Από την Ομοσπονδία Συλλόγων Β/Δ Δωρίδας
Tom Στεφόπουλος, ο Κοκκινιώτης street-artist
Ο Αθανάσιος Ευθυμίου Στεφόπουλος γεννήθηκε στο Λούτσοβο (Κόκκινος Φωκίδας), πιθανώς το 1892 και και είχε το παραγκόμι Χατζάρας. Μεταναστεύσε για την Αμερική το 1910, στην αρχή βρέθηκε στο Seattle και αργότερα μετακινήθηκε στο Portland. Δυστυχώς, παρόλο που ο ίδιος ήταν ένας εξαιρετικάταλαντούχος καλλιτέχνης, δεν ήταν σε θέση να ακολουθήσει πλήρως το όνειρό τουκαι κατέληξε να δουλεύει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ως φρουρός στοβορειοδυτικό Πόρτλαντ στους σιδηροδρομικών σταθμούς για την SP & S RailroadCompany.
Από το 1948 έως το 1952, ο Αθανάσιος Στεφόπουλος, γνωστός στην Αμερική ως "Tom", δημιούργησε μια σειρά από πίνακες στους πυλώνες υποστήριξης (υποστηλώματα) της παλιάς γέφυρας-ράμπας Lovejoy στο Πόρτλαντ του Όρεγκον. Ο Tom ξεκίνησε να δημιοργεί έργα κατά τη διάρκεια κάποιων ήσυχων ωρών της βάρδιάς του. Αρχικά σχεδίαζε με κιμωλία, αλλά μετά από την ενθάρρυνση των περαστικών τα πέρασε με μπογιά. Οι τοιχογραφίες κέρδισαν γρήγορα το ενδιαφέρον του Tom, που απέκτησε τοπική φήμη αλλά και κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης της περιοχής.
Οι πίνακές του απεικονίζουν ένα μείγμα από την ελληνική μυθολογία και Αμερικάνικης κουλτούρας, βαμμένοι σε ένα εξαιρετικά καλλιγραφικό στυλ. Ένα από τα πιο γνωστά έργα ζωγραφικής ήταν του φιλοσόφου Διογένη, που περπατάει στους δρόμους της Αθήνας με το φανάρι του, ψάχνοντας για έναν έντιμο άνθρωπο. Τα τοπία, οι κουκουβάγιες, τα ανθρωπόμορφα δέντρα και οι άλλες ιδιόμορφες τοιχογραφίες (λάδι σε τσιμέντο) του Tom έγιναν μέρος του τοπίου της πόλης, όπως ήταν για παράδειγμα η Γέφυρα Hawthorne. Πιστεύεται ότι ο Tom ολοκλήρωσε περίπου μια δωδεκάδα έργων ζωγραφικής κάτω από την γέφυρα του Lovejoy, αλλά δεν υπάρχουν φωτογραφικές αποδείξεις για το σύνολο αυτών.
 |
| Ο Διογένης με το φανάρι του. O Τομ μεταφέρει την πατρίδα του στο τόπο εργασίας του. |
Ξεκινώντας από το 1997, κατεβλήθη μια προσπάθεια διάσωσης και προστασίας των έργων ζωγραφικής από τη φθορά του χρόνου και από την πίεση για ανάπτυξη που υπήρχε στην περιοχή. Η ράμπα Lovejoy προοριζόταν για κατεδάφιση, όπως επίσης ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός που επρόκειτο να ανακατασκευαστεί ως μια νέα γειτονιά που θα επέκτεινε την Περιφέρεια του Pearl.
Η ράμπα τελικώς γκρεμίστηκε, όχι όμως και όλοι οι πυλώνες της. Μέσα από εκτεταμένη άσκηση πίεσης προς την πόλη και την γειτονιά, μια ομάδα αφοσιωμένων αρχιτεκτόνων εθελοντών με την ονομασία Rigga, κατάφεραν να πείσουν την πόλη, να σώσει όχι μόνο τα έργα ζωγραφικής, αλλά ολόκληρους τους πυλώνες στους οποίους ήταν ζωγραφισμένοι, με το επιχείρημα ότι αν τα έργα ζωγραφικής αποκοπούν από τα στοιχεία στα οποία φτιάχτηκαν, ένα μεγάλο μέρος της μαγείας τους θα χαθεί. Για τα επόμενα 5 χρόνια οι προσπάθειες αποκατάστασης των στηλών ήταν ανεπιτυχείς και παρέμεναν στην αποθήκη κάτω από τη Γέφυρα Fremont.
Το 2004, με βάση το Πόρτλαντ η σκηνοθέτης Vanessa Renwick κατέγραψε το χρονικό της προσπάθειας για την διάσωση των υποστηλωμάτων και την αποκατάσταση των ζωγραφιών στο ντοκιμαντέρ με τίτλο "Lovejoy", γεγονός που συνέβαλε στην ανάδειξή τους. Tον επόμενο χρόνο, 2 από τα 10 υποστηλώματα της Lovejoy (μαζί με 7 έργα), μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν στην πλατεία του Πύργου Ελισάβετ, αποτελώντας πλέον ένα μόνιμο και χαρακτηριστικό στοιχείο του αστικού τοπίου του Πόρτλαντ. Τα υπόλοιπα έργα νικήθηκαν από τη φθορά του χρόνου, όσα "παράνομα" όμως διασώθηκαν συνδέθηκαν στενά με την ιστορία της πόλης κερδίζοντας σημαντική αγνώριση και προβολή.
Ο Tom Στεφόπουλος θεωρείται ο πρωτοπόρος του graffiti, αν και εκτός από τοιχογραφίες έκανε αρκετά σχέδια με μελάνι και μολύβι σε χαρτί. Δεν επέστρεψε στην Ελλάδα και πέθανε στις 7 Αυγούστου του 1971. Υπήρξε συγγενής ενός άλλου γνωστού ζωγράφου της Ρούμελης, του Χαράλαμπου Στέφου (1932-2009) ο οποίος γεννήθηκε και αυτός στο ίδιο χωριό, Κόκκινο Δωρίδος (Λούτσοβο Δωρίδος). Ο πατέρας του Τομ και ο παππούς του Χαράλαμπου ήταν αδέρφια. Ο Τομ άλλαξε το όνομά του από Στέφος σε Στεφόπουλος στην Αμερική.
 |
| Καλλιγραφία με μελάνι στην Ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία του Πόρτλαντ |
Το 2013, το Ελληνοαμερικανικό Μουσείο του Portland αφιέρωσε έκθεση προς τιμή του:
Πηγές:
http://loutsovos.blogspot.gr/
http://jamesmharrison.com/work/info_lovejoy.html
http://writingphotographystudio.blogspot.gr/p/portland-s-historic-lovejoy-columns.html
https://pdxstreetart.wordpress.com/2013/10/16/portlands-historic-lovejoy-columns/
http://www.portlandart.net/archives/2014/03/tom_stefopoulos.html
http://www.yelp.com/biz/lovejoy-columns-portland-2
