971-1972.
Συγκέντρωσε, λοιπόν, ένα πλούσιο λαογραφικό υλικό που στηρίχτηκε στις αφηγήσεις παππούδων και γιαγιάδων και –όπως ο ίδιος επισημαίνει στον πρόλογό του– «ήταν εκείνοι που πολέμησαν με τον Μακρυγιάννη, τον Διάκο, τον Σαφάκα και άλλους στην Εθνεγερσία του 1821 για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά μας». Έτσι, του γεννήθηκε η ιδέα να ασχοληθεί με την τοπική διάλεκτο όχι μόνον του χωριού του, αλλά της ευρύτερης περιοχής της Δωρίδας. Στον πρόλογό του, εξάλλου, περιγράφει με ειλκρίνεια, γλαφυρότητα και γλωσσική ευαισθησία πώς ρούφαγε τις αφηγήσεις, τις έδενε με τα πρόσωπα και κατέγραφε στη μνήμη του τις λέξεις με την ιδιόμορφη προφορά τους. Τις λέξεις αυτές ο συγγραφέας τις ονομάζει χαρακτηριστικά «φωτογραφίες της μνήμης, που έχουν το δικό τους μπόι, μεγαλύτερο από τον άνθρωπο που τις εκφέρει». Αναφέρεται, για παράδειγμα, στη λέξη «μπλαρ», που είναι η μονοσύλλαβη απόδοση της λέξης «μουλάρι» και ανατρέχει στο συγκεκριμένο μπλαρ, που του έδωσε κάποτε μια κλοτσιά και παραλίγο να τον αφήσει στον τόπο... Είναι η ντοπιολαλιά που τον συνδέει με το περιβάλλον του αλλά και με το παρελθόν του, και αυτήν θέλει να αναδείξει και αυτήν θέλει να διασώσει. Πιστεύει ότι όσο και αν η τεχνολογία έχει προοδεύσει, εντούτοις δεν μπορεί να αποδώσει τη ρουμελιώτικη προφορά των λέξεων όπως: ουλνούς=όλους, εκνούς=εκείνους, γμαρ=γομάρι, μνι=μουνί κ.ά.
Ο Φώτης Κατσούδας ενσωμάτωσε μέσα στην ντοπιολαλιά και ονομασίες τοποθεσιών που έχουν ιστορική σημασία, όπως το τοπωνύμιο «Σκαλτσά τα Δέντρα», που βρίσκεται δυτικά του Παλαιοξαρίου. Εκεί ήταν ο χώρος, όπου ο οπλαρχηγός της Επανάστασης του ’21 Σκαλτσοδήμος είχε το στρατόπεδό του και υπερασπιζόταν από τη θέση αυτή το περίφημο Μοναστήρι της Βαρνάκοβας από τουρκικές επιθέσεις.
Είναι αναμφισβήτητα εξαιρετική η πρωτοβουλία του Δήμου Δωρίδας, που υπό την αιγίδα του παρουσιάστηκε το βιβλίο αυτό από τις Εκδόσεις Πληθώρα.
Από το μικρό, ουσιαστικά, λεξικό των ντοπιολαλιών της Δωρίδας αξίζει, πιστεύω, να παρατεθούν μερικές χαρακτηριστικές και αυθεντικές λέξεις:
αβάρετος=ακούραστος, αγαθομούνα=απονήρευτη, αποτωρούλια=πριν από λίγο, (γ)κιοτεύω=δειλιάζω, έγκωσα=χόρτασα, θεοπούντι=παγωνιά, ιπρουχτές=προχθές, καταντίπ = εντελώς, κουκουνιάζω=τρέμω από το κρύο, κούσιαλο=το γεροντάκι, κωλοσφούγγι=χαρτί υγείας, νωρούλια=νωρίς, πιοτής=αυτός που πίνει πολύ, πισπιρίγκω=έξυπνη γυναίκα, σκουρέμπω=το μικρό κοριτσάκι, σχασιά=αηδία, τοσλάκι=τόσο δα, τσιούπα – τσπι=το κορίτσι, φαρμακοτρίφτης=φαρμακοποιός, χαμούρα=πρόσωπο εξευτελισμένο, χερχερείτε=κάνετε γρήγορα.
Ντοπιολαλιές στη Δωρίδα
Φώτης Αλεξ. Κατσούδας
Εκδόσεις Πληθώρα
192 σελ.
Τιμή € 12,00
H ιστορία του Tσοπανάκου |
Έθιμα & Παραδόσεις | |
H ιστορία του Tσοπανάκου (Ελληνική Παράδοση)Eζούσε μια φορά στην όμορφη Δωρίδα Στο ξωκκλήσι του Aη Nικόλα στα Kαλτεζιά της Δωρίδας, διακρίνεται χτισμένη στη βορεινή πλευρά της εκκλησίας μια φωλιά του Tσοπανάκου. Mοιάζει σαν έργο τέχνης έτσι όπως είναι «κεντημένη» με τη λεπτή σωληνωτή είσοδο του παράξενου όσο και γεμάτου θρύλους άγριου πουλιού.(πηγή εφημερίδα της Φωκίδας). |
από "DORIDA news" -
Μια αληθινή ιστορία φόνου στο Κουπάκι Δωρίδας το 1953 που έγινε… βιβλίο !
Περιγραφή:
Μια ρομαντική σχέση που κατέληξε σε γάμο. Μια σκανδαλώδης εξωσυζυγική σχέση, που για να συνεχιστεί, η σύζυγος έπρεπε να φύγει από τη μέση. Η δολοφονία της Παναγιώτας, μιας νέας γυναίκας που ζούσε στους περιορισμούς ενός συντηρητικού, μικρού χωριού, στα βουνά της Ελλάδας. Μια αληθινή ιστορία. Όταν η ξαδέλφη του δολοφονήθηκε, ένας έντιμος άντρας αγωνίστηκε πέραν των δυνατοτήτων του να οδηγήσει τον οικονομικό και κοινωνικό παράγοντα της περιοχής, τον σύζυγο της ξαδέλφης του και φίλο του, στη δικαιοσύνη, ενάντια σε οικονομικές δυσκολίες και δικαστικούς επηρεασμούς.
Εκδόσεις: CaptainBook.gr
Έτος έκδοσης: 2015
Αριθμός σελίδων: 312